Ουσιαστική ρύθμιση – Διαγραφή, τώρα των χρεών των νοικοκυριών στις τράπεζες!
Γράφει ο Θανάσης Πετράκος
(Μέλος της Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ)
Το θέμα της ρύθμισης μέχρι διαγραφής των χρεών των νοικοκυριών και των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων προς τις τράπεζες, είναι αναγκαίο ...
και αναντικατάστατο συστατικό μιας προοδευτικής στρατηγικής διεξόδου από την κρίση.
Η διαγραφή του κρατικού χρέους, η ρύθμιση των ιδιωτικών χρεών προς τις τράπεζες με κοινωνικά κριτήρια, έως τη διαγραφή τους για τις πιο αδύναμες κοινωνικές κατηγορίες και η εθνικοποίηση - κοινωνικοποίηση των τραπεζών, συνιστούν βασικούς πυλώνες, χωρίς τους οποίους δεν υφίσταται δυνατότητα πραγματικής διεξόδου.
Οι συνδικαλιστές του ΣΥΡΙΖΑ στις Τράπεζες έθεσαν το θέμα με ένταση την προηγούμενη εβδομάδα. Μετά από αυτή την παρέμβαση άρχισε η κυβέρνηση να ψελλίζει ότι θα προχωρήσει σε ορισμένες ρυθμίσεις.
Ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στον πρωθυπουργό με θέμα: «Διαγραφή χρεών των νοικοκυριών από τις τράπεζες». Επειδή η επίκαιρη ερώτηση δεν συζητήθηκε την Παρασκευή 2 Μαρτίου η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε την πρόταση της σε συνέντευξη τύπου.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται σε πραγματικά στοιχεία που προκύπτουν τόσο από τις ασκούμενες πολιτικές όσο και από την υπερδεκαετή πολιτική των τραπεζών που, ανεξάρτητα από τη σημερινή συγκυρία, προέβησαν σε μια ανεξέλεγκτη πιστωτική επέκταση, κυρίως στην καταναλωτική πίστη, με αποτέλεσμα την εξοντωτική υπερχρέωση των νοικοκυριών.
Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια ενός τραπεζίτη, του κ.Ν. Καραμούζη Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου του ομίλου EFG EUROBANK και Καθηγητή Τμήματος Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής Πανεπιστημίου Πειραιώς (ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΑΓΟΡΕΣ Τόμος VI/Τεύχος 3/Οκτώβριος 2011)
«...Η συμμετοχή στην ΟΝΕ δημιούργησε προσδοκίες σύγκλισης του επιπέδου με αυτό των περισσότερο αναπτυγμένων χωρών και υψηλότερης μελλοντικής ανάπτυξης. Αυτό μεταφράστηκε σε εξαιρετικά αισιόδοξες προσδοκίες για το μελλοντικό εισόδημα. Εν όψει αυτού, τα άτομα δανείστηκαν ώστε να αυξήσουν την παρούσα κατανάλωσή τους και να επιτύχουν τη διαχρονική εξομάλυνση της κατανάλωσης στα νέα -υψηλότερα- επίπεδα. Σ' ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, ακολούθησε εκρηκτική αύξηση των καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων (μέση ετήσια ονομαστική αύξηση 29,7% και 28,7% αντιστοίχως μεταξύ 2001-2008)...»
«...Ακολούθησε ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών και η εφαρμογή χαμηλότερων πιστωτικών κριτηρίων που επιτάχυναν περαιτέρω την πιστωτική επέκταση...»
Τι διαφορετικό φαντάζεται κανείς ότι έγινε στην Αμερική του Μπους με τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης, που κατέστησαν με την υψηλή μόχλευση τοξικά προϊόντα και αποτέλεσαν την οικονομική βάση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης;
Η αφετηρία είναι κοινή... Όπως, αποκαλυπτικά, ομολογεί ο κ. Καραμούζης οι τραπεζίτες βασίστηκαν στις εξαιρετικά αισιόδοξες προσδοκίες για το μελλοντικό εισόδημα!!! Παρά το γεγονός ότι η ΕΕ, οι ελληνικές κυβερνήσεις και οι ισχυροί εργοδότες της χώρας ακολουθούσαν πολιτικές μείωσης των εργατικών εισοδημάτων (το πως θα μπορούσαν να αποπληρωθούν τα συνεχώς αυξανόμενα δάνεια με διαρκώς μειούμενα τα εργατικά εισοδήματα, μόνο οι καπιταλιστές μπορούν να το εξηγήσουν).
Τέλος, το γεγονός ότι ο ιδιωτικός δανεισμός έφτασε στην Ελλάδα το 2010 το 110,9% του ΑΕΠ, από το 30% πριν την απελευθέρωση του τραπεζικού συστήματος το 1994, απλά επισημαίνει την αυτοτελή ευθύνη των τραπεζών που οφείλουν να πληρώσουν το μέρος που τους αναλογεί. Οπωσδήποτε δε, με μερική απαλλαγή ή συνολική διαγραφή, αυτού που αφορά στους συνταξιούχους, μισθωτούς, επισφαλώς εργαζόμενους και ανέργους, μετά την καταβαράθρωση των αποδοχών τους και τα χαράτσια από τις πολιτικές της τρόικας και την αυτοτελή ευθύνη (χαλαρά πιστωτικά κριτήρια) των τραπεζών.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τους μισθωτούς είναι η εξής:
«• Για κάθε οικογενειακό εισόδημα (αθροιστικά εάν είναι οικογενειακό), που προέρχεται αποδεικτικά από σχέση μισθωτής εργασίας (πλήρους ή μερικής), από μπλοκάκια παροχής υπηρεσιών, συντάξεις και επιδόματα ανεργίας και το οποίο μειώθηκε εξαιτίας απόλυσης, απώλειας της οποιασδήποτε μορφής εργασίας ακουσίως (κλείσιμο επιχειρήσεων, συγχώνευση κ.ά.), άσκησης «δημοσιονομικών» περιοριστικών πολιτικών, επιβολής χαρατσιών, κατάργησης επιδομάτων ανεργίας, μονομερούς νομοθετικής ή εργοδοτικής πρωτοβουλίας (μείωση ημερών εργασίας) προτείνομε την απομείωση των δανειακών τους υποχρεώσεων, σε ετήσια ή μηνιαία βάση, αντίστοιχη της μείωσης των αποδοχών τους.
Σε καμιά όμως περίπτωση η μηνιαία καταβολή δόσεων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 30% των μηνιαίων ατομικών ή οικογενειακών αποδοχών (υγιής σχέση εισοδήματος προς δανειακή υποχρέωση σύμφωνα με τις οδηγίες της Τράπεζας της Ελλάδος).
• Όταν το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει αυτό που λογίζεται ως «όριο φτώχειας» τότε η δανειακή υποχρέωση διαγράφεται συνολικά και οριστικά (υπέρτερο αγαθό ή αξιοπρεπής διαβίωση και η υγεία). Με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το «όριο φτώχειας» ορίζεται για ένα άτομο στα 6.900 ευρώ και για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών στα 14.500 ευρώ (βλ. Δελτίο Τύπου ΕΛΣΤΑΤ 9/12/2010).
• Όσα δάνεια χορηγήθηκαν με ευθύνη των τραπεζών αγνοώντας τα υγιή πιστοδοτικά δεδομένα (χαλάρωση πιστωτικών κριτηρίων) απομειώνονται ισόποσα έως του ποσού καταβολής δόσεων που δεν υπερβαίνει αυτή του 30% των μηνιαίων αποδοχών και δεν οδηγεί τα εναπομείναντα εισοδήματα κάτω από το «όριο φτώχειας».
• Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν μπορούν να συμπεριλάβουν και/ή άλλες εμπράγματες ασφάλειες από αυτές που συνομολογήθηκαν μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη στην αρχική σύμβαση, σε αντίθεση με την εντεινόμενη πρακτική των τραπεζών που προχωρούν σε ρυθμίσεις δανείων με πρόσχημα το μεγαλύτερο χρόνο αποπληρωμής, μικρότερο σχετικά επιτόκιο και υποχρεωτική την προσημείωση ακινήτου. Η πρακτική αυτή οδηγεί μαθηματικά σε μεγαλύτερη επιβάρυνση του δανειολήπτη από άποψη τόκων και τον εκθέτει επιπλέον στον κίνδυνο διεκδίκησης του ακινήτου από την τράπεζα, σε περίπτωση αδυναμίας εξυπηρέτησης του υφιστάμενου δανείου. Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως από τις ρυθμίσεις που κάνουν οι τράπεζες σήμερα για δάνεια που δεν εξυπηρετούνται, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τρία στα δέκα δεν εξυπηρετούνται από τον πρώτο κιόλας μήνα (!), δύο στα δέκα στους επόμενους τρεις μήνες (χωρίς για τα υπόλοιπα να συνυπολογίζεται η ταχύτατα περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας)».
Ο ΣΥΡΙΖΑ και με την επίκαιρη ερώτηση του Προέδρου της Κ.Ο. του θέτει αυτό το πολύ σοβαρό ζήτημα. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει και ένα πλατύ κίνημα δανειοληπτών, το οποίο να απαιτήσει ουσιαστικές λύσεις τώρα.
Υ.Γ. Παραθέτουμε την επίκαιρη ερώτηση του προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ΑΛ. ΤΣΙΠΡΑ στον πρωθυπουργό.
Θέμα: «Διαγραφή χρεών των νοικοκυριών από τις τράπεζες»
Οι υποχρεώσεις των νοικοκυριών προς τις τράπεζες υπερβαίνουν το ποσό των 112 δις ευρώ. Στις σημερινές μνημονιακές συνθήκες, με τις συνεχείς μειώσεις των μισθών και των συντάξεων, την εκτίναξη της ανεργίας και της επιβολής νέων δυσβάσταχτων φόρων, είναι φανερό πως ένα πολύ μεγάλο μέρος των δανειακών υποχρεώσεων δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί. Είναι χαρακτηριστικό πως τα τελευταία τρία χρόνια τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν τριπλασιάστηκαν.
Επειδή η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά την πολιτική ηγεσία που δεν άσκησε τις υποχρεώσεις της για έλεγχο και τις αναγκαίες πολιτικές παρεμβάσεις ώστε να έμπαινε φραγμός στην ασυδοσία των τραπεζιτών, επειδή το τραπεζικό λόμπι από την δεκαετία του 2000, παραβίασε συστηματικά τα υγιή πιστοδοτικά κριτήρια, όπως ορίζονταν και από την Τράπεζα της Ελλάδος και συνειδητά έσπρωξε χιλιάδες εργαζόμενους και νοικοκυριά στην υπερχρέωση, με μόνο κριτήριο την άντληση υψηλής κερδοφορίας, αδιαφορώντας για τους κινδύνους στην κοινωνία και την οικονομία,
Ερωτάται ο κ. Πρωθυπουργός
• Προτίθεται να προχωρήσει στην μερική ή ολική διαγραφή χρεών για την οικονομική ανακούφιση των εργαζομένων, των ανέργων και των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, όταν το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει αυτό που λογίζεται ως όριο φτώχειας;
• Προτίθεται σε όσους που για διάφορους λόγους μειώθηκε το εισόδημά τους ή έχασαν την εργασία τους, να προχωρήσει σε αντίστοιχη απομείωση των δανειακών τους υποχρεώσεων;
• Θα μεριμνήσει ώστε η μηνιαία καταβολή δόσεων σε όλες τις τράπεζες να μην υπερβαίνει το 30% των μηνιαίων ατομικών ή οικογενειακών αποδοχών;
• Θα γίνει εκλογίκευση των επιτοκίων που για καταναλωτικά κυρίως δάνεια ξεπερνούν κάθε κανονιστικό όριο;
• Θα επιβληθεί τώρα με το νέο πακτωλό δισεκατομμυρίων στις τράπεζες για την επανακεφαλαιοποίησή τους και η εξυγίανση των ισολογισμών τους με την διαγραφή των δανείων που αφορούν τα υπερδανεισμένα νοικοκυριά;
Ο ερωτών Βουλευτής
Αλέξης Τσίπρας”