« Η αξία της επιβράβευσης»
Αλήθεια έχετε σκεφτεί πόσο σημαντική είναι η επιβράβευση για ένα μαθητή; Ίσως πιο σημαντική και από ένα δώρο. Ένα “Μπράβο” μπορεί ν’ αλλάξει τη ζωή του. Μη διστάζετε λοιπόν να το λέτε απλόχερα για να δίνετε θάρρος στους μαθητές σας, να μεγαλώνουν έχοντας αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Έχει πολύ μεγάλη σημασία γι’ αυτούς η γνώμη που έχουν για εκείνους οι δάσκαλοί τους.
Ο έπαινος είναι το μέσο για να κάνετε ένα συνεσταλμένο μαθητή να απελευθερωθεί, ένα μέτριο μαθητή να ενθαρρυνθεί και έναν αδύνατο να προσπαθήσει περισσότερο για να βελτιωθεί. Είναι δηλαδή, η επιβράβευση, η κινητήρια δύναμη που θα δώσει ώθηση:
στο εγώ
στην αυτοεκτίμηση
στην επιβεβαίωση
στην εκπλήρωση των στόχων και
στην αναγνώριση της αξίας των μαθητών.
Πολλοί εκπαιδευτικοί δυστυχώς, είναι φειδωλοί στην απόδοση επαίνου, επειδή φοβούνται ότι οι μαθητές θα αποκτήσουν μια δόση αλαζονείας και υπερεκτίμησης του εαυτού τους που πιθανόν να αποδειχθεί ανασταλτικός παράγοντας στην επίδοσή τους. Στην προσπάθειά τους, λοιπόν, να μην υπερβούν τα “εσκαμμένα” δεν επιβραβεύουν λεκτικά τους μαθητές τους με αποτέλεσμα να στερούνται τη χαρά της αμεσότητας και της προσέγγισης που απορρέει από την πράξη της επιβράβευσης. Χάνουν μ’ αυτό τον τρόπο την ουσιαστική επαφή μαθητού-δασκάλου που είναι δύσκολο ν’ αποκτηθεί στις μέρες μας. Φυσικά, είμαστε προσεκτικοί να μην επιβραβεύσουμε το προφανές, αν και αυτό βοηθά σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά τη συγκροτημένη προσπάθεια και τ’ αποτελέσματά της. Έτσι θα δώσουμε κίνητρο και σε άλλους μαθητές να προσπαθήσουν για το καλύτερο δυνατόν.
Αν προσπαθήσουμε να πλησιάσουμε τους μαθητές μας μ’ ένα πλατύ χαμόγελο, μια ζεστή ματιά και ένα ελαφρύ άγγιγμα στην πλάτη λέγοντας “Μπράβο Αντώνη, σωστά”, “τα κατάφερες”, με ενθουσιασμό, έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και αυτοί τη δική μας. Έτσι θα καταφέρουμε να θεμελιώσουμε μια σχέση σεβασμού και κατανόησης που θα εξελιχθεί σωστά. Λέμε “συγχαρητήρια” όταν πραγματικά το εννοούμε και το πιστεύουμε αιτιολογώντας τη φράση μας, εστιάζοντας σ’ αυτό που θέλουμε να τονίσουμε.
Ο έπαινος μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της ηθικής συνείδησης καλώντας τα παιδιά να αναλογιστούν τη συμπεριφορά τους και πως αυτή θα μπορούσε ν’ αλλάξει. Η ηθική ενθάρρυνση είναι ένας καθοριστικός παράγοντας που συμβάλλει στην αναγνώριση του κόπου και τη ψυχολογική στήριξη των μαθητών, και οδηγεί σε μια σταθερή πορεία γεμάτη αισιοδοξία και όνειρα για το μέλλον τους. Είναι μια άσκηση αυτοβελτίωσης, αυτοσεβασμού και αυτοπεποίθησης και για τις δύο πλευρές. Για να έχει θετικά αποτελέσματα θα πρέπει να εκφράζεται σωστά και στον κατάλληλο χρόνο ώστε ο αποδέκτης να αισθάνεται χαρά, ικανοποίηση και υπερηφάνεια γι’ αυτό που κατάφερε.
Η τάξη είναι ένας χώρος που ο έπαινος απονέμεται ή που θα έπρεπε να απονέμεται κάθε ώρα και κάθε μέρα για μικρά ή μεγάλα πράγματα που συμβαίνουν σ’ αυτή. Ας ξανασκεφτούμε λοιπόν τις αντιδράσεις μας προς τους μαθητές μας και ας προσπαθήσουμε να είμαστε ανοικτοί και αληθινοί χαρίζοντας μαζί με το χαμόγελό μας, απλές επαινετικές φράσεις όπως: “Thank you, STAR!” που θα τονώσουν το ηθικό τους και θα κάνουν τους μαθητές μας πραγματικά αστέρια! Αυτό δε θέλουμε άλλωστε;
Πίτσα Μπουρτσουκλή
Καθηγήτρια Ξένων Γλωσσών