Παπαηλιού: "Η επιστολική ψήφος, όπως θεσπίζεται από την κυβέρνηση της ΝΔ, είναι παγίδα, όχι διευκόλυνση"

Γιώργος Παπαηλιού

Βουλευτής Αρκαδίας (ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία)

(κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού (στις ευρωεκλογές και στα δημοψηφίσματα):

Κάθε αμφισβήτηση της τήρησης  των αρχών που αφορούν την ψηφοφορία και τις εν γένει εκλογικές διαδικασίες σηματοδοτεί και την αμφισβήτηση των εκλογών και εν τέλει της ίδιας της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος

Η συνταγματική  αποδοχή της επιστολικής ψήφου υιοθετείται   ως  εξαίρεση, και όχι ως καθεστώς που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κανόνα

Απουσιάζει η παρέμβαση της λεγόμενης «έμπιστης οντότητας» (δηλαδή της δημόσιας αρχής και ειδικότερα του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής) που να διασφαλίζει την αμεσότητα και τη μυστικότητα της ψηφοφορίας, την αποτροπή εκφοβισμού ή εξαγοράς του εκλογέα ή άλλης αυθαίρετης παρέμβασης στη  βούλησή του

Η αποχή συνδέεται με την ποιότητα της δημοκρατίας καθώς και με την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος

Με την  αιφνιδιαστική, αντιθεσμική  και αντιδεοντολογική κατάθεση της  εκπρόθεσμης, αντισυνταγματικής κυβερνητικής τροπολογίας για την επέκταση της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές  αποκαλύπτεται η πραγματική βούληση  της κυβέρνησης.

Αποσκοπεί στη μεθοδευμένη  ανατροπή των πολιτικών ισορροπιών και συσχετισμών  και εν τέλει στην αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος.

Η επιστολική ψήφος, όπως θεσπίζεται από την κυβέρνηση της ΝΔ, είναι παγίδα, όχι διευκόλυνση

Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος  Παπαηλιού, μιλώντας στην Ολομέλεια  της Βουλής, για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών  για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού (στις ευρωεκλογές και στα δημοψηφίσματα), είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής

Το νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού (στις ευρωεκλογές και στα δημοψηφίσματα) περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές σε κρίσιμα θέματα της ευρωεκλογικής διαδικασίας.

Αυτό γίνεται με τον τρόπο που η κυβέρνηση το συνηθίζει από την αρχή της θητείας της: Αντιμετωπίζει ένα σοβαρότατο θεσμικό ζήτημα δημοκρατίας και εύρυθμης λειτουργίας του πολιτεύματος, χωρίς την απαραίτητη διαβούλευση, τη συμμετοχή και τη συναίνεση των πολιτικών κομμάτων, της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και των αρμοδίων αρχών που θα αναλάβουν τη διεκπεραίωσή του και με τρόπο επικοινωνιακό, αποσκοπώντας να ενισχύσει το  δήθεν «δημοκρατικό» προφίλ που θέλει να προβάλει προς όφελός της.

Η διασφάλιση της εμπιστοσύνης  προς το σύστημα της εκλογικής διαδικασίας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, καθώς κάθε αμφισβήτηση της τήρησης  των αρχών που αφορούν την ψηφοφορία και τις εν γένει εκλογικές διαδικασίες σηματοδοτεί και την αμφισβήτηση των εκλογών και εν τέλει της ίδιας της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Ο τρόπος που θεσμοθετείται η επιστολική ψήφος  δεν είναι συμβατή με τις επιταγές του Συντάγματος, το οποίο θεσπίζει τη διασφάλιση των αρχών της καθολικότητας, της αμεσότητας και της μυστικότητας, αλλά και της ταυτόχρονης ψηφοφορίας για όλους. Επιπλέον δεν είναι συμβατή,  ούτε βάσει του πλαισίου που τίθεται σε διεθνές επίπεδο, όπως ενδεικτικά από τον ΟΑΣΕ.

Ειδικότερα το Σύνταγμα, στο άρθρο 51 παρ. 4, δέχεται ρητά την επιστολική ψήφο ως μέσον για τη συμμετοχή των εκτός επικρατείας εκλογέων στις βουλευτικές εκλογές. Όμως το Σύνταγμα δεν την δέχεται, με τρόπο  που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως εξ αρχής και εξ ορισμού διαβλητός.

Επιπλέον, η συνταγματική αποδοχή της επιστολικής ψήφου υιοθετείται   ως  εξαίρεση (ως «θετική κάμψη» του κανόνα της μυστικότητας κ.λπ., για την εξυπηρέτηση του στόχου της διευκόλυνσης της συμμετοχής των εκτός επικρατείας εκλογέων), και όχι ως καθεστώς που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κανόνα.

Αυτά αποτυπώνονται και στην «Έκθεση» της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής.

Με τον τρόπο που θεσμοθετείται η επιστολική ψήφος στο νομοσχέδιο, δεν λαμβάνονται υπόψη τα απαραίτητα μέτρα αποφυγής της χειραγώγησης και του κινδύνου αλλοίωσης της βούλησης των εκλογέων.

Η εκλογική διαδικασία είναι ενιαία, όμως μέχρι την παράδοση του ψηφοδελτίου στην «Επιτροπή Συλλογής Ψηφοδελτίων» μεσολαβούν φάσεις, οι οποίες δεν ελέγχονται από δημόσιους λειτουργούς-τον δικαστικό αντιπρόσωπο. Και βέβαια δεν προβλέπεται παρουσία εκπροσώπων των κομμάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ανάδοχοι παροχής ταχυδρομικών ή ταχυμεταφορικών υπηρεσιών, που δεν είναι δημόσιοι λειτουργοί-δικαστική αρχή, αλλά υπάλληλοι ιδιωτικών εταιρειών «εξακριβώνουν την ταυτότητα του εκλογέα ή την ύπαρξη ρητής εξουσιοδότησης πριν από την παραλαβή του φακέλου και την επιστροφή του».

Η εξουσιοδότηση προς τρίτο πρόσωπο κάμπτει-καταργεί την αρχή της αμεσότητας, που δεν επιτρέπει την ψήφο δι΄ αντιπροσώπου.

Από τη διαδικασία αυτή απουσιάζει η παρέμβαση της λεγόμενης «έμπιστης οντότητας» (δηλαδή της δημόσιας αρχής και ειδικότερα του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής) που να διασφαλίζει την αμεσότητα και τη μυστικότητα της ψηφοφορίας, την αποτροπή εκφοβισμού ή εξαγοράς του εκλογέα ή άλλης αυθαίρετης παρέμβασης στη βούλησή του.

Η αποχή για την οποίο λέγεται, ότι αντιμετωπίζεται μέσω της θέσπισης της επιστολικής ψήφου, είναι ένα περίπλοκο και ιδιαίτερα σύνθετο πολιτικό ζήτημα που δεν μπορεί να περιοριστεί-να εξαντληθεί σε ζητήματα τεχνικής φύσης ή εκλογικής μεθοδολογίας και να αντιμετωπιστεί-να επιλυθεί με αντίστοιχα μέσα. Συνδέεται με την ποιότητα της δημοκρατίας καθώς και με την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.

Το κόμμα της ΝΔ και οι πολιτικές που εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια αλλά και οι πολιτικές λιτότητας που εφαρμόστηκαν με τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής (τα «μνημόνια») οδήγησαν σε φτωχοποίηση των πολιτών, οι οποίοι αγωνίζονται «να τα βγάλουν πέρα». Έτσι έχουν απογοητευτεί από το πολιτικό σύστημα, το οποίο δεν κατάφερε να τους προστατεύσει και να υπερασπιστεί τα δικαιώματά τους.

Η αποχή λοιπόν οφείλεται και στο γεγονός, ότι οι πολίτες έχουν την αίσθηση ή την πεποίθηση, ότι δεν τους εκφράζει το πολιτικό σύστημα και ότι η ψήφος τους δεν επηρεάζει τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις. Επιπλέον θεωρούν, ότι, απέχοντας, στέλνουν μήνυμα στα πολιτικά κόμματα, θεωρώντας, ότι εκφράζουν την δυσαρέσκειά τους και τα «τιμωρούν».

Την ευθύνη για το φαινόμενο της αυξανόμενης αποχής, που έχει κορυφωθεί τα τελευταία χρόνια, φέρει σε μεγάλο βαθμό η κυβέρνηση, αφού επί χρόνια προπαγανδίζει συστηματικά ότι όλα τα σοβαρά προβλήματα της χώρας (η ακρίβεια, το ενεργειακό κόστος, οι φυσικές καταστροφές κτλ), είναι «εισαγόμενα» και δεν προκαλούνται από τις ασκούμενες πολιτικές της, αλλά (προκαλούνται) αποκλειστικά από εξωγενή-από «εισαγόμενα» αίτια (πόλεμοι, κλιματική κρίση κλπ) και για την αντιμετώπιση των οποίων πολύ λίγα μπορούν να γίνουν σε εθνικό επίπεδο.

Η «tina» (there is no alternative=δεν υπάρχει εναλλακτική λύση) σε όλο το μεγαλείο της! εκτός του ότι (η κυβέρνηση) καταπατά βάναυσα το κράτος δικαίου, με τη συγκάλυψη του μέγιστου θεσμικού σκανδάλου των υποκλοπών (και όχι μόνον),  αλλά και με την παρέμβασή της στη λειτουργία της Δικαιοσύνης και των Ανεξάρτητων Αρχών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία έχει διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις, και μέσω κατάθεσης σχετικών  τροπολογιών, για τη διευκόλυνση της συμμετοχής στις εκλογές όλων, με προσαρμογή στις συνθήκες ζωής των ευάλωτων πολιτών (ΑμεΑ, χρόνια πάσχοντες, υπερήλικες) και σε αυτές της αυξημένης κινητικότητας, που σχετίζονται με την εργασία και την εκπαίδευση, αλλά και με τρόπο που να γίνονται σεβαστές οι συνταγματικές αρχές.

Και τέλος, με την  αιφνιδιαστική, αντιθεσμική  και αντιδεοντολογική κατάθεση της  εκπρόθεσμης, αντισυνταγματικής κυβερνητικής τροπολογίας για την επέκταση της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές  αποκαλύπτεται η πραγματική βούληση  της κυβέρνησης.

Αποσκοπεί στη μεθοδευμένη  ανατροπή των πολιτικών ισορροπιών και συσχετισμών  και εν τέλει στην αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος.

Συμπερασματικά, η επιστολική ψήφος, όπως θεσπίζεται από την κυβέρνηση της ΝΔ, είναι παγίδα, όχι διευκόλυνση.