5ο Θερινό Σχολείο για την Πολιτιστική Κληρονομιά του Αγροτικού Χώρου | Ο απολογισμός για τις εργασίες στη Δημητσάνα

Το Θερινό Σχολείο για την Πολιτιστική Κληρονομιά του Αγροτικού Χώρου, ολοκληρώθηκε και φέτος με επιτυχία στη Δημητσάνα κατά το διάστημα 21-28 Ιουλίου 2024.
Το 5ο Θερινό Σχολείο, με θέμα «Διαφυλάσσοντας την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά. Καλές Πρακτικές για Σύγχρονες Προκλήσεις», διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και το Διασυνεδριακό Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Δήμου Γορτυνίας, του Υπαίθριου Μουσείου Υδροκίνησης (Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς), της Κοιν.Σ.Επ. Μαίναλον και άλλων τοπικών φορέων και πολιτών.
Οι 22 σπουδαστές/-τριες, κυρίως μεταπτυχιακοί φοιτητές/-τριες της λαογραφίας και των ευρύτερων ανθρωπολογικών σπουδών, της μουσειολογίας και της πολιτιστικής διαχείρισης καθώς και υποψήφιοι/-ες διδάκτορες συναφών επιστημονικών πεδίων, εκπαιδευτικοί και στελέχη θεσμών που διαχειρίζονται την πολιτιστική κληρονομιά (π.χ. μέλη πολιτιστικών συλλόγων, φορέων της κοινωνίας των πολιτών κ.ά.), είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα πολυδιάστατο επιμορφωτικό πρόγραμμα που ειδικά φέτος είχε εφαρμοσμένο και συνεργατικό χαρακτήρα.

Τον πυρήνα του προγράμματος του φετινού σχολείου αποτέλεσαν επισκέψεις και εργαστήρια για τη μελέτη, τεκμηρίωση και αξιολόγηση ως Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς δύο δράσεων που υλοποιούνται στην περιοχή της Γορτυνίας: του Πολυλειτουργικού Αγροκτήματος «Αρκαδιανή» στο Ψάρι Γορτυνίας και του Εργαστηρίου της Πέτρας, που διοργανώνεται στα Λαγκάδια Γορτυνίας από το Σωματείο «Άνθη της Πέτρας», το οποίο πραγματοποιήθηκε, όπως κάθε χρόνο, παράλληλα με το Θερινό Σχολείο για την Πολιτιστική Κληρονομιά του Αγροτικού Χώρου.
Τα εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν σε στενή συνεργασία των σπουδαστών/-στριών του Θερινού Σχολείου με τους διοργανωτές και όλους όσοι συμμετέχουν στις δύο παραπάνω δράσεις.

Ταυτόχρονα, οι σπουδαστές και σπουδάστριες είχαν, στο πλαίσιο της επιμόρφωσής τους, τη δυνατότητα:

– Να παρακολουθήσουν εισηγήσεις των υπαλλήλων της ΔΙΝΕΠΟΚ:
Σταυρούλας-Βίλλυς Φωτοπούλου, Διευθύντριας Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Γιάννη Ν. Δρίνη, Λαογράφου, Προϊσταμένου του Τμήματος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, των υπαλλήλων του ίδιου τμήματος Χριστιάνας Βρανιστάι, Ειρήνης Γιοβάνοβιτς, Έλενας Μπαζίνη, Όλιας Πεπεράκη και Μαρίας Σερέτη, καθώς και της Σοφίας Μπασιούκα, του Τμήματος Μουσείων Νεότερου Πολιτισμού της ΔΙΝΕΠΟΚ.
– Να αντλήσουν ιδέες και έμπνευση από παρουσιάσεις καλών πρακτικών διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς από μία πλειάδα εκλεκτών εισηγητών, και συγκεκριμένα:
Τους «Κυρατζήδες» του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλέξανδρο Λαμπρίδη και Αλίκη Γκανά, τον εκτελεστικό Διευθυντή του Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση και τον Άνθρωπο-MedINA Αλέξη Κατσαρό, τον συγγραφέα-γευσιθήρα Δημήτρη Ρουσουνέλο, την κοινωνική ανθρωπολόγο και μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Πανεπιστήμιου Κρήτης Δέσποινα Νάζου, τον υπεύθυνο της οργανωτικής ομάδας του Φεστιβάλ «Διαδρομές στη Μάρπησσα» Παναγιώτη Θεοδωράκη, τη Συντονίστρια Δράσεων του Ερευνητικού Κέντρου Άνδρου «Andros Routes» Όλγα Καραγιάννη, την εκπαιδευτικό και πιστοποιημένη από την UNESCO επιμορφώτρια για την ενσωμάτωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στη σχολική εκπαίδευση Κατερίνα Χριστοδούλου, τους εκπαιδευτικούς Ζέτα Παπαγεωργοπούλου (εκ μέρους του 1ου και 2ου ΕΠΑΛ Αγίας Παρασκευής) και τον Γιώργο Τζαφλέρη (εκ μέρους του Γυμνασίου με Λυκειακές Τάξεις Ευξεινούπολης Αλμυρού Βόλου), τον μουσικό και μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιόνιου Πανεπιστημίου Δημήτρη Μυστακίδη, τον υπεύθυνο της Λαογραφικής Ομάδας Λακωνίας Νίκο Μπαριάμη, τον αρχιτέκτονα και μελετητή της ιστορίας της ξυλοναυπηγικής Κώστα Δαμιανίδη και τον Αναπληρωτή Καθηγητή της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου Ανδρέα Παπασαλούρο.
– Να παρουσιάσουν τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν μετά την ολοκλήρωση των εργαστηρίων στα οποία συμμετείχαν στο πλαίσιο μιας ανοικτής συζήτησης που συντόνισε η σταθερή και πολύτιμη συνεργάτρια του Θερινού Σχολείου Ανδρομάχη Οικονόμου, Διευθύντρια Ερευνών Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.
– Να συνομιλήσουν με Δημητσανίτες/-ισσες προκειμένου να δημιουργήσουν οι ίδιοι/-ες περιεχόμενο για τις ανάγκες πιλοτικής ψηφιακής εφαρμογής ηχητικής ξενάγησης με θέμα όψεις της καθημερινής ζωής στη Δημητσάνα κατά το παρελθόν, σε μια πρωτότυπη δράση που διοργανώθηκε από την Ιουλία Πεντάζου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ανθρωπιστικών Επιστημών και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τον Γιάννη Γεωργίου, ηλεκτρολόγο μηχανικό, δημιουργό ψηφιακών εφαρμογών.

Αναπόσπαστο μέρος του Θερινού Σχολείου είναι οι παράλληλες δράσεις και εκδηλώσεις, στο πλαίσιο των οποίων οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες είχαν την ευκαιρία:
– Να τους καλωσορίσει με πολυφωνικά τραγούδια ομάδα του Πολυφωνικού Καραβανιού της ΑΜΚΕ «Άπειρος».
– Να παρακολουθήσουν την παράσταση «Αυτός, όπως κάθε τόπος», με την επιμέλεια της Λαογραφικής Εστίας Τρίπολης, ως εναρκτήριας εκδήλωσης των εργασιών του Θερινού Σχολείου.
– Να ξεναγηθούν στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ).
– Να γνωριστούν με τους κατοίκους της Δημητσάνας, απολαμβάνοντας μαζί τους παραδοσιακές τοπικές συνταγές, χορεύοντας και τραγουδώντας στον πάντα φιλόξενο χώρο του Υπαίθριου Μουσείου Υδροκίνησης.
– Να κάνουν πεζοπορία στο φαράγγι του Λούσιου και να γνωρίσουν το φυσικό και πολιτισμικό τοπίο του.
– Να γιορτάσουν στο μοραΐτικο γλέντι που διοργανώθηκε από τον Δήμο Γορτυνίας στην πλατεία του Αϊ-Γιώργη.
– Να δοκιμάσουν ποικιλίες τυριού και κρασιού από παραγωγούς που δραστηριοποιούνται στην Αρκαδία και στην Πελοπόννησο ευρύτερα σε μια βραδιά γευσιγνωσίας που σφράγισε το τέλος των εργασιών του Σχολείου.

Για τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς κάθε Θερινό Σχολείο είναι μοναδικό τόσο από άποψη σχεδιασμού, περιεχομένου και ειδικής θεματολογίας όσο και έμψυχου δυναμικού. Για όλους εμάς στη ΔΙΝΕΠΟΚ η ικανοποίηση, ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση των σπουδαστών/-τριών μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Σχολείου είναι η πολυτιμότερη επιβράβευση. Και αυτό, γιατί το Θερινό Σχολείο δεν είναι μόνο ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης, αλλά μια ευκαιρία ανταλλαγής απόψεων και δημιουργικών ιδεών, δικτύωσης και συνεργασίας με νέους ανθρώπους από διαφορετικά επιστημονικά πεδία και επαγγελματικούς κλάδους από κάθε γωνιά της Ελλάδας!

Ευχαριστούμε θερμά τους/τις εισηγητές/-τριες που μοιράστηκαν γενναιόδωρα μαζί μας τις ιδέες και τις εμπειρίες τους από δράσεις διαφύλαξης και διαχείρισης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την ομάδα της Αρκαδιανής και ιδιαίτερα τον εμπνευστή της Μάκη Παπούλια, τον Πρόεδρο του ΔΣ των Ανθέων της Πέτρας, Γιάννη Τσιαούση, και τη Γραμματέα του ΔΣ, Αγγελική Αναστοπούλου, καθώς και τον Βασίλη Γκανιάτσα, Αρχιτέκτoνα Μηχανικό, καθηγητή στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου των Ανθέων της Πέτρας, αλλά και όλους τους φορείς που υποστήριξαν και φέτος τη διοργάνωση – τον Δήμο Γορτυνίας, την Περιφέρεια Πελοποννήσου, το Διασυνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας, το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς και την ΚοινΣεπ Μαίναλον.

Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τον Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Αρκαδίας Κωνσταντίνο Μανδρώνη και τον Δήμαρχο Γορτυνίας Ευστάθιο Κούλη που τίμησαν με την παρουσία τους την έναρξη των εργασιών του Σχολείου, τον Πάικο Αναγνωστόπουλο εκ μέρους του Δήμου Γορτυνίας για την πολύπλευρη συνεργασία, τον Κώστα Λάμπρου που υποστήριξε, εκ μέρους του Διασυνεδριακού και Πολιτιστικού Κέντρου Δημητσάνας, με κάθε τρόπο και φέτος τη διοργάνωση, τη διαχειρίστρια του Υπαίθριου Μουσείου Υδροκίνησης Ήρα Παπαδοπούλου για την θερμή φιλοξενία στον χώρο του Μουσείου, την Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Δημητσάνας Αγγελική Μπίρη για όλη τη γενναιόδωρη φροντίδα που προσέφερε, τον Θοδωρή Ασημακόπουλο για την άψογη διοργάνωση της βραδιάς γευσιγνωσίας αλλά και όλους και όλες τους Δημητσανίτες και τις Δημητσανίτισσες που έχουν αγκαλιάσει τη διοργάνωση και χωρίς την έμπρακτη και ένθερμη στήριξη των οποίων τα πέντε μέχρι στιγμής Θερινά Σχολεία δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί.
Ελπίζουμε οι φετινοί/-ες σπουδαστές/-τριες να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και την εμπειρία που απέκτησαν.

Με τις ευχές μας σε όλες και όλους για υγεία και δημιουργική πορεία στο μέλλον, να ευχηθούμε καλή αντάμωση του χρόνου στο επόμενο Θερινό Σχολείο!