Τα Αρχαία Ελληνικά και η Αγγλική Γλώσσα
Αρχή της σχολικής χρονιάς και μαζί με τις εγκάρδιες ευχές για καλή πρόοδο αρχίζει και η γκρίνια για την χρησιμότητα ή μη κάποιων μαθημάτων. Το μάθημα των αρχαίων Ελληνικών είναι συνήθως το πρώτο που βάλλεται , από ανθρώπους επιστημονικά ακατάρτιστους αλλά που τυγχάνουν μεγάλης δημόσιας προβολής …
Ας πάρουμε όμως μερικά απλά παραδείγματα για να καταλάβουμε ότι χωρίς τα αρχαία Ελληνικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τις ξένες γλώσσες, στις οποίες δίνουμε μεγάλη σημασία εισάγοντας τα Αγγλικά, κατ’ αρχάς, από την Δευτέρα Δημοτικού, πιθανόν και στην Πρώτη σύντομα…
Η αγγλική γλώσσα βρίθει γερουνδίων και απαρεμφάτων, μετοχικών ελλειπτικών προτάσεων που δυσκολεύουν τόσο πολύ τους σημερινούς μαθητές όχι απλώς να τις κατανοήσουν αλλά να τις χρησιμοποιήσουν, που είναι και το ζητούμενο. Σε αντίθεση με την νεοελληνική γλώσσα που είναι αναλυτική περιορίζοντας τις μετοχές και εισάγοντας πολλές δευτερεύουσες προτάσεις, η αγγλική γλώσσα είναι συνοπτική με την χρήση των άκλιτων τύπων.
Και επειδή «το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν» να ένα απλό παράδειγμα, το έναρθρο απαρέμφατο των αρχαίων και το γερούνδιο των αγγλικών. Όταν εξηγώ στους μαθητές τις ομοιότητες τόσο στην σύνταξη όσο και στην χρήση αντιπαραβάλλοντας αρχαίες συντάξεις όπως το προαναφερθέν ρητό, όλα δια μαγείας γίνονται απλά και κατανοητά ακόμα και από τους μαθητές του Δημοτικού, τους οποίους συνήθως θεωρούμε πολύ «μικρούς» για να καταλάβουν «τέτοια δύσκολα πράγματα»!
Πλήθος ελληνικών λέξεων περιλαμβάνει η αγγλική γλώσσα και σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει και κάποια αντίστοιχη είτε λατινικής – π.χ. pathos αλλά και passion – είτε αγγλοσαξονικής προέλευσης – π.χ. sympathetic και understanding. Μιας και οι δύο λέξεις που χρησιμοποίησα στα παραδείγματα προέρχονται από το ρήμα πάσχω που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στη νέα ελληνική, οι μαθητές συγχέουν την σύγχρονη χρήση – υποφέρω από κάποια ασθένεια – αφού αγνοούν την χρήση της λέξης στα αρχαία ελληνικά, και δυσκολεύονται να αντιληφθούν την φιλοσοφική έννοια του «πάθους», pathos, σε αντιπαράθεση με το πιο κοινό passion.
Συνεπώς, για να εντρυφήσουμε στην αγγλική πρέπει να έχουμε πολύ καλή γνώση της αρχαίας ελληνικής. Αν πει κανείς «Μα, εγώ ένα Lower θέλω να πάρω», εκτός του ότι το επίπεδο αυτό είναι ανεπαρκές για τις σημερινές απαιτήσεις του πραγματικού κόσμου, πρέπει να σημειωθεί ότι τα παραδείγματα που ανέφερα αποτελούν προαπαιτούμενες γνώσεις του βασικού επιπέδου. Επιπλέον, καιρός να αντιληφθούν όλοι ότι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας οδηγεί στην γνώση ενός πολιτισμού, και για να γνωρίσεις τα ξένα οφείλεις πρώτα να γνωρίζεις τα δικά σου! Μαθαίνουμε με ορίζοντα και όχι μυωπικά!
Καλή χρονιά, λοιπόν, σε όλους και μην μαθαίνετε με στείρο τρόπο, εντρυφήστε και δεν θα χάσετε.
Κατερίνα Κολόκα MIL IoL
Γλωσσολόγος, Μεταφράστρια, Καθηγήτρια Αγγλικών
Institute of Linguists, London, UK