Παρθεναγωγείο Δημητσάνας και διατηρητέα κτήρια

Με αφορμή την συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην πρόσφατη Συνεδρίαση Λογοδοσίας της
Δημοτικής Αρχής Γορτυνίας, έπειτα από ερώτηση του δημοτικού συμβούλου κου Δημητρίου Τσέκα
σχετικά με το Παρθεναγωγείο Δημητσάνας, κατόπιν έρευνας με σκοπό να βρεθεί λύση για την άμεση
αποκατάστασή του, θα ήθελα να παραθέσω τα εξής.

Χαρακτηρισμοί διατηρητέων
Γενικότερα ο χαρακτηρισμός για ένα διατηρητέο κτίριο μπορεί να δοθεί από διάφορους δημόσιους
φορείς (Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, καθώς και Υπ.
Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής / Γεν. Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και Υπ.
Εσωτερικών / Υφυπ. Μακεδονίας-Θράκης).
Ο χαρακτηρισμός για ένα κτίριο μπορεί να είναι διπλός και τότε εκδίδονται δύο ξεχωριστές Υ.Α ή ένα
κοινό Π.Δ. με πρόταση των δύο Υπουργών.

Συγκεκριμένα το Παρθεναγωγείο Δημητσάνας έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο από το Υπουργείο
Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), αν και στον αντίστοιχο χάρτη αναφέρεται ως Δημοτικό σχολείο
https://www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/

Άλλα χαρακτηρισμένα διατηρητέα κτίρια και μνημεία στη Δημητσάνα από το ΥΠΠΟΑ, είναι:
• Ναός Αγίου Γεωργίου
• Ιερός Ναός Παναγιάς του Λύρη
• Οικία Αντωνοπούλου
• Ιερός Ναός Αγίου Χαραλάμπους
• Ιερός Ναός Αγίου Βασιλείου
• Οικία Πατριάρχου Γρηγορίου Ε’
• Γέφυρα Μακρή
• Βρύση Κουρή

Εν γένει στη Γορτυνία, το ΥΠΠΟΑ έχει χαρακτηρίσει ως διατηρητέα, αρκετά μνημεία και κτίρια σε
διάφορους οικισμούς (όπως Αγ. Ιωάννη Ηραίας, Παλούμπα, Στεμνίτσα, Βαλτεσινίκο Λυσσαρέα,
Ριζοσπηλιά, Κακουραίκα, Βυζίκι, Τρόπαια, Βυτίνα, Βάχλια, Λαγκάδια, Μαγούλιανα, Αγρίδι, Καμενίτσα,
Λάστα, Ζάτουνα, Μελισσόπετρα, κλπ.).

Επίσης χαρακτηρισμένα διατηρητέα κτίρια, τηρούνται στο Αρχείο Παραδοσιακών Οικισμών του
Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ) (https://estia.minenv.gr/) και με αντίστοιχα ΦΕΚ που
έχουν εκδοθεί:
• Κτίριο ιδιοκτησία κ. Ελένης Χαραλαμποπούλου που βρίσκεται στο Βαλτεσινίκο.
• Κτίριο φερόμενο ως ιδιοκτησία Παπαλάμπρου στη Βυτίνα
• Τέσσερα (4) κτίρια στη Στεμνίτσα
• Κτίριο φερόμενο ως ιδιοκτησία Ευάγγελου Πισιμίση στη Δημητσάνα

Άμεσες ενέργειες αποκατάστασης
▪ Στο από 15/1/88 Π. Δ/γμα (ΦΕΚ Δ΄ 317/28.4.88) «Περί διατήρησης, επισκευής ή
ανακατασκευής αρχιτεκτονικών, καλλιτεχνικών και στατικών στοιχείων διατηρητέων
κτιρίων», αναφέρονται διατάξεις που ενεργοποιούνται από την αρμόδια επιτροπή ΥΠΕΝ αν
το κτίριο κρίνεται επικινδύνως ετοιμόρροπο εν όλω ή εν μέρει.
▪ Στον νόμο υπ’ αριθμό 3028/2002 (ΦΕΚ A-153/28-6-2002), «Για την προστασία των
Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς»:
o στο Άρθρο 10, αναφέρεται μεταξύ των άλλων ότι «…σε περίπτωση επείγουσας
ανάγκης για την αποτροπή άμεσου και σοβαρού κινδύνου είναι δυνατή η επιχείρηση
εργασιών αποκατάστασης βλάβης που δεν αλλοιώνει τα υπάρχοντα κτιριολογικά,
αισθητικά και άλλα συναφή στοιχεία του μνημείου χωρίς την έγκριση που προβλέπεται
στις παραγράφους 3 και 4, μετά από άμεση και πλήρη ενημέρωση της Υπηρεσίας…»
o ενώ στο Άρθρο 41, αναφέρονται οι διαδικασίες σχετικά με τις επείγουσες εργασίες
προστασίας των ετοιμόρροπων μνημείων.

Δυνατότητες χρηματοδότησης εργασιών συντήρησης ή ανακατασκευής
▪ Στο από 15.4.1988 Π. Δ/γμα που αφορά στην «Διατήρηση, επισκευή ή ανακατασκευή
αρχιτεκτονικών, καλλιτεχνικών και στατικών στοιχείων διατηρητέων κτιρίων» (ΦΕΚ
317/Δ/88) μνημονεύονται και δυνατότητες χρηματοδότησης εργασιών συντήρησης ή
ανακατασκευής με επιμερισμό του κόστους δαπάνης και της εκτέλεσής τους υπό
προϋποθέσεις από το δημόσιο.
▪ Στον Ν. 2508/97 αναφέρεται η χρηματοδότηση εργασιών επισκευής και αποκατάστασης
διατηρητέων από το ΥΠΕΝ.
▪ Τον Ιούλιο του 2023, ανακοινώθηκε από την κεντρική κυβέρνηση Νέo Πρόγραμμα
Επιδοτήσεων για διατηρητέα κτήρια, που αφορά σε κτίρια που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα
και σε μνημεία που βρίσκονται σε ιστορικούς τόπους και παραδοσιακούς οικισμούς.
▪ Επίσης οι ιδιοκτήτες μπορούν να απευθύνονται για χρηματοδοτικά προγράμματα και
φορολογικές ελαφρύνσεις σε τραπεζικά ιδρύματα, στις υπηρεσίες των υπουργείων
Οικονομικών, Ανάπτυξης και Τουρισμού καθώς και στις κατά τόπους Περιφέρειες.

Γιώργος Παπαδάκης
Εκ Νυμφασίας
Ηλ/γος Μηχ/κος
Μετ/κος τίτλος στη Διοίκηση επιχειρήσεων (ΜΒΑ)