Δίκτυο Μονοπατιών του Μαινάλου ένα μεγάλο Αναπτυξιακό έργο για την περιοχή.
Μπροστά στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές εκλογές, ζητούμε από όλους τους υποψήφιους δημάρχους, περιφερειάρχες και ευρωβουλευτές, να δεσμευτούν ότι θα υλοποιηθεί, επιτέλους, το δίκτυο μονοπατιών του Μαινάλου, προς όφελος ολόκληρης της Αρκαδίας.
Το όραμα της υλοποίησης ενός δικτύου ορεινής πεζοπορίας σ’ έναν προστατευμένο Εθνικό Δρυμό του Μαινάλου, ενέπνευσε τη ζωή και τη δράση του Συλλόγου Αρκάδων Ορειβατών Οικολόγων εδώ και μία δεκαετία.
Οι κύριοι στόχοι αυτού του οράματος συνοψίζονται σε πέντε σημεία:
1) Υποστήριξη της ορεινής πεζοπορίας και ποδηλασίας ως μέσου στήριξης του εισοδήματος, της δημογραφικής ανάτασης και της πολιτιστικής ώσμωσης δυσπρόσιτων κυρίως χωριών.
2) Ανάδειξη του οικοτουρισμού, της οικοπεριήγησης, του αθλητισμού και του προσκυνηματικού περιηγητισμού, σε κύριο μοντέλο γνώσης, σεβασμού και διατήρησης του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος.
3) Δημιουργία ενός επικουρικού δικτύου επιτήρησης, αξιοποιήσιμου από πεζοπόρες δυνάμεις πυροπροστασίας και πυρόσβεσης.
4) Ανάδειξη της ορειβασίας και της φυσιολατρίας σε ελκυστικά αγαθά πολιτισμού, προσιτά και ασφαλή για πολλούς συμπολίτες και όχι μόνο για τους λίγους και μυημένους.
5) Προώθηση εκπαιδευτικών και περιβαλλοντικών δράσεων και εξισορρόπηση της σχέσης ανθρώπου-φύσης.
Από το 2009 σχεδιάσαμε ένα δίκτυο πέντε αλληλοτεμνόμενων και διαμπερών διαδρομών σ’ όλο το Μαίναλο συνολικού μήκους 600 χλμ. (300 χλμ ανά κατεύθυνση). Μέχρι σήμερα, οι εθελοντές ορειβάτες μας έχουν διανοίξει και σηματοδοτήσει πάνω από 200 χλμ. μονοπατιών.
Είναι, όμως, πάνω από τις οικονομικές δυνάμεις μας να ολοκληρώσουμε αυτό το τεράστιο έργο και γι’ αυτό απευθυνθήκαμε στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, υποβάλαμε τη σχετική μελέτη και ήδη δρομολογείται η ένταξη του αναπτυξιακού αυτού έργου στο ΕΣΠΑ για την ολοκλήρωσή του. Δεν φτάνει όμως μόνο αυτό. Χρειάζεται η στήριξη των δήμων και όλων των φορέων της περιοχής.
Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι ένα ολοκληρωμένο δίκτυο μονοπατιών μπορεί να προσελκύσει τον τουρίστα για όλο το χρόνο και όχι μόνο για ένα μήνα ή για μερικές μέρες αν και όποτε έχει χιόνι για τη λειτουργία του χιονοδρομικού.
Πρόσφατα, έγινε ελληνογερμανικό συνέδριο στο Λιτόχωρο, το οποίο ασχολήθηκε με την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού μέσω της προώθησης της οργανωμένης πεζοπορίας. Το οργάνωσαν το Ίδρυμα Αντενάουερ σε συνεργασία με το Δήμο Δίου-Ολύμπου και την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Εκεί, συζητήθηκαν και ακούστηκαν σημαντικά πράγματα:
Από έρευνα που έχει γίνει το 2010 προκύπτει ότι 40 εκατομμύρια Γερμανοί κάνουν πεζοπορία και ξοδεύουν γι’ αυτό το χόμπυ 7,4 δισ. ευρώ το χρόνο. Το 30% των ενδιαφερομένων κάνουν πεζοπορία κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στο εξωτερικό. Αυτά μόνο οι Γερμανοί, φανταστείτε τον αριθμό από όλο τον κόσμο.
Τα στοιχεία τους δείχνουν επίσης, ότι ελάχιστοι επισκέπτονται την Ελλάδα με αυτό το σκοπό, διότι δεν υπάρχει τίποτε οργανωμένο!
Ποιες είναι οι ανάγκες των πεζοπόρων ορειβατών;
Κοινή διαπίστωση του συνεδρίου ήταν ότι οι φυσικές και πολιτιστικές προϋποθέσεις για όλες τις μορφές του περιπατητικού τουρισμού στην Ελλάδα είναι ιδανικές:
σχεδόν άπειρες οι φυσικές ομορφιές και πολυάριθμα τα αρχαία, νεότερα και σύγχρονα μνημεία και αξιοθέατα. Αυτά αποτελούν μεν προϋπόθεση, αλλά δεν αρκούν λέει η Λιάνε Γιόρνταν (από την Ευρωπαϊκή Ομοσπανδία Πεζοπόρων – ERA): “Το θέμα της ασφάλειας είναι σημαντικό για του Γερμανούς περιπατητές και αυτό σημαίνει ότι δίνεται μεγάλη σημασία στην καλή σηματοδότηση των μονοπατιών. Εκτός αυτού, θα πρέπει να υπάρχει και μια υποδομή που θα προσελκύει τον πεζοπόρο. Μεταξύ άλλων, χάρτες, ταμπέλες, συγκοινωνίες, πάρκινγκ, καταλύματα, ταβέρνες ενημερωτικό υλικό και ορειβατικά καταφύγια”.
Σχεδόν πουθενά στην Ελλάδα δεν προσφέρεται ένα τέτοιο ολοκληρωμένο πακέτο. Ο Φοίβος Τσαραβόπουλος, ιδρυτής της Paths of Greece, που ειδικεύεται στην κατασκευή δικτύων μονοπατιών επισημαίνει : “Στις περισσότερες, δυστυχώς, διαδρομές είναι αποσπασματική η προσπάθεια που γίνεται. Είτε θα περιορίζεται στη σηματοδότηση, είτε στο μάρκετινγκ. Περιοχές που παρουσιάζουν μια, κατά κάποιο τρόπο, επαγγελματική εικόνα είναι ελάχιστες”.
Βασική προϋπόθεση για να αλλάξει αυτή η κατάσταση είναι η συνεργασία πολλών φορέων, τονίζει η Σαμπρίνα Ρέσελερ, η οποία διαχειρίζεται τον περιπατητικό τουρισμό στο Μέλανα δρυμό της Νοτίου Γερμανίας. “Δεν γίνεται χωρίς συνεργασία, θα πρέπει να συνεργαστούν οι ορειβατικοί σύλλογοι της περιοχής, οι δήμοι, όλοι αυτοί που διαθέτουν καταλύματα, τουριστικές υπηρεσίες και πολλοί άλλοι. Σημαντικό είναι, όλοι αυτοί να συμμετέχουν από την αρχή σ’ αυτή την προσπάθεια. Ο καθένας θα πρέπει να έχει την αίσθηση ότι συμβάλλει στην πραγματοποίηση του σχεδίου και σε μας στη Γερμανία λειτούργησαν όλα αυτά”.
Για τη χρηματοδότηση των σχεδίων αυτών αξιοποιήθηκαν Ευρωπαϊκά κονδύλια, κυρίως από το πρόγραμμα Leader.
Αξιοποιώντας και εμείς αυτές τις διεθνείς εμπειρίες προτείνουμε όλοι μαζί, σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές για την πατρίδα μας και ιδιαίτερα για την περιοχή μας, να κάνουμε πράξη αυτό το όραμα που θα δώσει προοπτική και ζωή στον τόπο μας.
Εμείς κάναμε την αρχή, βάλαμε το σπόρο, προσφέραμε την ιδέα, τη μελέτη αλλά και την μέχρι τώρα εθελοντική δράση των μελών μας χωρίς ιδιοτέλεια, από αγάπη για την περιοχή μας.
Ήδη, στην κατεύθυνση αυτή, από 1 έως 4 Μαΐου 2014, με πρωτοβουλία φορέων της περιοχής, πραγματοποιήθηκε στη Στεμνίτσα, τριήμερο σεμινάριο, με θέμα την Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση μονοπατιών του Μαινάλου. Οι γερμανοί ειδικοί από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Πεζοπόρων (ERA – EuropeanRamblersAssociation), αξιολόγησαν μονοπάτια που έχει αναδείξει και σηματοδοτήσει ο ΣΑΟΟ, με πολύ υψηλή βαθμολογία! Έτσι, εφόσον επιτευχθεί η αρμονική σύμπραξη όλων των φορέων της περιοχής και πιστοποιηθούν τελικά τα μονοπάτια, το αποτέλεσμα θα είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Δύο σημαντικές προϋποθέσεις για να γίνουν όλα αυτά:
1) Η ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει άναρχα, πρέπει να είναι συμβατή με την ιστορική και οικολογική ταυτότητα του τόπου. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας του τοπίου και των παραδοσιακών αγροτικών δραστηριοτήτων είναι ο πολύτιμος αναπτυξιακός πλούτος μας. Είναι το κεφάλαιο που παράγει οικονομική υπεραξία, αλλά πάνω απ’ όλα σφυρηλατεί πνευματικές αξίες και ήθος στις νέες γενιές. Η Αρκαδία είναι ο ιδανικός τόπος για τέτοιου είδους ανάπτυξη, εφόσον το φυσικό περιβάλλον που δημιούργησε το Αρκαδικό Ιδεώδες έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτο εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Εν όψει των αυτοδιοικητικών και ευρωπαϊκών εκλογών, όλοι οι υποψήφιοι θα πρέπει να δεσμευτούν ότι θα υπογραφεί, επιτέλους, το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία του ορεινού όγκου του Μαινάλου, σύμφωνα και με τις ομόφωνες προτάσεις όλων των φορέων το οποίο ( Π.Δ.) εδώ και χρόνια, βρίσκεται στα συρτάρια των «αρμοδίων υπηρεσιών»!
Εάν συνεχιστεί η αδιαφορία της κεντρικής, περιφερειακής και τοπικής διοίκησης, το πολύτιμο κεφάλαιο του ορεινού όγκου του Μαινάλου κινδυνεύει να καταστραφεί.
2) Ο εθελοντισμός, η ανιδιοτελής προσφορά, ο αγώνας και η συνεργασία, αποτελούν απάντηση στη μοιρολατρία και την εσωστρέφεια και μας υπενθυμίζουν ότι δεν ανταλλάσσονται όλα με κέρδος και πολιτικές στοχεύσεις.
Δέδες Νικόλαος
Πρόεδρος του Συλλόγου Αρκάδων Ορειβατών Οικολόγων (ΣΑΟΟ)