Περί θεσμών...

Σάββατο, 22 Μαρτίου 2025 12:02

Στις πολιτικές συζητήσεις των ημερών όπου κυριαρχούν οι κινητοποιήσεις του λαού για το έγκλημα στα Τέμπη, υπάρχουν κι εκείνοι, οι οποίοι εντοπίζουν το πρόβλημα στη δυσλειτουργία και την αναποτελεσματικότητα των θεσμών ζητώντας την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης καθώς και την περαιτέρω ενίσχυσή τους (το επικαλούνται κυρίως τα κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας). Αλήθεια, τι είναι αυτοί οι θεσμοί; Μήπως είναι ανεξάρτητοι από το πολιτικοοικονομικό σύστημα που τους δημιούργησε; Όχι βέβαια, κάθε άλλο.

Ακούμε καθημερινά για παθογένειες του κράτους, για εργαλειοποίηση και καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης, λες και η δικαστική εξουσία είναι πραγματικά ανεξάρτητη από την εκτελεστική. Το γεγονός ότι οι δικαστές διορίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση αναιρεί σε μεγάλο βαθμό τον ισχυρισμό περί "ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης".

Είναι η ίδια η δικαιοσύνη που δείχνει το αληθινό ταξικό της πρόσωπο όταν π.χ. καλείται να αποφασίσει για μια απεργία (τις οποίες βγάζει σχεδόν πάντα παράνομες και καταχρηστικές), όταν επιταχύνει τις διαδικασίες για τους πλειστηριασμούς και τις κατασχέσεις λαϊκών κατοικιών, όταν απορρίπτει προσφυγές εργαζομένων για την επιστροφή των μισθολογικών περικοπών. Όσον αφορά στο περιβόητο άρθρο 86 του Συντάγματος (περί ευθύνης υπουργών), το εφαρμόζουν κατά το δοκούν με την υπόσχεση πως θα το καταργήσουν όλες εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που το εισήγαγαν και το διατήρησαν τόσα χρόνια. Αυτό κι αν είναι θεσμική υποκρισία...

Εντυπωσιάζεται κανείς από την ταχύτητα με την οποία κινούνται οι θεσμοί (ευρωπαϊκοί και εθνικοί) όταν λαμβάνουν αποφάσεις πολεμικής προετοιμασίας, όπως γίνεται αυτή την περίοδο στην ΕΕ στο πλαίσιο της "πολεμικής οικονομίας" με την εκτίναξη των στρατιωτικών δαπανών σε κάθε κράτος - μέλος.

Οι θεσμοί λειτουργούν άψογα όταν πρόκειται να αντιμετωπίσουν τον "εχθρό - λαό", σαν τότε που οι κάτοικοι της Μεγαλόπολης δέχονταν χημικά κατά τη διαμαρτυρία για το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων ή κάθε φορά που οι κυβερνήσεις επιδιώκουν να προωθήσουν τα κερδοφόρα επιχειρηματικά - επενδυτικά σχέδια της πράσινης ανάπτυξης. Αντίθετα, οι θεσμοί κινούνται με ρυθμούς χελώνας όταν π.χ. καλούνται να "τρέξουν" τις προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στους δήμους, τα σχολεία, τα νοσοκομεία (πριν λίγες μέρες μάλιστα, οι δήμαρχοι της Αρκαδίας είχαν συνάντηση με τον πρόεδρο του ΑΣΕΠ).

Την αντανάκλαση της λειτουργίας των θεσμών στο δημόσιο βίο τη διαπιστώνουμε και σε άλλες περιπτώσεις. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Μια τυπική απόφαση καταλογισμού διοικητικού προστίμου στο διαχειριστή του Κληροδοτήματος των Λαγκαδίων, η οποία εκδόθηκε μετά από έλεγχο που διενήργησε η αρμόδια δημοσιονομική υπηρεσία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, επιχειρείται από τον ελεγχόμενο φορέα να κρατηθεί με νύχια και με δόντια μακριά από τους Λαγκαδινούς (μαζί με την έκθεση ελέγχου που τη συνοδεύει). Νομίζετε πως αυτές οι συμπεριφορές είναι άσχετες με την έλλειψη λογοδοσίας που παρατηρείται κατά τη λειτουργία των θεσμών;

Συμπερασματικά, όταν οι θεσμοί δείχνουν να απονομιμοποιούνται στη συνείδηση του κόσμου, αυτό που τελικά χωλαίνει δεν είναι απλώς η αποτελεσματικότητά τους αλλά το περιεχόμενο της πολιτικής που καλούνται να υπηρετήσουν. Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν, δεν είναι απλώς τι θεσμούς έχουμε αλλά τι πολιτικές θέλουμε να ασκήσουμε μέσω αυτών των θεσμών.

Δρ. Βασίλης Σιοκορέλης

Σάββατο, 22/3/2025

Tags:

Βασίλης Σιοκορέλης,