Αιρετή περιφέρεια και κεντρικό πολιτικό σύστημα (επί του πρακτέου)
Τα τελευταία τρία χρόνια, η χώρα μας βιώνει μια πρωτοφανή και συνεχή οικονομική κρίση, που έχει ως συνέπεια τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, τη καταβαράθρωση συθέμελα των κοινωνικών δομών που οδηγεί στην περαιτέρω φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, στην αποδόμηση των αξιακών σταθερών και των κριτηρίων που συνθέτουν το οικοδόμημα της χώρας συνολικά.
Το ελληνικό πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό είναι βαθιά κοινωνικό, πολιτικό, πολιτισμικό και ψυχολογικό.
Και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, υπάρχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, αυτά κυρίως προκύπτουν ως εγγενή φαινόμενα της οικονομίας της αγοράς. Το οικονομικό πρόβλημα της χώρας μας είναι στενά και με ιδιαίτερο τρόπο συνδεδεμένο με το πολιτικό.
Το σημερινό πολιτικό σύστημα που μας οδήγησε έως εδώ έχει την κύρια πολιτική ευθύνη, είναι πλέον μέρος της συνολικής κρίσης και πρόκειται ασφαλώς για παγκόσμια πρωτοτυπία να επιχειρείται από το ίδιο σύστημα η έξοδος από την κρίση!
Δεν δύναται το ισχύον πολιτικό σύστημα να επιλύσει το οικονομικό πρόβλημα, γιατί τα σημερινά αδιέξοδα οφείλονται εν μέρει στην απροθυμία του, λόγω της αποφυγής του ενδεχόμενου πολιτικού κόστους, να προβεί έγκαιρα στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές, στις μεταρρυθμίσεις που χρειαζόταν η χώρα σε όλα τα επίπεδα.
Δεν δύναται διότι όλα αυτά τα χρόνια έχουν δημιουργηθεί στενές συμφύσεις και απόλυτες εξαρτήσεις μεταξύ τους. Μεγάλο τμήμα του οικονομικού προβλήματος οφείλεται στις άκρατες και άκριτες επεμβάσεις του πολιτικού συστήματος, στις δομές του, στους θεσμούς και στο ανεπαρκές πολιτικό προσωπικό να διαχειρισθεί τα προβλήματα. Το ίδιο όμως ήταν επαρκές για να δημιουργεί κρίσεις και να τις χειρίζεται μακριά από την κοινωνία με αριθμητικά κριτήρια.
Έτσι, όλα αυτά τα χρόνια το πολιτικό σύστημα είχε αποβάλλει την πραγματική οικονομία και την είχε περιορίσει σε ελάχιστο τμήμα της κοινωνικής ζωής και τελικά την είχε μετατρέψει σε μία κρατικοδίαιτη οικονομία, κατευθυνόμενη σε συγκεκριμένους ανθρώπους, σε συγκεκριμένες οικογένειες ως προστάτες του πολιτικού συστήματος. Η δε πολιτική η οποία ασκήθηκε ήταν με μια λογική εκκρεμούς από το ένα άκρο στο άλλο και πάλι πίσω. Ο δανεισμός της χώρας κάθε φορά ήταν σε υψηλότερο επίπεδο, χωρίς προηγούμενο. Έτσι φθάσαμε σε ένα κράτος με τεράστια προβλήματα και συγχρόνως να είναι στη θέση ενός υπέρμετρου χρεώστη, με χρέη που μεταφέρονται στις επόμενες γενεές. Ο εναγκαλισμός της πολιτικής εξουσίας και της οικονομίας είχε ως τελικό αποτέλεσμα τη διαφθορά όλων των θεσμικών παραγόντων.
Η οικονομία είχε μετατραπεί σε “θεραπαινίδα” της πολιτικής εξουσίας καλύπτουσα τις ανάγκες της και των κομματικών εκφραστών της, χωρίς να εξυπηρετεί ρεαλιστικά τις ανάγκες των πολιτών του κράτους, ως όφειλε, σε μια συμπληρωματική σχέση ιδιωτικού και δημοσίου τομέα.
Τώρα όμως έχουμε φθάσει στο έσχατο σημείο εξαθλίωσης ως χώρα και ως άνθρωποι. Οι σχέσεις ισχύος διαμορφώνονται και επιβάλλονται από τους δανειστές και όλοι βρισκόμαστε στη δίνη ενός υφεσιακού φαύλου κύκλου. Το υπάρχον πολιτικό σύστημα πρέπει να αλλάξει εντελώς. Δεν μπορεί να επεμβαίνεις μόνο στην οικονομία χωρίς αντίστοιχες επεμβάσεις στο πολιτικό σύστημα.
Οι επεμβάσεις οι οποίες επιβάλλονται να γίνουν, αφορούν κάθε θεσμό του πολιτικού συστήματος. Η κοινοβουλευτική Δημοκρατία πρέπει να γίνει πράγματι και κοινοβουλευτική και Δημοκρατία με πολιτικό προσωπικό αντίστοιχο των καιρών και των δυσκολιών. Ο Καλλικράτης Α’ και Β’ βαθμού δείχνει το παράδειγμα. Ας αφεθεί να επιτελέσει το έργο του, χωρίς επιθέσεις και μειώσεις αρμοδιοτήτων που στοχευμένα επιβάλλονται συνεχώς, από το πελατειακό πολιτικό σύστημα.
Απεναντίας ως άμεσος εκφραστής των πολιτών και με τη συμμετοχή των πολιτών, πρέπει να οπλισθεί με περισσότερες αρμοδιότητες. Απαιτείται η κινητοποίηση ανθρώπων, των απλών ατόμων που είναι φορείς δυνάμεων με “νέα διάθεση” και όχι με απρόσωπες φόρμες και κομματικά ιδεολογήματα. Όσο και να είναι δύσκολο να απορριφθούν τα πολιτικά και κομματικά στερεότυπα, αυτό επιβάλλεται να γίνει τώρα. Τον δρόμο δείχνει «η Ευρώπη των περιφερειών».
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου (στις 19.11.2012), αποφάσισε μετά από την εισήγηση του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Πέτρου Τατούλη, τις παρακάτω εννέα πολιτικές για την αναστροφή της πορείας που έχει πάρει η χώρα με τις πρακτικές της κυβέρνησης:
1. Οι Περιφέρειες θα πρέπει να επωμιστούν το βασικό βάρος της αναπτυξιακής πορείας του τόπου, τη στιγμή που η κεντρική κυβέρνηση θα ασχολείται για πολλά χρόνια με την επίλυση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας
2. Οι Περιφέρειες έχουν τη δυνατότητα να αναστρέψουν την κατάπτωση της δημόσιας εικόνας στα διεθνή φόρα με μικρότερο κόστος από την κεντρική κυβέρνηση.
3. Οι Περιφέρειες θα πρέπει να ενισχυθούν έτι περαιτέρω με αρμοδιότητες όπως στα δάση, στα νερά, στη χωροταξία.
4. Η αρμοδιότητα της υγείας θα πρέπει να μεταφερθεί στις αιρετές Περιφέρειες από 1/1/2013, όπως προέβλεπε εξαρχής η μεταρρύθμιση του Καλλικράτη.
5. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση θα πρέπει να επιστρέψει στην πρότερη κατάσταση, προ του 1990, ως Γενική Διεύθυνση Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με Γενικό Γραμματέα υψηλόβαθμο στέλεχός της και όχι κομματικά διορισμένο.
6. Για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020 να υπάρξει διαπραγμάτευση στο επίπεδο της κεντρικής κυβέρνησης αλλά η κάθε Περιφέρεια αυτόνομα και αυτοτελώς να έχει το δικό της πρόγραμμα. Θα πρέπει να πάψουν να υφίστανται τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων και να γίνουν πολυτομεακά και πολυταμειακά που θα τα χειρίζονται οι Περιφέρειες.
7. Οι Ενδιάμεσες Διαχειριστικές Αρχές να μετατραπούν σε Διαχειριστικές Αρχές.
8. Χαιρετίζουμε την απόφαση της κυβέρνησης να αποκεντρώσει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στην ευθύνη των αιρετών Περιφερειών.
9. Διεκδικούμε την κατάρτιση ειδικού αναπτυξιακού νόμου με ευθύνη των Περιφερειών. Θα πρέπει να υιοθετηθούν συγκεκριμένες οριζόντιες βασικές αρχές του νόμου αυτού με ταυτόχρονη παροχή της δυνατότητας εξειδίκευσης σε κάθε Περιφέρεια, ανάλογα με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.
Οι προτάσεις αυτές συνιστούν μια άλλη πολιτική αντίληψη για τον τόπο και για τη χώρα, για τη δημοκρατία και για τους θεσμούς, μια πολιτική παρεμβατική σε όλους τους τομείς της δομής του κράτους και της οικονομίας. Αυτή την πολιτική έχει ανάγκη ο τόπος και μέσω αυτής υπάρχει ελπίδα να βγει η πατρίδα μας από την κρίση.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ
ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛ/ΣΟΥ