Δεκεμβριανά – Εμφύλιος
Δεκεμβριανά χωρίς αφίσες;!! Ψάχνω να βρω καμία, στο google, αλλά δεν βρίσκω, σαν εκείνες που έβαζαν στα σχολεία μας, επί χούντας. Κάποιοι γενειοφόροι που έσταζε αίμα το στόμα τους, μοχθηροί και αποφασισμένοι να σκοτώσουν, με τα κονσερβοκούτια, όποιον βρουν μπροστά τους.
Οι περισσότεροι από μας, μή έχοντας καμιά σχέση έστω και με στοιχειώδη πολιτικοποίηση από τα σπίτια μας, ούτε καταλαβαίναμε γιατί αφισοκολλούσε το επίσημο "κράτος" και τι ήθελε να μάς πει. Αστείες μάς φαινόσανε οι αφίσες. Και μετά από λίγα χρόνια, ως φοιτητές πια, αριστερά γείραμε. Μάλλον δεν είχε αποτέλεσμα η αφισοκόλληση.
Επί της ουσίας τώρα, επειδή καλύτερος σύμβουλος από την Ιστορία δεν υπάρχει: Ναι, οι ρίζες του τραγικού, καταστροφικού, εμφυλίου πολέμου, που ακόμα και σήμερα επιδρά αρνητικά στη χώρα, βρίσκονται στην κατοχή και τα γεγονότα του Δεκέμβρη 1944 είναι μια κάποια απαρχή του. Πολλά έχουν γραφτεί για τις αιτίες, πώς μπορούσε να αποφευχθεί κλπ. Εκείνο που είναι στη βάση όμως και είναι το καθοριστικό δεν έχει αναφερθεί πολύ. Επίτηδες νομίζω και από τις δύο πλευρές. Η βάση, λοιπόν, κατά τη γνώμη μου είναι που "λάκισαν" οι αστικές πολιτικές δυνάμεις κατά την κατοχή, "κοτσίλισαν". Μόνο ο Παν. Κανελλόπουλος φώναζε και πάλευε για συγκρότηση αντίστασης από τις αστικές πολιτικές δυνάμεις. Λογικό ήταν το κενό να καλυφτεί και να πάρει μια εντυπωσιακή, σε σχέση με πριν τον πόλεμο, δύναμη η αριστερά. Που λογικό ήταν να είναι κι αυτή ανέτοιμη στην ηγεσία της (ένα μικρό κόμμα του 7-9%, παράνομο και με εξόριστα ή φυλακισμένα τα στελέχη του) να διαχειριστεί την ξαφνική δύναμη που απέκτησε, με το να βγουν στο προσκήνιο πλήθος ανθρώπων και λαού, που είχαν παλέψει και λογικό ήταν να θέλουν να παίξουν ρόλο μετά την απελευθέρωση. ΄Οταν, λοιπόν, οι απόντες για τέσσερα χρόνια επαναγκαταστάθηκαν στην εξουσία, εμμμ …. δεν ήταν δύσκολο να επερχόταν σύγκρουση. Προσοχή για να μην παρεξηγηθώ. Δεν λέω ότι ο εμφύλιος θα γινόταν έτσι – αλλιώς (όπως κάποιοι «ιστορικοί» ισχυρίζονται για να αποσείσουν ευθύνες). Αλλά ήθελε πια πολύ μαεστρία και φωτισμένες ηγεσίες να αποφευχθεί. Και δυστυχώς δεν υπήρξαν, θα μπορούσε και θα έπρεπε οπωσδήποτε να αποφευχθεί, με κάθε κόστος. Αλλά, επαναλαμβάνω, στη βάση των αιτιών βρίσκονται όσα προανέφερα και δεν συμφέρει αυτούς που "κοτσίλισαν" να την αναδείξουν τη βασική αυτή αιτία. Επειδή κοτσίλισαν, ακριβώς. Και δεν συνέφερε και τις ηγεσίες της αριστεράς να αναδείξουν την αιτία αυτή, επειδή θέλησαν να παρουσιάσουν ότι απέκτησαν τη δύναμη αυτήν αυτοτελώς.
Συμπεράσματα για το μέλλον, ένθεν κακείθεν. 1) Για τις αστικές πολιτικές δυνάμεις: Είναι κακό να λακάς. 2) Για την αριστερά: Πρέπει να είσαι έτοιμος, στα σοβαρά όμως, γιατί η ιστορία μπορεί να σε καλέσει να παίξεις ρόλο και ξαφνικά, εκεί που δεν το περιμένεις. Αλλιώς εύκολα τα κάνεις μαντάρα. Τα συμπεράσματα ισχύουν και για σήμερα και για πάντα.
Τρίπολη 3 Δεκεμβρίου 2013
Νίκος Δελφάκης, δικηγόρος