Το ζώο της εβδομάδας: Πετρίτης στην προστατευόμενη περιοχή Πάρνωνα και Μουστού
Aν θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τη Ferrari των πουλιών - και όχι μόνο - σίγουρα ο αδιαφιλονίκητος νικητής θα ήταν ο πετρίτης. Γιατί, όταν μιλάμε για τον πετρίτη, ουσιαστικά μιλάμε για το ταχύτερο ζώο του πλανήτη, όταν εκτελεί κάθετες εφορμήσεις. Ορισμένα πειράματα και μετρήσεις έχουν υπολογίσει την ταχύτητά του κατά τις εφορμήσεις του προς κάποιο θήραμα σε πάνω από 300χλμ/ώρα, με ορισμένες εκτιμήσεις να μιλούν για ταχύτητες κοντά στα 400χλμ/ώρα, ασύλληπτες για κάθε άλλο έμβιο όν!
Η εξωπραγματική ταχύτητα του πετρίτη δεν αποκαλύπτεται από την εξωτερική του εμφάνιση. Είναι ένα μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους γεράκι με μήκος μέχρι και 50 εκατοστά, άνοιγμα φτερών μέχρι και 115 εκατοστά και βάρος μέχρι μόλις τα 1,3 κιλά. Εξαπλώνεται σε όλες τις ηπείρους εκτός από τις ακραίες πολικές περιοχές, τα πολύ ψηλά βουνά, και τα περισσότερα τροπικά δάση. Φωλιάζει και αναπαράγεται σε απόκρημνα βράχια ακτών, βουνών, φαραγγιών αλλά και σε νησίδες. Αναζητά την τροφή του στους περισσότερους βιοτόπους αλλά προτιμά ανοικτές εκτάσεις όπως χωράφια, ακτές, εκβολές, βάλτους. Την τροφή του αποτελούν τα πουλιά τα οποία αιφνιδιάζει και σκοτώνει με καταδίωξη ή κάθετη εφόρμηση από ψηλά. Κατά τις εφορμήσεις του «βυθίζεται» προς το θήραμά του με κλειστές φτερούγες και ακριβώς τότε επιτυγχάνει την εκπληκτική ταχύτητά του. Το σώμα του δείχνει «γερή» κατασκευή με ογκώδες σώμα και φαρδύ στέρνο, ενώ οι φτερούγες είναι οι τυπικά στενόμακρες των γερακιών και μυτερές στην άκρη. Το σώμα του ραχιαία έχει χρώμα γκριζόμαυρο, ενώ ο λαιμός είναι λευκός και η κοιλιά λευκόχρωμη με σκουρόχρωμες γραμμές. Χαρακτηριστικό του πετρίτη το μαύρο «μουστάκι» που συνεχίζει από το μαύρο σκούφο και δημιουργεί έντονη αντίθεση με τα λευκά του μάγουλα.
Ο πετρίτης προστατεύεται επαρκώς σε εθνικό και κυρίως σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο. Το είδος έφτασε κοντά στην εξαφάνιση κατά τη δεκαετία του 1950. Αιτία ήταν η αλόγιστη και εκτεταμένη χρήση επικίνδυνων φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα μέσω των εντόμων και των πουλιών που τα έτρωγαν οι βλαβερές ουσίες να περάσουν και στους πετρίτες δημιουργώντας αυγά με πολύ λεπτά τοιχώματα που έσπαγαν εύκολα μειώνοντας δραματικά τους πληθυσμούς τους. Η απαγόρευση των χημικών αυτών βοήθησε στην ανάκαμψη των πληθυσμών μέχρι τα σημερινά επίπεδα. Όμως άμεσες πιέσεις στον πετρίτη όπως η λαθροθηρία, η χρήση απαγορευμένων φυτοφαρμάκων και η παράνομη συλλογή αυγών και νεοσσών, και έμμεσες πιέσεις που σχετίζονται με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζει, αναπαράγεται και κυνηγά πρέπει να μας κρατούν σε εγρήγορση όσον αφορά στις συνεχείς προσπάθειες προστασίας και διατήρησής των πληθυσμών του.
Ο επισκέπτης της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού, εξαιτίας της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της περιοχής με πλήθος βουνών, ορεινών εξάρσεων, απότομων πλαγιών, φαραγγιών και γκρεμών είναι πολύ πιθανό να συναντήσει έναν πετρίτη. Η τύχη του θα είναι μεγαλύτερη αν καταφέρει να τον δει κατά τη διάρκεια του κυνηγιού του, οπότε θα απολαύσει τον πετρίτη σε αυτό που έχει την ξεκάθαρη πρωτιά: να είναι ο ταχύτερος των ταχύτερων!
Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού
Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης