Η καταστροφή της Τριπολιτσάς από τον Ιμπραήμ και η Απελευθέρωση της πόλης

Στις 12 Φεβρουαρίου 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας στέλνει διαταγή από τον Πόρο στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη να καταλάβει την περιοχή γύρω από την Τριπολιτσά και να αντιδράσει δυναμικά σε περίπτωση που ο Ιμπραήμ δεν περιοριστεί στην καταστροφή της πόλης αλλά επιχειρήσει να καταστρέψει τις γύρω επαρχίες. Ο Γέρος κυκλώνει αμέσως την Τριπολιτσά, την καταστροφή της οποίας είχε αρχίσει από τις 10 Φεβρουαρίου ο Ιμπραήμ.

Επί πέντε ημέρες οι ορδές των βαρβάρων γκρεμίζουν τα πάντα με μανία, υπό τον άγριο ήχο των τυμπάνων και των σαλπίγγων. Κάτω από τις εκκλησίες και τα δημόσια κτίρια ανοίγουν λαγούμια και τοποθετούν εκρηκτικά, ενώ την ανατίναξή τους ακολουθούν οι αλαλαγμοί των βαρβάρων, με την υπόκρουση των ταμπούρλων και των σαλπίγγων.

Αφού ισοπέδωσαν όλη την πόλη, εκτός από τον Τζουμπέ Χανέ (το τουρκικό σχολείο), ο Ιμπραήμ διέταξε να σφαγούν όλα τα ζώα, να ποτίσουν το χώμα της πόλης με λάδι για να γίνει βούρκος και τέλος να πυρποληθεί ολόκληρη η πόλη. Αφηγείται δραματικά ο Φωτάκος «Αφού δε απογκρέμισαν όλα, έπειτα νύκτα και δια μιας διέταξε και έβαλαν φωτιάν εις όλα τα σωζόμενα σπίτια, εκτός μόνο τριών τα οποία αφήκε γερά».

Η καταστροφή της Τριπολιτσάς ολοκληρώθηκε το μεσημέρι της 16ης Φεβρουαρίου 1828, με πυκνούς καπνούς να καλύπτουν τον ορίζοντα και απόκοσμη μυρωδιά να πνίγει την ατμόσφαιρα. Ο Ιμπραήμ αναχώρησε έφιππος από την πύλη του Λεονταρίου, τη μόνη που είχε αφήσει όρθια από τις πύλες του τείχους, ενώ το στράτευμά του που ακολουθούσε έριχνε με τα χέρια μεγάλες ποσότητες αλατιού, ως κατάρα για να μην φυτρώσει τίποτα ποτέ ξανά στην πόλη. Περιγράφει χαρακτηριστικά ο Παλαμήδης «Μετά την φυγήν του Ιμπραήμη κατά τας 16 Φεβρουαρίου εισήλθομεν εις την πόλιν, την οποίαν ηύρομεν ως ένα βούρκον, ήτοι πέτρας, λάσπην, και πτώματα ζώων, όλα μεμειγμένα, ως θέαμα ελεεινόν».

Δύο ημέρες μετά, στις 18 Φεβρουαρίου 1828, οι κάτοικοι εισέρχονται στην ισοπεδωμένη αλλά ελεύθερη πια Τριπολιτσά. Σύμφωνα με τον Σπηλιάδη «Την 18η εισήλθον οι Τριπολιτσιώται, όσοι διεσώθησαν, αφού έφυγον από τας εστίας των και απώλεντο κατά μέγα μέρος από τας κακοπαθείας και κακουχίας, και με δάκρυα χαράς κατεφίλησαν την γην όπου εγενήθησαν»…

Ο Ιωάννης Καποδίστριας απέστειλε αυστηρό υπόμνημα στους πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων, αξιώνοντας αποζημιώσεις για την καταστροφή της Τριπολιτσάς, ως αντίβαρο στις αξιώσεις του Ιμπραήμ για την αποζημίωση του στόλου του που καταστράφηκε στο Ναυαρίνο. Η Τριπολιτσά, ακόμα και με την καταστροφή της από τον Ιμπραήμ, συνέχισε να προσφέρει υπηρεσίες στην Εθνεγερσία…

Κείμενο Γεώργιος Θ. Πραχαλιάς