“The North Kynouria Saves Lives Project"

Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης σε επίπεδο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων (εγκεφαλικό, έμφραγμα του μυοκαρδίου, κολπική μαρμαρυγή κ.λπ.) μέσω μαζικού ελέγχου για σχετικούς παράγοντες κινδύνου. Με βάση το φύλο και τις ηλικιακές ομάδες των συμμετεχόντων τα ευρήματα θα είναι χρήσιμα για εφαρμογές σε ολόκληρο το Νομό Αρκαδίας.

Γιατί είναι σημαντική η πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων; Τα καρδιαγγειακά νοσήματα ευθύνονται για το 35-40% των θανάτων στη χώρα μας. Περίπου το 35% αυτών των θανάτων θα μπορούσαν να προληφθούν μέσω του εντοπισμού και της διαχείρισης παραγόντων κινδύνου. Από το συνολικό άμεσο κόστος των καρδιαγγειακών παθήσεων στην Ελλάδα που υπολογίζεται στα 2 δισ. ευρώ, μόνο το 1% δαπανάται για την πρόληψη. Μελέτες δείχνουν ότι κάθε 1 δολάριο που δαπανάται σε προγράμματα πρόληψης μπορεί να εξοικονομήσει έως και 3-5 δολάρια από τις δαπάνες θεραπείας.

Γιατί είναι σημαντικό ένα τέτοιο πρόγραμμα σε αγροτικό πληθυσμό;

Οι κάτοικοι που διαβιούν σε αγροτικές περιοχές της περιφέρειας, συνήθως  χαμηλών εισοδημάτων, έχουν ανεκπλήρωτες ιατρικές ανάγκες περίπου τέσσερις φορές περισσότερες από εκείνους με υψηλότερα εισοδήματα. Επιπλέον, τα άτομα με χαμηλό εισόδημα ξοδεύουν το ένα τρίτο των ιατρικών δαπανών τους από την τσέπη τους. Η πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες δημόσιας υγείας πρόληψης είναι περιορισμένη. Το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η κατάχρηση αλκοόλ και η υπέρταση, είναι πιο συχνά σε αυτούς τους πληθυσμούς. Έτσι, η μείωση της επιβάρυνσης από τις καρδιαγγειακές παθήσεις βασίζεται κυρίως στην πρόληψη παρά στη θεραπεία. Η μετανάστευση και η αστικοποίηση τα τελευταία 70 χρόνια μείωσαν δραματικά τον μη αστικό πληθυσμό στην Αρκαδία από 137.000 το 1951 σε 47.000 το 2021. Αυτές οι περιοχές υστερούν σημαντικά στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών.

Το όλο πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο φάσεις:

Κατά την δεύτερη φάση του προγράμματος θα υπάρξει επικοινωνία με τους κατοίκους για επανεξέταση. Αυτό θα απαιτήσει πρόσθετους πόρους. Απαραίτητη τηλεφωνική επικοινωνία 5 έτη μετά την εξέταση για πληροφορίες αν τους συνέβη κάποια καρδιαγγειακή πάθηση και αν ακολουθούνται οι οδηγίες.

Ποια είναι τα οφέλη του προγράμματος

1. Το πλέον σημαντικό. Ατομικό όφελος των κατοίκων το σημαντικότερο : η κλινική εξέταση και ο εργαστηριακός έλεγχος κάθε εξεταζόμενου θα μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
2. Γενικότερα οφέλη:
   1. Μέρος του προγράμματος θα μπορούσε να εφαρμοσθεί και σε ευρύτερες αγροτικές περιοχές.
   2. Ενίσχυση της πρόληψης μέσω εκπαίδευσης του πληθυσμού.
   3. Βελτίωση της ποιότητας ζωής. Προάγει έναν υγιέστερο πληθυσμό, οδηγώντας και στην αύξηση της παραγωγικότητας.
   4. Μείωση της επιβάρυνσης στο σύστημα υγείας. Λιγότερες νοσηλείες και οικονομικά οφέλη.
   5. Πρότυπο και για άλλους δήμους.
   6. Το προσεκτικά επιμελημένο ηλεκτρονικό μητρώο θα αποτελέσει πηγή για μελλοντική έρευνα, επιτρέποντας μακροχρόνιες μελέτες του αγροτικού πληθυσμού.

Πρόοδος μέχρι σήμερα.

Από την έναρξή του τον Δεκέμβριο του 2022 και μέχρι τώρα έχουν εξετασθεί 3,200 κάτοικοι και έχουν δοθεί αντίστοιχα οδηγίες. Έχουν δοθεί 8 ενημερωτικές ομιλίες στα χωριά για τους παράγοντες κινδύνου και τη σημασία τους. Η αποδοχή του προγράμματος και ο ενθουσιασμός από τους κατοίκους της Β. Κυνουρίας είναι μέχρι τώρα ενθαρρυντική για την συνέχιση και ολοκλήρωση του εγχειρήματος. Από τους πρώτους 1,500 κατοίκους που εξετάσθηκαν διαπιστώθηκε υψηλό ποσοστό υπέρτασης (50%), διαβήτη (19%), υπερλιπιδαιμίας (70%), παχυσαρκίας (36%), κατάχρηση αλκοόλ (16%), κλπ. Ο παραδοσιακός Μεσογειακός τρόπος διατροφής ανευρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα παρά το ότι οι πλείστοι των κατοίκων χρησιμοποιούν ελαιόλαδο. Τα ευρήματα αυτά δεν υποδηλώνουν έναν υγιή πληθυσμό και υπάρχει ανάγκη επιτακτικών παρεμβάσεων για την βελτίωση της πρόληψης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να αναλαμβάνουν δράσεις αναπτύσσοντας και θέτοντας σε εφαρμογή παρόμοια προγράμματα πρόληψης. Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από την κεντρική διοίκηση και το κράτος.

Ανάγκη ολοκλήρωσης του προγράμματος «Βόρεια Κυνουρία, Σώζει Ζωές».

Είναι αναγκαίο η συνέχιση της υποστήριξης από την Επιστημονική Ομάδα που αποτελείται από 5 καθηγητές 4 Ιατρικών Σχολών της χώρας μας. Η υποστήριξη από την 6^η ΥΠΕ και ειδικότερα το ΚΥ Άστρους είναι δεδομένη και τους ευχαριστούμε για αυτό. Η συμβολή του Δήμου Β. Κυνουρίας παίζει σημαντικό ρόλο και θα πρέπει να συνεχίσει να είναι ενεργός. Η περαιτέρω οικονομική υποστήριξη του προγράμματος, από ιδιωτικούς ή κρατικούς φορείς είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωσή του. Οι κάτοικοι της περιοχής, οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα ιατροί και λοιπό υγειονομικό προσωπικό, ευχαριστούν θερμά τους μείζονες χορηγούς του προγράμματος Επιτροπή «200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ: ΕΛΛΑΔΑ 2021» και το ερευνητικό κέντρο «Αθηνά», Μονάδα «Αρχιμήδης» για την αμέριστη οικονομική υποστήριξη.

Κώστας Βέμμος, ιατρός