Η καμπάνα του Ρολογιού της Δημητσάνας

Δευτέρα, 09 Σεπτεμβρίου 2024 11:33

Η καμπάνα του Ρολογιού, βάρους 700 κιλών (500 και πλέον οκάδων), έχει κατασκευαστεί το 1910, από την εταιρεία “MENEELY BELL Co, Troy N.Y.”, όπως φαίνεται σε ανάγλυφο λογότυπο της εταιρείας. Η διάμετρος στο χείλος της είναι 0,98 μ. και το ύψος της 0,82 μ.

Ο Σύλλογος των Δημητσανιτών της Νέας Υόρκης την είχε στείλει από τη Νέα Υόρκη, στις 4 Νοεμβρίου 1910, μαζί με τον μηχανισμό και τα σχέδια του Ρολογιού, συσκευασμένα σε 4 κιβώτια,

Η Διαχειριστική Επιτροπή του Κληροδοτήματος Νικ. Μακρή, παρέλαβε τα 4 κιβώτια από το Τελωνείο Πειραιά και τα έστειλε στη Δημητσάνα, με τρένο μέχρι την Τρίπολη, και στη συνέχεια με φορτηγό και με κάρα, ως το προαύλιο της Αγίας Κυριακής. Εκεί, μέσα στην εκκλησία φυλασσόντουσαν από το 1910 μέχρι το 1934, που ολοκληρώθηκε το Ρολόι.

Σε εγχάρακτη επιγραφή, πάνω στην καμπάνα, αναγράφεται:

«ΟΙ ΕΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΔΗΜΗΤΣΑΝΙΤΑΙ

ΕΔΩΡΗΣΑΝΤΟ

ΕΤΕΙ 1910».

Η εταιρεία Meneely ιδρύθηκε το 1826 στο West Troy (τώρα Watervliet), στη Νέα Υόρκη, από τον Andrew Meneely, που δημιούργησε το πρώτο του χυτήριο καμπανών δίπλα στο ποτάμι της πόλης. Οι δύο από τους γιους του συνέχισαν να λειτουργούν το χυτήριο μετά τον θάνατό του Andrew και το διατήρησαν ως οικογενειακή επιχείρηση μέχρι το κλείσιμό του.

Το 1870 ο τρίτος γιός του Andrew Meneely ιδρύει δεύτερο χυτήριο καμπάνας στην απέναντι όχθη του ποταμού με το ίδιο όνομα όπως αυτό των δύο αδελφών του, Meneely Bell Company.

Τα δύο χυτήρια ανταγωνίστηκαν έντονα μεταξύ τους αλλά τα προϊόντα τους δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν. Και τα δύο χυτήρια μαζί, παρήγαγαν περίπου 65.000 καμπάνες για Ρολόγια, Καμπαναριά, Φάρους και Πλοία, πριν κλείσουν ταυτόχρονα, το 1952!

ΤΟ ΚΡΕΜΑΣΜΑ ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΑΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΓΙΟΥ

Υπάρχει μια ωραία ιστορία γύρω από την καμπάνα του Ρολογιού, πριν ακόμη αυτή παίξει το ρόλο της ανακοίνωσης της ώρας από τη θέση της στην κορυφή του πύργου του Ρολογιού της Δημητσάνας!

Έτος 1931. Ο Θεμέλιος λίθος του Ρολογιού έχει τοποθετηθεί πριν από τρία χρόνια αλλά ο πύργος του Ρολογιού δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η μεγάλη καθυστέρηση οφείλεται στην δύσκολη και πολυδάπανη διαμόρφωση των θεμελίων του Ρολογιού. Τα σπίτια του Πάσχα και του Τούλα, που τα δώρισαν για τον χώρο του Ρολογιού ήταν μεν κτισμένα πάνω σε βράχο, αλλά, ...άλλο σπίτια και άλλο Ρολόι!. Οι εκσκαφές και η εύρεση και η διαμόρφωση απόλυτα ισχυρής βάσης χρειάστηκαν πολύ περισσότερο χρόνο και χρήμα, με αποτέλεσμα η ανέγερση του πύργου να έχει μεγάλη καθυστέρηση.

Οι Δημητσανίτες έχουν απηυδήσει! Ρολόι ακούνε και Ρολόι δεν βλέπουν. (κάτι θυμίζει σε όλους μας αυτό).

6 Ιουλίου 1931. Μεγάλη ημέρα: Παραμονή της Αγίας Κυριακής. Οι επίτροποι του ιερού ναού της Μεγαλομάρτυρος θέλουν να εορτάσουν την μνήμη της, με τη μεγαλοπρέπεια που αξίζει σε ένα Μητροπολιτικό Ναό. Έχουν ετοιμάσει τα πάντα, με μεγάλες προσπάθειες. Μέσα και έξω, ο ναός λάμπει!

Όμως θέλουν να κάνουν κάτι πιό εντυπωσιακό. Ο Νικόλαος Δ. Ρηγόπουλος, Ο Ιωάννης Ν. Παπακυριακόπουλος, και ο Χαράλαμπος Μπαξεβάνος, παρακαλούν την Επιτροπή Ανεγέρσεως του Ρολογιού να τους επιτρέψει να βγάλουν την Καμπάνα του Ρολογιού από την εκκλησία, στην οποία φυλασσόταν, να την κρεμάσουν στον πλάτανο και να την κτυπήσουν, για να καλέσουν τους Δημητσανίτες στον Μεγάλο Εσπερινό.

Η Επιτροπή όμως αρνείται γιατί η ευθύνη τους ήταν μεγάλη στην περίπτωση που συνέβαινε κάποιο ατύχημα.

Οι Επίτροποι όμως δεν το βάζουν κάτω. Το μεσημέρι, που όλοι οι Δημητσανίτες βρίσκονται στα σπίτια τους για το μεσημεριανό φαγητό, συγκεντρώνονται έξω από την Αγία Κυριακή οι τρείς επίτροποι, με τον Βασ. Χ. Κουστένη -Πρασά και με μερικούς από τους γεροδεμένους εργάτες του Ρολογιού (Βασ. Καζάκος, Γιώρ. Μπίρης-Σπανίδης και Βασ. Π. Κάλας), με το βίντζι του έργου που ανέβαζαν τα μάρμαρα, και που το που είχε φέρει από την Αμερική ο Δημήτρης Κολοκούσης.

Σε λίγα λεπτά, η καμπάνα του Ρολογιού βρίσκεται κρεμασμένη στον μεγάλο πλάτανο της Βιβλιοθήκης. Τότε ένας ακόμη πλάτανος, που δεν υπάρχει σήμερα, βρισκόταν ακριβώς μπροστά από την πόρτα της Βιβλιοθήκης. Λίγες ώρες ακόμη και η μεγάλη καμπάνα θα ακουγόταν να κτυπάει, για πρώτη φορά από τότε που ήρθε στη Δημητσάνα από το τελωνείο του Πειραιά.

Όμως, εκείνη τη στιγμή, περνούσε, πηγαίνοντας για το σπίτι του στου Κατελούζου, ο Νικ. Φ. Παρασκευόπουλος. Βλέποντας κίνηση έξω από την εκκλησία, πλησιάζει να δεί τί ακριβώς γίνεται. Πίσω από τη Βιβλιοθήκη βλέπει τους εργάτες και τους επιτρόπους να θαυμάζουν την καμπάνα! Πριν ακόμη προλάβουν να κτυπήσουν την καμπάνα, ο Παρασκευόπουλος, που ήταν μέλος του ΔΣ του Συνδέσμου Δημητσανιτών “Γρηγόριος Ε'¨ αρχίζει αμέσως τη μάχη της ματαίωσης του εγχειρήματος.

Με τη φασαρία που δημιουργείται καταφθάνει ο Διοικητής της Υποδιεύθυνσης Χωροφυλακής Γορτυνίας, που είχε έδρα τη Δημητσάνα, υπομοίραρχος Ηλ. Φενέκος. Ο Διοικητής ακυρώνει άμεσα τα μεγαλεπήβολα σχέδια των επιτρόπων και δίνει την εντολή να επιστραφεί άμεσα η καμπάνα στη θέση της, μέσα στην εκκλησία, ώστε να μην υπάρξουν συνέπειες για τους “δράστες”!!!

Φυσικά, επειδή ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον (και υπό τα σύννεφα) της Δημητσάνας, τα γεγονότα (πραγματικά και φανταστικά) προκάλεσαν πολυήμερες συζητήσεις στα καφενεία και τις -14 τότε- ταβέρνες της Δημητσάνας!

Ελεύθερη απόδοση από σχετικό κείμενο του Χαρ. Ι. Παρασκευόπουλου.

Tags:

Ρολόι Δημητσάνας,