Κατασκευή Αρχαιολογικού Μουσείου Μεγαλόπολης | Παρελθόν, παρόν και μέλλον

Επί αρκετές δεκαετίες, στην πόλη της Μεγαλόπολης, δεν είναι επιτρεπτή από το Υπουργείο Πολιτισμού η πρόσβαση του κοινού στα ευρήματα της Αρχαιολογικής Συλλογής Μεγαλόπολης, που εξακολουθεί να φιλοξενείται σε ιδιωτικό μισθωμένο χώρο. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι συμπολίτες μας κάτω των 35 ετών δεν έχουν επισκεφθεί αυτή τη συλλογή, ίσως να αγνοούν και την ύπαρξή της, γεγονός για το οποίο δε φέρουν σίγουρα καμία ευθύνη.

Σύμφωνα με διαθέσιμες πηγές, στην Αρχαιολογική Συλλογή Μεγαλόπολης περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη και όστρακα, που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές στις δύο όχθες του ποταμού Ελισσώνα, καθώς και αντικείμενα της Ελληνιστικής και της Ρωμαϊκής περιόδου, όπως επιγραφές, αγγεία και ορισμένα γλυπτά.

Κοντά στον οικισμό της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη βρίσκεται παλαιό κτίριο (πρώην Γηροκομείο) που ανήκει στο Δήμο Μεγαλόπολης, το οποίο είχε σχεδιασθεί να παραχωρηθεί από το Δήμο στο Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να μετατραπεί σε Αρχαιολογικό Μουσείο, κατ’ αρχάς για τη φιλοξενία και προβολή των εκθεμάτων της Αρχαιολογικής Συλλογής Μεγαλόπολης, πιθανόν και άλλων ευρημάτων.

Το υπόψη ακίνητο αποκτήθηκε τη δεκαετία του ΄90 από το Δήμο Μεγαλόπολης τμηματικά, με αντίστοιχα συμβόλαια αγοράς, εφόσον η συνολική οικοπεδική έκταση αποτελούνταν από ξεχωριστά μικρότερα οικόπεδα, που ανήκαν σε ιδιώτες. Ωστόσο, η οριστική και πλήρης ενσωμάτωση του κτιρίου και το περιβάλλοντος χώρου στην ακίνητη περιουσία του Δήμου επιτεύχθηκε το 2020, εξαιτίας τυπικού λάθους που είχε διαπιστωθεί σε ένα από τα παραπάνω συμβόλαια, το οποίο διευθετήθηκε επιτυχώς και με τη συνδρομή δύο εξεχόντων συμπολιτών μας, που επίσης έχουν υπηρετήσει το Δήμο Μεγαλόπολης, των κ.κ. Παναγιώτη Μπούρα και Ευθύμιου Τζανετόπουλου.

Με την άρση αυτής της εκκρεμότητας, το Δημοτικό Συμβούλιο ομόφωνα, όπως είχε πράξει και στο παρελθόν, αποφάσισε την παραχώρηση του ακινήτου στο Υπουργείο Πολιτισμού, για την επίτευξη αυτού του σημαντικού σκοπού, δηλαδή τη μετατροπή του σε Μουσείο Αρχαιοτήτων από το Υπουργείο Πολιτισμού. Η απαιτητική διαδικασία της παραχώρησης ολοκληρώθηκε περίπου τρία χρόνια μετά, εντός του 2023, με τη μεταγραφή του ακινήτου στο Υποθηκοφυλάκειο Μεγαλόπολης, αφού είχε προηγηθεί η απόφαση αποδοχής του οικοπέδου από το Υπουργείο Πολιτισμού με το Αρ. Πρωτ.: 538247/3-11-2022 έγγραφό του, λαμβάνοντας υπόψη την με αρ.8/23-2-2021 γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Παρά το γεγονός ότι η επίτευξη αυτού του σκοπού καθυστέρησε αρκετά χρόνια, είναι αλήθεια ότι παρέμεινε σταθερή επιδίωξη όλων των δημοτικών αρχών και συμβουλίων από τη δεκαετία του ’90, εκφράζοντας απόλυτα τη θέληση των πολιτών της ευρύτερης περιοχής του λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης να στεγαστεί σε έναν λειτουργικό χώρο η αρχαιολογική συλλογή της Μεγαλόπολης.

Το Υπουργείο Πολιτισμού, έχοντας πλέον στη διάθεσή του το παραχωρούμενο ακίνητο, δύναται και υποχρεούται θεσμικά να προχωρήσει στη μετατροπή και επέκταση του κτιρίου του πρώην Γηροκομείου σε ένα σύγχρονο χώρο πολιτισμού, εφόσον ήδη έχει ωριμάσει κατασκευαστικά η υλοποίησή του, με τις απαιτούμενες μελέτες που έχουν εκπονηθεί (βλέπε συνημμένες φωτογραφίες).

Κι ενώ αναμενόταν ότι, εφόσον το Υπουργείο Πολιτισμού είναι πλέον ελεύθερο να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, χωρίς να επικαλείται την εκκρεμότητα της μεταβίβασης του ακινήτου, εντός του τρέχοντος έτους επέρχεται η απόλυτη ανατροπή, με πρωτοβουλία της Δημοτικής Αρχής.

Μετά από τόσα χρόνια προσπαθειών, η νυν Δημοτική Αρχή εισηγείται στο Δημοτικό Συμβούλιο και λαμβάνεται σχετική απόφαση για την ανάκληση της προηγούμενης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία παραχωρήθηκε το ακίνητο στο Υπουργείο Πολιτισμού και την επαναφορά του στο Δήμο Μεγαλόπολης, με την επίκληση ότι το τελευταίο δεν πρόκειται να υλοποιήσει το έργο και την αναφορά ότι ο Δήμος δύναται να αναλάβει ο ίδιος εναλλακτικά την κατασκευή «Ιστορικού Μουσειακού Εκθετηρίου» στο υπόψη ακίνητο, με δυνητική χρηματοδότηση από την Στρατηγική της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) Μεγαλόπολης, που εντάσσεται στο Περιφερειακό Πρόγραμμα «Πελοπόννησος» 2021-2027.

Ωστόσο, είναι αδύνατη η μη εμπλοκή του Υπουργείο Πολιτισμού σε ο,τιδήποτε σχεδιάζει η Δημοτική Αρχή, εφόσον στην υποδομή που εκτιμά ότι μπορεί αυτόνομα να κατασκευάσει ο Δήμος Μεγαλόπολης θα φιλοξενηθεί η Αρχαιολογική Συλλογή Μεγαλόπολης. Κι αυτό διότι, η προστασία της Αρχαιολογικής Συλλογής Μεγαλόπολης είναι συνταγματική υποχρέωση, αλλά και αρμοδιότητα της Πολιτείας, και όχι του Δήμου Μεγαλόπολης, κάτι που αποδεικνύεται και από την επισήμανση που έχει αποτυπωθεί στη σχετική εγκριτική απόφαση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ότι απαιτείται η σύνταξη από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας η μουσειολογική-μουσειογραφική μελέτη για την έκθεση του νέου Μουσείου . Άλλωστε, σε αυτή τη βάση όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι δημοτικές αρχές Μεγαλόπολης κινούνταν: να παραχωρήσει το ακίνητο στο Υπουργείο Πολιτισμού για να προχωρήσει αυτό στην κατασκευή του Μουσείου.

Εν κατακλείδι, θεωρείται άτοπη η τελευταία απόφαση που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο και ίσως απαιτείται να γίνει επαναξιολόγηση από την Δημοτική Αρχή, εφόσον ενέχει ο  κίνδυνος να οδηγηθούμε σε επικίνδυνα μονοπάτια και να υπάρξουν περεταίρω εμπλοκές στην υπόθεση αξιοποίησης του εν λόγω ακινήτου, ως Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγαλόπολης.

Δημήτρης Σιέμπος

Τέως Αντιδήμαρχος Δ. Μεγαλόπολης