Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας

Γεώργιος Φαράντος

Η πρόσφατη σιδηροδρομική τραγωδία που συγκλόνισε την Ελλάδα, εκτός των άλλων ανέδειξε το πρόβλημα των πολιτικών και της κακοδιαχείρισης στις μεταφορές, το οποίο απεδείχθη εξαιρετικά επικίνδυνο : Στην εποχή της ψηφιοποίησης του Δημοσίου, στην εποχή των 1500 ηλεκτρονικών συναλλαγών πολίτη-κράτους, στην εποχή των μαζικών και εκτεταμένων πάσης φύσεως παρακολουθήσεων, ο σιδηροδρομικός φορέας ρυθμίζει και εποπτεύει την κυκλοφορία των συρμών, σε δύο όλες κι όλες σιδηροδρομικές γραμμές, χειροκίνητα και εμπειρικά. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος, αλλά και των γενικότερων πολιτικών επιλογών των μαζικών ιδιωτικοποιήσεων και της ουσιαστικής απόσυρσης του κράτους από τον εποπτικό του ρόλο, είχε ως συνέπεια τα συστημικά και συνδυαστικά λάθη που οδήγησαν στην τραγωδία. Στην περίπτωση της τραγωδίας, μια σειρά από παράγοντες εστιάζουν στις αστοχίες της λειτουργίας του συστήματος που οδήγησε στην καταστροφή :

• η μη έγκαιρη θέση σε λειτουργία των αδρά πληρωμένων συστημάτων ασφαλείας
• η αγνόηση των αλλεπάλληλων προειδοποιήσεων που είχε απευθύνει το σωματείο εργαζομένων προς τη διοίκηση και την κυβέρνηση για τον κίνδυνο δυστυχήματος
• η προσπάθεια απόδοσης όλων των ευθυνών στο ανθρώπινο λάθος

Εάν είχαν ληφθεί υπόψη οι καταγγελίες των εργαζομένων, η τραγωδία θα είχε αποφευχθεί. Όπως τόνισε αιχμηρά στη δήλωσή του ο Αλέξης Τσίπρας, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων  είχαν κάνει επανειλημμένες προσπάθειες να αναδείξουν το πρόβλημα και περιέγραψαν το χρονικό μίας προαναγγελθείσας τραγωδίας, τα αιτία της οποίας καμία σκοπιμότητα δεν μπορεί να κρύψει. Ο Τομεάρχης Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Νίκος Παππάς κατήγγειλε ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί εδώ και 3-4 χρόνια οι ενέργειες εκσυγχρονισμού του δικτύου που είχαν δρομολογηθεί, και σημείωσε  ότι ήδη από το 2020 έπρεπε να λειτουργούν τα ηλεκτρονικά συστήματα στο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Στον τομέα της πληροφόρησης για τη διαχείριση ενός τέτοιου περιστατικού, δεν διαπιστώθηκε επί της αρχής καμία διαφάνεια. Η έκκληση που απεύθυνε σε δήλωσή της για το δυστύχημα στα Τέμπη η εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ Πόπη Τσαπανίδου προς τις αρμόδιες αρχές, να έδιναν την πραγματική εικόνα για την έκταση της τραγωδίας, κατέδειξε και το έλλειμα ενημέρωσης για τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη το δυστύχημα. Η άκαιρη προσπάθεια απόδοσης ευθυνών στο λάθος ενός και μόνο ανθρώπου, αποτελεί μια στάση που εκτός από ύβρις προανήγγειλε ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα. Αναμφίβολα, η ζωή δεκάδων επιβατών, δεν μπορεί να αφήνεται να εξαρτάται από ένα λάθος ενός και μόνο ατόμου, όποια θέση και αν κατέχει, και αποτελεί παραδοχή ισχυρής αναποτελεσματικότητας των πολιτικών μιας υποτιθέμενης επιτελικής εκδοχής του κράτους, που αυτοδιαφημίζεται ότι ήρθε να σώσει τους πολίτες από τις πρακτικές του παρελθόντος.

Οι πολιτικές οφείλουν να αλλάξουν το ταχύτερο δυνατό, στην κατεύθυνση της υπεράσπισης του ρόλου του κράτους στο ελεγκτικό έργο, στον εκσυγχρονισμό των δικτύων, στη διαφάνεια στην πληροφόρηση και στην ουσιαστική απόδοση ευθυνών εκεί που ανήκουν. Έτσι ώστε να μην μείνει τίποτα και κανένας στο σκοτάδι, τίποτα και κανένας να μην ξεχαστεί αλλά και καμία ευθύνη να μην κρυφτεί.

Τρίπολη, 26-03-2023

Ο Δρ. Γεώργιος Φαράντος είναι μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αρκαδίας και  Διδάσκων του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.