Ήταν ο ήχος της κραυγής που ακούστηκε στο Λεβίδι: «Έρχεται ο Κολοκοτρώνης»…

Μόλις οι Τούρκοι πλησιάζουν και ανταλλάσσονται οι πρώτοι πυροβολισμοί, ακούγονται φωνές ότι έρχονται Τούρκοι καβαλαραίοι από τον κάμπο που θα τους χτυπήσουν από τα νώτα. Οι Έλληνες εγκαταλείπουν τα ταμπούρια και καταλαμβάνουν ορισμένα σπίτια μέσα στο χωριό για να αμυνθούν απ’ εκεί. Οι αμυνόμενοι μέσα στο Λεβίδι υπολογίζονται σε 50-70 άνδρες ενώ οι υπόλοιποι πιάνουν το βουνό και ψηλότερα το δάσος και μένουν εκεί αποκομμένοι.

Η μάχη είναι σφοδρή. Οι Τούρκοι δεν κατορθώνουν να λυγίσουν τους λιγοστούς Έλληνες. Ανάβουν φωτιές για να αναγκάσουν τους αμυνόμενους σε παράδοση, αλλά εκείνοι βγαίνουν από τα φλεγόμενα σπίτια και μπαίνουν σε άλλα για να συνεχίσουν τον αγώνα. Ο αγώνας είναι τόσο σφοδρός και αμφίρροπος που ο Φωτάκος λέει χαρακτηριστικά «ο τόπος ήταν σκοτεινός από τον καπνόν της μπαρούτης και των καιομένων ξύλων των οικιών και δεν εγνώριζεν ο ένας τον άλλον διότι ανακατώθησαν Τούρκοι και Έλληνες».

Το θέαμα της μάχης είναι μεγαλειώδες: έξι χιλιάδες Τούρκοι έχουν πλημυρίσει το Λεβίδι πολεμώντας 70 ημιθέους, τετρακόσιοι Έλληνες στο το δάσος πάνω από το χωριό αρχίζουν να πυροβολούν συγχρονισμένα, χίλιοι πεντακόσιοι περίπου Έλληνες κατεβαίνουν τρέχοντας από τα γύρω υψώματα και ορμούν ακάθεκτοι με το σπαθί πάνω στους Τούρκους με πολεμικές ιαχές. Ανάμεσά τους είναι και Αλωνιστιώτες που πριν λίγες μέρες οι Τούρκοι είχαν κάψει τα σπίτια τους στην Αλωνίσταινα. Η ατμόσφαιρα δονείται από τα πυρά, τις πολεμικές κραυγές, τον ήχο του σπαθιού, τα αφηνιασμένα άλογα. Η λαϊκή μούσα περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο την εικόνα με το στίχο «Τ’ είν’ το κακό που γίνεται στη μέση στο Λεβίδι; Μη να βουνά γκρεμίζουνται, μη να θεριά μαλώνουν;»

'Κείμενo: Γιώργος Θ. Πραχαλιάς