Σκόρδο (Άλλιον το ήμερον), το ευεργετικό
Κάθε χρόνο στο χωριό Λιθοβούνια Αρκαδίας με πρωτοβουλία του δραστήριου Αγροτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου της περιοχής πραγματοποιείται με πολύ μεγάλη επιτυχία η ΓΙΟΡΤΗ ΣΚΟΡΔΟΥ. Πρόκειται για μια γιορτή που στόχο έχει την προώθηση του προϊόντος, της τοπικής κουλτούρας, αλλά και της ανάδειξης των σκόρδων Τρίπολης σε Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης. Με ερέθισμα τη ΓΙΟΡΤΗ ΣΚΟΡΔΟΥ που πραγματοποιήθηκε στις 8 Ιουλίου στα Λιθοβούνια, αφιερώνουμε το εν λόγω άρθρο στο πολύτιμο φυτό, το σκόρδο.
Το σκόρδο περιέχει μια ουσία γνωστή ως αλισίνη, στην οποία οφείλει και τη χαρακτηριστική μυρωδιά του, αλλά και την προστασία του ίδιου του φυτού από εισβολείς (έντομα, μικροοργανισμοί). Το σκόρδο περιέχει υψηλή ποσότητα βιταμίνης Β6 και C, μαγγανίου, σεληνίου. Πλήθος επιστημονικών ερευνών αναδεικνύουν τις ευεργετικές ιδιότητες του σκόρδου. Φαίνεται ότι μια σκελίδα σκόρδου (γύρω στα 4γρ) καθημερινά προσφέρει τα ευεργετικά αποτελέσματα του εν λόγω φυτού.
Οφέλη Σκόρδου, συνοπτικά:
-Υπολιπιδαιμικό Υποχοληστερολαιμικό
Χωρίς να έχει διευκρινιστεί πλήρως ο μηχανισμός, φαίνεται ότι το σκόρδο δρα μειώνοντας τη δραστικότητα ενός ενζύμου που παίρνει μέρος στην ενδογενή βιοσύνθεση της χοληστερόλης. Σε ασθενείς που ακολουθούν υπολιπιδαιμική θεραπεία μπορεί το σκόρδο να συνδυαστεί με τη θεραπευτική τους αγωγή.
-Μειώνει τα τριγλυκερίδια
Φαίνεται κάποια συστατικά του σκόρδου (θειούχες ενώσεις, όπως θειο-αλλοκυστεΐνη), εφόσον αυτό έχει ξεφλουδιστεί ή κοπεί ή πολτοποιηθεί συμβάλλουν στην αναστολή του ενζύμου που συνθέτει λιπαρά οξέα
-Προλαμβάνει γρίπη-κρύωμα
Ενισχύει την ανοσοποιητική λειτουργία, έχει συσχετισθεί με πρόληψη κρυολογήματος
-Ηπατοπροστατευτικό- Νευροπροστατευτικό- Αντιοξειδωτικό
Πρόκειται για εύρος ευεργετικών δράσεων που οφείλονται στην αλλισίνη, αλλά και σε άλλες ενώσεις (πχ σάπωνες)που σχηματίζονται από εκχύλισμα σκόρδου
-Αντικαρκινικό
Μελέτη (“Iowa Women’s study”) έχει δείξει ότι μέτρια κατανάλωση σκόρδου μπορεί να μειώσει κατά 35% την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέως εντέρου. Το σκόρδο ειδικά όταν ‘ταλαιπωρείται’ (κόψιμο, ξεφλούδισμα) περιέχει ουσίες με ιδιαίτερα αντικαρκινική δράση (θειο-αλλοκυστεΐνη, αλλικίνη, αλλυλικό δισουλφίδιο).
Συμβουλή:
Ακόμα και λίγα λεπτά μαγειρέματος μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα της αλισίνης και άλλων ευεργετικών ουσιών του σκόρδου. Όταν μαγειρεύεται ολόκληρο το σκόρδο η μείωση είναι μεγαλύτερη, ενώ αν το σκόρδο έχει ξεφλουδιστεί, κοπεί ή πολτοποιηθεί πριν το μαγείρεμα η μείωση είναι μικρότερη. Αυτό γιατί το ξεφλούδισμα, το κόψιμο, η πολτοποίηση του σκόρδου απελευθερώνει την αλινάση (ένζυμο), που βοηθά στο σχηματισμό ευεργετικών και αντικαρκινικών θειούχων ενώσεων. Γι’ αυτό, καλό είναι να ξεφλουδίζετε το σκόρδο, να το ψιλοκόβετε και να το αφήνετε έτσι για 5-10 λεπτά πριν το μαγειρέψετε.
Σκόρδα Τρίπολης
Τα σκόρδα καλλιεργούνται και παράγονται και στην Τρίπολη. Τα σκόρδα Τρίπολης βρίσκονται στο “Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων της Περιφέρειας Πελοποννήσου”.
Φύτευση: Οκτώβριος-Νοέμβριος.
Συγκομιδή: Ιούνιος.
Αγοράζοντας σκόρδο
Προτιμήστε το ξηρό, παχουλό, σταθερό χωρίς κηλίδες. Το φρέσκο σκόρδο είναι λευκό ως υπόλευκο.
Αποφύγετε σκόρδο με μπαλώματα ή με μαλακό κεφάλι.
Αποθήκευση σκόρδου
Μην το βάλετε στο ψυγείο. Αποθηκεύετε το σκόρδο σε σκοτεινό, δροσερό σημείο (πχ ντουλάπι) ή σε πήλινο δοχείο.
Μαγειρική Προετοιμασία σκόρδου
Για το ξεφλούδισμα: με την επίπεδη μεριά ενός μαχαιριού πιέστε κάθε σκελίδα σκόρδου προς τα κάτω γρήγορα και απαλά (σημείωση: το φρέσκο σκόρδο είναι κολλώδες και δύσκολο στο ξεφλούδισμα).
Απορρίψτε το χαρτώδες δέρμα, κόψτε το άκρο της ρίζας και ψιλοκόψτε.
Λήψη Σκόρδου
Ο καλύτερος τρόπος είναι να καταναλώνεται ωμό το σκόρδο. Υπάρχουν και φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως και χάπια σκόρδου.
Προσοχή:
Ασθενείς που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή θα πρέπει να ενημερώνουν το γιατρό τους για την κατανάλωση σκόρδου, καθώς το σκόρδο παρουσιάζει αντιπηκτικές ιδιότητες.
Επίσης, μην το παρακάνετε με την κατανάλωσή του, πάνω από 5 σκελίδες σκόρδο την ημέρα, περά από τη δυσοσμία που μπορεί να ενοχλεί τον ..περίγυρο, προκαλεί έντονο φούσκωμα και καούρα.
Πηγές:
Steinmetz KA, Kushi LH, Bostick RM, Folsom AR, Potter JD, Vegetables, fruit, and colon cancer in the Iowa Women's Health Study. Am J Epidemiol. 1994 Jan 1;139(1):1-15.
Tattelman E. Health effects of garlic. Am Fam Physician. 2005 Jul 1;72(1):103-6.
Borek C. Antioxidant health effects of aged garlic extract. J Nutr. 2001 Mar;131(3s):1010S-5S.
Επιμέλεια: Δημητρης Π. Μπερτζελέτος
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, MSc
Αντιπρόεδρος Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων