Πείνα και υποσιτισμός στην Παλαιστίνη | Γράφει ο Κώστας Ζαχαριάς

Όψεις μιας ανθρωπιστικής καταστροφής

Μια είδηση που υποδηλώνει καταστροφική επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης παιδιών και αμάχων, ήρθε τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου από το μέτωπο του πολέμου στην Παλαιστίνη. Το Κοινοβούλιο του Ισραήλ ψήφισε την απαγόρευση λειτουργίας της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους εκτοπισμένους Παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA).

Η UNRWA ιδρύθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1949 για την ανακούφιση των αναγκών των Παλαιστινίων που εκδιώχτηκαν από τα σπίτια τους και έχασαν πατρίδα, δουλειά και μέσα διαβίωσης μετά τη σύγκρουση του 1948. Από τότε διαχειρίζεται υπηρεσίες υγείας και παιδείας, με καθοριστική συμβολή στη λειτουργία νοσοκομείων και σχολείων, αλλά φροντίζει και για την προμήθεια, εισαγωγή και διανομή της επισιτιστικής βοήθειας στους πρόσφυγες της Γάζας και της Δυτικής Όχθης. Η Κυβέρνηση του Ισραήλ κατηγορεί την UNRWA για σχέσεις με τη Χαμάς και εμπλοκή στη δολοφονική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 με εκατοντάδες νεκρούς και όμηρους Ισραηλινούς. Για τον ίδιο λόγο, από τις αρχές του έτους, δεκαέξι δυτικά κράτη και μάλιστα οι ΗΠΑ, διέκοψαν τις χορηγίες στην UNRWA.

Εντωμεταξύ οι βομβαρδισμοί μαίνονται και καθημερινά προστίθενται εκατόμβες στα θύματα των ισραηλινών επιθέσεων που σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της Χαμάς ανέρχονταν (ΑΠΕ-ΜΠΕ, 26/10/24) σε 42.924 νεκρούς και 100.833 τραυματίες, στην μεγάλη πλειοψηφία τους άμαχοι (παιδιά, γυναίκες, ηλικιωμένοι). Επιπλέον 10.000 νεκροί είναι παγιδευμένοι κάτω από τους σωρούς ερειπίων.

Είναι φανερό ότι χωρίς επισιτιστική υποστήριξη, χωρίς θεσμούς με διεθνείς εγγυήσεις και δυνατότητες όπως η UNRWA του ΟΗΕ, η κρίση θα καταλήξει σε ανθρωπιστική καταστροφή για τα 2,3 εκατομμύρια Παλαιστινίων της Γάζας που είναι εγκλωβισμένοι στα μέτωπα του πολέμου. Καθημερινά πυκνώνουν οι αναφορές για την παράλληλη εκστρατεία λιμοκτονίας που επιχειρεί το Ισραήλ, μια πολιτική εξόντωσης που αναζητά «οφθαλμόν αντί οφθαλμού», ενώ ο Μίκαελ Φακρί, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην τροφή, δηλώνει (INFOWAR, 11/9/24) ότι «στη Γάζα, ο υποσιτισμός, η πείνα και οι ασθένειες σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους από τις βόμβες και τις σφαίρες».

Ήδη από τον Μάρτιο του 2024, ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντομ Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, ανακοίνωσε τον θάνατο δέκα παιδιών στη Γάζα από έλλειψη τροφίμων και σοβαρό υποσιτισμό (Καθημερινή, Reuters, AFP, AP, 5/3/24). Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοσέφ Μπορέλ, δήλωσε τοποθετούμενος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Γάζα, ότι «αυτή η ανθρωπιστική κρίση δεν είναι φυσική καταστροφή, δεν είναι πλημμύρα ούτε σεισμός, προκαλείται από τον άνθρωπο.....η στέρηση τροφής από τον πληθυσμό χρησιμοποιείται ως πολεμικό όπλο». (Καθημερινή, AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ, 13/3/24).

Ο δεκάχρονος Γιαζάν Αλ-Καφαρνά πέθανε στις 4-3-24 από υποσιτισμό και λοίμωξη αναπνευστικού, σε νοσοκομείο της Ράφα στη Γάζα, (πλατφόρμα X, 4-3-24)

Μια μελέτη που εκτιμά τον επίμονο κίνδυνο από την πείνα στην Παλαιστίνη, συνέταξε με την αιγίδα του ΟΗΕ η IPC (Integrated Food Security Phase Classification), που εκτιμά την επισιτιστική ανασφάλεια στη Γάζα και συμπεραίνει ότι ήδη 133.000 άνθρωποι βιώνουν «καταστροφικά» επίπεδα πείνας και ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί το επόμενο διάστημα σε 345.000 (16% των κατοίκων της Γάζας), σε κατάσταση γενικευμένου λιμού. Η μελέτη αποδίδει την κατάσταση στον πολύ χαμηλό όγκο παραδόσεων ανθρωπιστικής και εμπορικής βοήθειας τον τελευταίο μήνα. Από την άλλη πλευρά, η COGAT (υπηρεσία του Ισραηλινού Υπουργείου Άμυνας που επιβλέπει τις αποστολές βοήθειας στη Γάζα), δεν δέχεται ότι εμποδίζονται οι αποστολές, σύμφωνα όμως με τα στοιχεία της, το διάστημα 1-16/10/24 μπήκαν στη Γάζα 29 φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια κατά μέσο όρο κάθε μέρα, έναντι 175 φορτηγών με βοήθεια την ημέρα, για το διάστημα Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2024. (Καθημερινή, Reuters, Al Jazeera, Times of Israel, 17/10/24).

Ο Παλαιστινιακός λαός οδηγείται στην πείνα και τον υποσιτισμό, σε συνθήκες αργής, εφιαλτικής εξόντωσης. Η πείνα είναι βασανιστήριο ιδιαίτερα για τα παιδιά και τις ευάλωτες ομάδες ανθρώπων. Προκαλεί σωματικό και ψυχικό πόνο πριν οδηγήσει στην κατάρρευση. Οι θάνατοι από τον υποσιτισμό και την πείνα δεν καταγράφονται, είναι ανώνυμοι και αφανείς, αφού εμπλέκονται συνήθως με επιδείνωση νόσων που προϋπήρχαν ή προδιαθέτουν σε λοιμώδη νοσήματα ή επιδημίες της παιδικής κυρίως ηλικίας που αναδύονται από το παρελθόν. Στη Γάζα σημειώθηκε το πρώτο περιστατικό πολιομυελίτιδας σε βρέφος τον Αύγουστο του 2024 και ακολούθησαν τον Σεπτέμβριο «ανθρωπιστικές παύσεις» πυρός και εμβολιασμοί με την πρώτη δόση του εμβολίου σε περίπου 550.000 παιδιά μικρότερα των 10 ετών. Η δεύτερη και απαραίτητη δόση, δεν ολοκληρώθηκε λόγω των βομβαρδισμών και εκτοπίσεων του πληθυσμού σε 119.000 παιδιά. (Euro news, 24/10/24).

Η χώρα μας έχει την δική της τραυματική εμπειρία της Κατοχικής πείνας. Μέτρησε 300.000 θύματα του υποσιτισμού στο διάστημα της φασιστικής – ναζιστικής Κατοχής, με αιτίες, τη διαρπαγή του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγής και των τροφίμων από τους κατακτητές, το διαμελισμό της χώρας και την παράλυση των δικτύων μεταφορών και εμπορίου, τον αποκλεισμό των συμμάχων.

Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε - παραδομένες από γονείς και παππούδες - τις συγκλονιστικές εικόνες πείνας και θανάτων, παρόμοιες των σημερινών στην Παλαιστίνη. Εικόνες εξαθλίωσης, με τους νεκρούς της πείνας στους δρόμους της Αθήνας, τις ουρές στην αναμονή για το κατοχικό συσσίτιο, τα παιδιά της Κατοχής με τις πρησμένες κοιλιές από οιδήματα πείνας και τη στωική αναμονή του θανάτου.

Ο λαός μας που βίωσε την πείνα και τα δεινά του πολέμου και της Κατοχής, είναι αλληλέγγυος, έτοιμος να προσφέρει βοήθεια στους εγκλωβισμένους της Παλαιστίνης. Δεδομένων των συνθηκών αποκλεισμού των διόδων ανθρωπιστικής βοήθειας, πρέπει να απαιτήσουμε δυναμικά από την Κυβέρνηση, πέραν των γνωστών θέσεων περί «αυτοάμυνας» του Ισραήλ και της καταδίκης της σφαγής των Ισραηλινών στις 7/10/23, να καταγγείλει τη γενοκτονία των Παλαιστινίων, να ασκήσει όλες τις δυνατότητες επιρροής – και ως έκτακτο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ – για το τέλος της αιματοχυσίας και του πολέμου. Να δεχθεί με πνεύμα αλληλεγγύης για νοσηλεία, παιδιά της περιοχής των μαχών. Και βέβαια να επιμείνει άμεσα και σθεναρά στην αυτονόητη ελεύθερη παροχή επισιτιστικής βοήθειας στους αμάχους εκτοπισμένους Παλαιστίνιους της Γάζας. Με την ελπίδα να προστατευθούν πρώτα απ΄ όλους, οι μόνοι αθώοι. Τα παιδιά.

                                                                   30-10-2024

                                                                        Κώστας Ζαχαριάς

                                                                        Γιατρός – πρώην βουλευτής Αρκαδίας