Το μενού της κρίσης...

class=" text-center">Πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Nielsen έδειξε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό καταναλωτών που στράφηκαν στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας -από τότε που ξεκίνησε η παγκόσμια οικονομική κρίση- προέρχεται από τις χώρες που βρίσκονται στην πλέον δεινή οικονομική κατάσταση, παρουσιάζοντας μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα και μέσα σε αυτές συγκαταλέγεται η Ελλάδα. Μάλιστα οι Έλληνες σύμφωνα με την έρευνα έχουν την καλύτερη άποψη για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας- το 63% θεωρεί ότι αποτελούν μία καλή εναλλακτική επιλογή- σε σχέση με τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης.

Δύο γνωστές αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας μας πρόσφατα έδωσαν στοιχεία για το 2010 που έδειχναν 20% αύξηση κατανάλωσης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (που είναι φθηνότερα).

Έρευνα του ΚΕΠΚΑ έδειξε ότι οι πολίτες που τρώνε αποκλειστικά φαγητό από το σπίτι τους αυξήθηκε κατά 4% την τελευταία πενταετία (2006-2011), ενώ μειώθηκε 7% ο αριθμός των ατόμων που τρώνε συχνά έξω (2-4 φορές/ εβδομάδα).

 Η οικονομική συγκυρία φαίνεται να επηρεάζει δραστικά την αλλαγή διατροφικών συνηθειών, κάτι που εντός του 2012, όπου η οικονομική κατάσταση και η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων θα πιεστεί ακόμα περισσότερο, οπότε πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο που διαχειριζόμαστε την τροφή μας. Η μέγιστη αυτή συγκυρία αποτελεί πρόκληση, στην οποία είναι σημαντικό να πετύχουμε το δίπολο: Οικονομία + Υγιεινή Διατροφή. Παρακάτω μπορείτε να δείτε κάποια βήματα για να εξασφαλίζουμε το εν λόγω δίπολο:

 Βήματα για μια υγιεινή και οργανωμένη λίστα αγοράς τροφίμων 

 Βήμα 1: Κρατάτε «τρέχουσα» λίστα. Έχετε πάντα μία λίστα και ένα στιλό στην κουζίνα. Ένας μικρός μαυροπίνακας μπορεί επίσης να είναι χρήσιμος. Όταν τελειώσει κάποιο τρόφιμο στην κουζίνα, το σημειώνετε. Αυτό θα σας αποτρέψει από φαινόμενο τύπου «..φτιάχνω ένα φαγητό, αλλά μου λείπει το τάδε μυρωδικό ή τρόφιμο, πρέπει να πάω ή να στείλω κάποιον να το αγοράσει..». Με την τρέχουσα λίστα θα γλιτώσετε από τον κόπο της αναζήτησης στα ντουλάπια ή της εκ νέου επίσκεψης στο κατάστημα τροφίμων.  

Κάντε αυτό μια συνήθεια για όλους στο σπίτι σας, ακόμα και τα παιδιά μπορεί να βοηθηθούν.

 

 Βήμα 2: Σχεδιάστε τα γεύματά σας. Ακόμα και σήμερα το 40% των Ελλήνων καταναλωτών δεν τηρεί κατάλογο τροφίμων, μόλις ένα 10% τηρεί αρχείο τιμών, ενώ το 50% δε συγκρίνει τιμές προϊόντων και καταστημάτων. Επίσης, για 7 στους 10 καταναλωτές το Παρατηρητήριο Τιμών είναι άγνωστο, ακόμα και σε αυτούς που το γνωρίζουν μόνο το 30% το χρησιμοποιεί (ΚΕΠΚΑ,2011).

Ο σχεδιασμός των γευμάτων γίνεται πολλές φορές με γνώμονα το αν θα έχετε επισκέψεις και το πόσο συχνά πηγαίνετε στο κατάστημα και το μανάβικο.  Ωστόσο, αυτό το βήμα θα πρέπει να προηγείται της αγοράς τροφίμων. Αφιερώστε κάποιο χρόνο, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, για τον προγραμματισμό των γευμάτων σας. Εδώ είναι μερικά βασικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε όταν σχεδιάζετε τα γεύματά σας:

Κύρια Γεύματα

- Έχετε απαραίτητα 2 φορές/ εβδομάδα στο μενού λαδερό ή/και όσπρια. Αν νηστέψετε 2 μέρες την εβδομάδα (αποφυγή ζωικών προϊόντων) πέρα από το γεγονός ότι αποτελεί καθόλα υγιεινή συνήθεια (αν ανήκετε στο γενικό πληθυσμό), είναι και οικονομική, γι’ αυτό υιοθετήστε ευφάνταστες νηστίσιμες συνταγές. Κάντε τις νηστίσιμες συνταγές ακόμα πιο πλήρεις σε θρεπτικά συστατικά με κατάλληλο συνδυασμό, επί παραδείγματι:

-φακές +ρύζι (φακόρυζο)

-όσπρια + ζυμαρικά ή πατάτες

-λαχανικά + ρύζι (λαχανόρυζο, σπανακόρυζο, πρασόρυζο)

Η πλούσια σε λαχανικά και όσπρια διατροφή προστατεύει και το περιβάλλον, καθώς έχει χαμηλότερο οικολογικό αποτύπωμα (δείκτης επιβάρυνσης του περιβάλλοντος) από την κατανάλωση ζωικών προϊόντων. Αν μάλιστα τα λαχανικά είναι από τοπική παραγωγή, τότε το οικολογικό αποτύπωμα είναι ακόμα μικρότερο.

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΓΕΥΜΑΤΩΝ
Κύριο γεύμα	κόστος
-1 μερίδα φακόρυζο + 2 φέτες ψωμί + 4 ελιές Καλαμών (μεγ) -1 μερίδα μακαρόνια με σάλτσα και τυρί + 1 φλυτζ λάχανο -1 μερίδα ψάρι κατεψ/νο (βακαλάος) +1 φλυτζ μπρόκολο + 2 φέτες ψωμί   -1 μπριζόλα + 1 φλυτζ λάχανο + 2 φέτες ψωμί -1 μερίδα ψάρι φρέσκο (βακαλάος) +1 φλυτζ μπρόκολο + 2 φέτες ψωμί	1,17 ευρώ 0,64 ευρώ 1,8 ευρώ   2,23 ευρώ 3,8 ευρώ
Σνακ	κόστος
-1 μήλο + 50γρ αμύγδαλο -30 γρ τυρί + 1 φέτα ψωμί + 1 πορτοκάλι -1 ποτ γάλα + 1 μπανάνα   -1 τυρόπιτα (αγορά «έξω») - 1 κουλούρι Θεσ/κης + 1 πορτοκάλι	0,66 ευρώ 0,47 ευρώ 0,52 ευρώ   1,2 ευρώ 0,76 ευρώ

Πηγή των αναφερόμενων τιμών είναι το Παρατηρητήριο Τιμών (www.e-prices.gr)

 - Προτιμήστε το ψάρι 2 φορές/ εβδομάδα. Αν το κόστος για φρέσκο ψάρι είναι δυσβάστακτο μη διστάσετε να προτιμήσετε τα κατεψυγμένα. Είναι ασφαλή, φθηνότερα και εύκολα στο μαγείρεμα και την αποθήκευση.

- Αρτοσκευάσματα ολικής αλέσεως (παξιμάδια, κριτσίνια, κουλούρι σουσαμένιο, μπάρες δημ/κων) είναι καλό να αποτελούν σνακ για τις ώρες εργασίας. Είναι αρκετά πιο οικονομικό, αλλά κυρίως υγιεινό, από το να παίρνετε τυρόπιτες.

- Φρούτα αποτελούν υγιεινότατο και ακόμα φθηνό σνακ για εσάς. Όσοι δυσκολεύεστε στο γραφείο σας να κόψετε φρούτο (..κακώς, δεν υπάρχει ντροπή, τα φρούτα και η υγεία μας είναι «σικ»..), ψωνίστε εύκολα φρούτα προς αποθήκευση και κατανάλωση (μπανάνες, αποξηραμένα φρούτα)

- Τρώτε, άρα και ψωνίζετε, τρόφιμα εποχικά. Να είστε ενημερωμένοι για το ποια τρόφιμα είναι στην εποχή τους (μπορείτε να βρείτε τέτοιες λίστες στο διαδίκτυο). Τρώγοντας εποχικά καταφέρνετε να τρώτε πιο υγιεινά (τα τρόφιμα στην «εποχή» τους είναι πιο θρεπτικά), πιο φθηνά και ενδεχομένως έτσι υποστηρίζετε τους τοπικούς παραγωγούς.

- Αν ψωνίσετε τρόφιμα που βρήκατε σε έκπτωση και δεν ξέρετε τι να το κάνετε και πώς να το χρησιμοποιήσετε, μάλλον δεν εξοικονομήσατε χρήματα! Μερικοί αποφασίζουν και σχεδιάζουν την εβδομαδιαία αγορά τροφίμων με βάση τις προσφορές που υπάρχουν. Άλλοι προτιμάνε πρώτα να σχεδιάσουν τι θα καταναλώσουν την επόμενη εβδομάδα και ύστερα ψάχνουν για τις προσφορές, που θα κάνουν πιο φτηνές τις αγορές τους. Εσείς αποφασίστε ποια μέθοδος λειτουργεί για εσάς καλύτερα. Αγοράστε τρόφιμα που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε σίγουρα και όχι αυτά που είναι απλά σε προσφορά. Να θυμάστε ότι πολλά κουπόνια και προσφορές χρησιμοποιούνται για την προώθηση «ανθυγιεινών» και «έτοιμων» τροφίμων, οπότε να είστε φειδωλοί απέναντί τους..

Βήμα 3:Συγκεντρώστε τις συνταγές σας. Τώρα που έχετε προγραμματίσει τα γεύματά σας με βάση τον χρόνο, τη γεύση, την εποχή και τις προσφορές, ήρθε η ώρα να συγκεντρώσετε τις συνταγές σας. Αυτό θα είναι πολύ πιο εύκολο αν κρατάτε τις συνταγές σας οργανωμένα. Δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε ένα βασικό πρότυπο για όλες τις συνταγές, πχ «λαδερά», όσπρια, «μαγειρευτά». Έτσι πετυχαίνετε αποτελεσματικότερο προγραμματισμό ως προς τα υλικά που χρειάζεται το εκάστοτε φαγητό-γεύμα.

 Βήμα 4: Δημιουργήστε τη δική σας λίστα αγοράς. Καθίστε με την τρέχουσα λίστα (Βήμα 1), το εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής σας (Βήμα 2) και τις συνταγές σας (Βήμα 3) και δημιουργήστε ένα οργανωμένο κατάλογο που θα σας βοηθήσει να περιηγηθείτε στο κατάστημα. Μπορείτε να αποφύγετε τα πέρα δώθε μέσα στο κατάστημα, διαχωρίζοντας τη λίστα σας σε τμήμα μαναβικής/ αρτοποιείο/ κρεοπωλείο/ ντελικατέσσεν (εξειδικευμένα ή «ιδιαίτερα» τρόφιμα). Ρυθμίστε τη λίστα σας με βάση τις προτιμήσεις σας και μην ξεχάσετε να επισυνάψετε τα κουπόνια σας στη λίστα πριν πάτε στο κατάστημα!

Μόλις γυρίσετε στο σπίτι από το κατάστημα, τοποθετήστε σωστά τα τρόφιμα στα ντουλάπια, στο ψυγείο, την αποθήκη. Σε κάθε ένα από αυτά έχετε την ειδική θέση, ανά κατηγορία τροφίμου, ώστε η έλλειψη κάποιου τροφίμου να διαφανεί (λόγω της απουσίας του από το ανάλογο ράφι), αλλά και να επιτευχθεί εξοικονόμηση χρόνου.

-Tips για εξοικονόμηση χρημάτων και χρόνου:

* Χρησιμοποιείτε αεροστεγή σκεύη (πχ σακκούλες), για τις σαλάτες και τα νερόβραστα όσπρια και λαχανικά. Διατηρούνται μια χαρά, χάνουν μέρος των θρεπτικών συστατικών είναι η αλήθεια, αλλά από το να μην τα τρώτε καθόλου είναι καλύτερο να τα τρώτε και έτσι.

* Προτιμάτε σαλάτες ή ωμά τα λαχανικά (εφόσον το πεπτικό σας σύστημα το επιτρέπει), εξοικονομήστε χρήματα με χρησιμοποιώντας ηλεκτρικό ρεύμα (για το ψήσιμο-βράσιμο).

*  Αν είστε ελεύθεροι κάποια μέρα, μπορείτε να φτιάξετε «μαγειρευτό» φαγητό («κοκκινιστό», λαδερά, όσπρια), το οποίο το διατηρείτε άνετα στο ψυγείο για ολίγες μέρες και απλά το ζεσταίνετε για να το καταναλώσετε τις απαιτητικές σε χρόνο ημέρες.

* Μπορεί να χρειαστεί  να επιλέξετε μια ποικιλία από γρήγορες συνταγές, γεύματα με «αποφάγια», «απομεινάρια» μίας προηγούμενης ημέρας, μέσα σε μία δροσερή σαλάτα ή ένα δροσερό ριζότο.

* Μπορείτε τη σάλτσα του μαγειρευτού να τη χρησιμοποιήσετε την επόμενη ημέρα μαζί με μακαρόνια/ πουρέ / πατάτες βραστές

 

Μην πετάτε τίποτα προστατέψτε υγεία- περιβάλλον και «τσέπη»..

 

επιμέλεια:

Δημήτρης Π. Μπερτζελέτος,

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc 

Αντιπρόεδρος Ένωσης Διαιτολόγων- Διατροφολόγων Ελλάδας

www.bertzeletos.gr