Κληροδοτήματα ... ένας θησαυρός στα  "σκουπίδια"

Διαχρονικά υπήρχαν και υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας που αποφάσισαν να προσφέρουν μέρος ή και ολόκληρη την κινητή ή ακίνητη  περιουσία τους  σε Ιδρύματα , σε αγαθοεργίες αλλά και στις  ιδιαίτερες πατρίδες τους, κυρίως στα χωριά  καταγωγής τους . Οι περισσότεροι φρόντισαν στα δωρητήρια  ή τις διαθήκες τους  να περιγράψουν  προσεκτικά τους σκοπούς της δωρεάς τους.

 Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες τέτοια κληροδοτήματα που δυστυχώς σήμερα  στην συντριπτική τους  πλειοψηφία παραμένουν αναξιοποίητα  και πολλά απ΄ αυτά είναι ανενεργά   και ξεχασμένα είτε από τις αυτοτελείς διαχειριστικές επιτροπές τους , είτε από τους Καλλικρατικούς  Δήμους .

Μέχρι το 2013  την συνολική εποπτεία   είχε το Υπουργείο Οικονομικών με την Διεύθυνση Κληροδοτημάτων η οποία  ασκούσε  πλήρως αναποτελεσματική  διαχείριση , υπερσυγκεντρωτική  και κυρίως αρνητική σε κάθε ολοκληρωμένη  πρόταση  αξιοποίησης. Το ίδιο βέβαια και το νομοθετικό πλαίσιο με ένα νόμο που συντάχθηκε το 1937 και μέχρι το 2013 δεν βελτιώθηκε στο ελάχιστο.  Το 2013 με το νόμο 4182 έγινε  μια προσπάθεια να εκσυγχρονισθεί η συνολική αντιμετώπιση μιας τόσο πολύτιμης περιουσίας για όλη την χώρα. Έγινε αποκέντρωση κατά Περιφέρειες αλλά δίχως ουσιαστική ενίσχυση τους με εξειδικευμένο προσωπικό  και  συγκεκριμένο πρόγραμμα αξιοποίησης .

Η Κοινότητα Καστάνιτσας από το 1872 κληρονόμησε από τον αείμνηστο Καστανιτσιώτη Μανώλη Μπαρμπαρέσο ένα μεγάλο - για την εποχή εκείνη - ακίνητο στην περιοχή Ομονοίας και μεγάλη κινητή περιουσία με μία και μόνο επιθυμία του να εκτελεσθούν κοινωφελή έργα για την εκκλησία , το Σχολείο και κυρίως για ολόκληρο το  χωριό και για το σκοπό αυτό όρισε και την 3μελή  Διαχειριστική Επιτροπή . Πέρασε σχεδόν ενάμισης αιώνας και δεν έγινε σχεδόν τίποτα παρά τις προσπάθειες και τους αγώνες των Δ.Σ. της Κοινότητας  , των  Συλλόγων και πολλών συμπατριωτών. Για δεκαετίες   η πολύ μεγάλη περιουσία   μειώθηκε δραματικά και όταν επιτέλους καταφέραμε να ξεκινήσουμε την αξιοποίηση, η προσπάθεια έμεινε στη μέση μια και το Ίδρυμα δεν είχε πια άλλους  πόρους .Όμως η  συλλογική προσπάθεια συνεχίστηκε και στις 8/1/2024  έγινε   αυτό που φαινόταν ακατόρθωτο . Η Καστάνιτσα θα έχει πλέον  κάθε χρόνο για κοινωφελή  έργα ένα ποσόν που θα ξεπερνάει τις 30.000 ευρώ δικαιώνοντας έτσι και τον αείμνηστο ευεργέτη .

Έχοντας μία σαφή εικόνα - από την συμμετοχή μου στα Δημοτικά Συμβούλια - για τα   Κληροδοτήματα που υπάρχουν είτε στην ευθύνη του Δήμου , είτε της Εκκλησίας , είτε στην διαχείριση  τους από αυτοτελείς  Διαχειριστικές Επιτροπές με βεβαιότητα καταγράφεται ότι κυριολεκτικά υπάρχει ένας αναξιοποίητος θησαυρός   που χρόνο με τον χρόνο υποβαθμίζεται. Σχεδόν σε όλα τα χωριά του Δήμου μας υπάρχουν κυρίως ακίνητα τα οποία δυστυχώς  προσφέρουν ελάχιστα ή και μηδενικά οφέλη στις μικρές κοινωνίες που έχουν μεγάλες ανάγκες και αδυνατούν να τις καλύψουν από τον Δήμο , την Περιφέρεια ή την Κεντρική Διοίκηση.

Εκ των ουκ άνευ υποχρέωση όλων  (Δήμων , Κοινοτήτων και Διαχ. Επιτροπών ) είναι να ασχοληθούν υπεύθυνα και με προσοχή για κάθε ένα από αυτά τα Κληροδοτήματα. Χρειάζεται άμεσα στον Δήμο να  συγκροτηθεί μια επιτροπή με εξειδικευμένα μέλη που θα μελετήσει προσεκτικά όλα τα δεδομένα και θα προτείνει συγκεκριμένες λύσεις . Το σίγουρο είναι ότι ειδικά  τα ακίνητα που βρίσκονται  στην ευρύτερη περιοχή  της Αθήνας τα τελευταία χρόνια έχουν διπλασιάσει την αξία τους και είναι ίσως η καλύτερη χρονική στιγμή να μελετηθεί κάθε φάκελος ξεχωριστά. Υπάρχουν και ειδικοί επιστήμονες , δικηγόροι , μηχανικοί κλπ. που αναλαμβάνουν συνολικά τέτοιες περιπτώσεις και προτείνουν τις λύσεις. Εξάλλου  και η  αρμόδια Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελ/σου που υπάγονται όλα τα Κληροδοτήματα του Δήμου μας, έχει και τις γνώσεις και τη διάθεση να δίνουν λύσεις και αυτό το βεβαιώνουμε μια και το βρήκαμε μπροστά μας την βοήθειά τους για την αξιοποίηση του Κληροδοτήματος της Καστάνιτσας .

Είναι λοιπόν επιτακτικό, με ουσιαστικές  προτάσεις και αποφάσεις, να  προχωρήσει η αξιοποίηση αυτών των Κοινωφελών Περιουσιών  που άφησαν οι αείμνηστοι ευεργέτες  και να μπορέσουμε επιτέλους να υλοποιήσουμε τις   γραπτές τους επιθυμίες. Επισημαίνεται ότι υπάρχουν διαθήκες που μπορεί να τροποποιηθούν όσον αφορά σκοπούς τους που πλέον δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Το να μένει λοιπόν αναξιοποίητη μία περιουσία αρκετών εκατομμυρίων ευρώ  είναι και άδικο και καταστροφικό μια και τα χωριά μας έχουν ανάγκη και το τελευταίο ευρώ.

                                           Σωτήρης Λάτσης