Η βία στη συντροφική σχέση και στην Οικογένεια ως παράγοντας κινδύνου για την Ψυχοσωματική Υγεία των Γυναικών

Η συντροφική βία κατά των γυναικών αποτελεί μία απειλητική κατάσταση για τη δημόσια υγεία που πλήττει σοβαρά την ψυχοκοινωνική και σωματική ευημερία των γυναικών (WHO, 2013). Ως εκ τούτου, οι σωματικές και ψυχικές συνέπειες της βίας κατά των γυναικών είναι πολλές και βλαπτικές, άμεσες και μακροπρόθεσμες (Humphreys, J., et al., 2012).

Η κακοποίηση σε βάρος των γυναικών, έχει καθοριστεί ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για μια ποικιλία προβλημάτων σωματικής υγείας που αντιμετωπίζονται σε εξωτερικούς ασθενείς που επισκέπτονται τις μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης και τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων. Τραυματισμοί ή επακόλουθα τραυματισμών από κακοποίηση, όπως πόνοι, κατάγματα, μώλωπες, καψίματα, εγκεφαλικές κακώσεις και τραυματισμοί τενόντων ή συνδέσμων συνήθως παρακολουθούνται σε τακτικά εξωτερικά ιατρεία. Οι κακοποιημένες γυναίκες αναφέρουν συχνά απώλεια συνείδησης, ως αποτέλεσμα της κακοποιητικής μεταχείρισης που έχουν δεχθεί, χωρίς να έχουν αναζητήσει θεραπεία ή φροντίδα. Αναφέρουν επίσης χρόνιους πονοκεφάλους ως,  επακόλουθο διαγνωσμένων ή μη νευρολογικών βλαβών. Επίσης, αδιάγνωστα, πιθανά νευρολογικά προβλήματα που προέρχονται από τραυματισμό, είναι τα προβλήματα ακοής, όρασης και συγκέντρωσης που έχουν αναφερθεί από κακοποιημένες γυναίκες. Άλλα συμπτώματα και καταστάσεις που αποδεικνύεται ότι σχετίζονται με τη σωματική βία από συντρόφους μπορεί να σχετίζονται περισσότερο με τα αποτελέσματα του στρες, συχνά αναφερόμενες ως λειτουργικές διαταραχές συμπεριλαμβανομένου του χρόνιου συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, της ινομυαλγίας, των γαστρεντερικών διαταραχών, των συνδρόμων χρόνιου πόνου, της επιδείνωσης του άσθματος, καθώς και άλλων διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος.

Παράλληλα περίπου το 40% με 45% όλων των κακοποιημένων γυναικών, εξαναγκάζονται σε σεξ από τους άνδρες συντρόφους τους. Αυτό το καταναγκαστικό σεξ, πιθανώς οδηγεί σε σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες και σε ακούσιες εγκυμοσύνες, που μπορεί να αποτελέσουν επίσης σοβαρές συνέπειες για την υγεία των γυναικών. Εκτός από τα άμεσα συμπτώματά τους, ορισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μπορεί να οδηγήσουν σε λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, υπογονιμότητα, ακόμη και θάνατο (Chrisle & Ferguson, 2006).

Οι επιπτώσεις της κακοποίησης στην ψυχική υγεία των γυναικών είναι εξίσου σημαντικές και ωθούν τις γυναίκες να αναζητούν υπηρεσίες ψυχικής υγείας τόσο συχνά,  όσο και για τα προβλήματα σωματικής υγείας. Μεταξύ των προβλημάτων που συνήθως διαγιγνώσκονται σε γυναίκες που έχουν πέσει θύματα βίας είναι οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, η διαταραχή μετατραυματικού στρες, η αντικοινωνική συμπεριφορά και οι απόπειρες αυτοκτονίας. Η πρωταρχική απόκριση ψυχικής υγείας των γυναικών στην κακοποίηση σε μια συνεχή στενή σχέση είναι η κατάθλιψη. Σε ελεγχόμενες μελέτες από ποικίλα περιβάλλοντα, οι κακοποιημένες γυναίκες διαπιστώθηκε σταθερά ότι έχουν περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης από άλλες γυναίκες.

Παράλληλα πολλοί ερευνητές και επαγγελματίες ψυχικής υγείας αντιλαμβάνονται τις ψυχολογικές επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής και συντροφικής βίας μέσα σε ένα πλαίσιο τραυματικής αντίδρασης (Dutton, 1993). Το τραύμα συμβαίνει «όταν ένα άτομο εκτίθεται σε συντριπτικά γεγονότα που προκαλούν αισθήματα ανικανότητας μπροστά σε αφόρητο κίνδυνο». Το DSM-IV ορίζει ένα τραυματικό συμβάν ως ένα τραυματικό γεγονός κατά το οποίο το άτομο «βίωσε, είδε ή βρέθηκε αντιμέτωπο με ένα γεγονός ή γεγονότα που περιλάμβαναν πραγματικό ή απειλητικό θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό ή απειλή για τη σωματική ακεραιότητα του εαυτού του ή του άλλου» και ότι η «ανταπόκριση του ατόμου περιελάμβανε έντονο φόβο, αδυναμία ή φρίκη»

Επιπλέον, οι γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί, συχνά εκδηλώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, καθώς επίσης και ζητήματα εικόνας σώματος, κακής υγείας, φόβου οικειότητας και δυσκολίας να εμπιστεύονται τους άνδρες (Fanslow & Robinson, 2004).

Παράλληλα προβλήματα συμπεριφοράς και κατάχρηση ουσιών συχνά αναπτύσσονται μετά από μια εμπειρία βίας. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ίσως ως μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το συντριπτικό άγχος και να αποστασιοποιηθούν από τα κατεστραμμένα σώματά τους ή ως αντίδραση στην πεποίθηση ότι είναι τα ίδια τα θύματα πλέον χωρίς αξία. Υψηλότερα από τον μέσο όρο ποσοστά κατάχρησης και κατανάλωσης αλκοόλ και ναρκωτικών συχνά αναφέρονται μεταξύ των θυμάτων όπως και έκθεση σε επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές (West, 2002). Οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία μπορεί επίσης να είναι πιο πιθανό από άλλες γυναίκες να καπνίζουν, να έχουν κακές διατροφικές συνήθειες, διαταραχές ύπνου και να ασκούνται ανεπαρκώς (Jenkins, 2002). Τέλος ένα ποσοστό γυναικών που αντιμετωπίζουν βία στην συντροφική τους σχέση είναι πιθανόν να αναπτύξουν αυτοκτονικό ιδεασμό ή και να διαπράξουν απόπειρα αυτοκτονίας. Η βία οδηγεί, επίσης, σε αυξημένη χρήση φαρμάκων και προβλήματα με την καθημερινότητα (Kaschak, 2001).

Για περισσότερες πληροφορίες ή για αναζήτηση συμβουλευτικής στήριξης μπορείτε να απευθυνθείτε στο Συμβουλευτικό Κέντρο Τρίπολης, του Κέντρου Ερευνών για θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), που εντάσσεται στο δίκτυο υποστηρικτικών δομών για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) και συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του ΠΕΠ Πελοποννήσου 2014-2020.

Στοιχεία επικοινωνίας Συμβουλευτικού Κέντρου Τρίπολης: Ιωάννη Παπαδημητρίου 3 -

Πλατεία Νέας Δημοτικής Αγοράς, Ισόγειο (Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 8πμ-4μμ)

Τηλ.: 2710 241814 / E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.kethi.gr,www.womensos.gr