Για μια ομαλή μετάβαση από την οικονομία του λιγνίτη στη μεταλιγνιτική | Γράφει ο Γεώργιος Φαράντος

                Η εγκατάλειψη του λιγνίτη είναι ένα θέμα το οποίο βρίσκεται στο προσκήνιο της επικαιρότητας τόσο στις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης, όσο και στις υπόλοιπες. H εγκατάλειψη  του λιγνίτη και η μείωση των ορυκτών καυσίμων αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι πολιτικές που ρυθμίζουν την εγκατάλειψη του λιγνίτη ως πηγή ενέργειας και την αντικατάσταση του από άλλες πηγές ενέργειας, βρίσκονται υπό την επίδραση κεντρικών πολιτικών και κατευθύνσεων υπερεθνικών οργανισμών, με γνώμονα όμως πάντα το Εθνικό συμφέρον, όπως αυτό εκφράζεται με την ενεργειακή ανεξαρτησία και τις ενεργειακές πολιτικές κάθε χώρας ή ομάδας χωρών.

Στην περίπτωση της χώρας μας και ειδικότερα των δύο μεγάλων ενεργειακών πεδίων αυτής, η μετάβαση στη νέα εποχή εγκυμονεί μια σειρά κινδύνων για την οικονομία των περιοχών αυτών και για την περεταίρω ανάπτυξη τους. Και αυτό εξαιτίας του εξαιρετικά βιαστικού χαρακτήρα της μετάβασης. Αντίθετα, η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή οφείλει να πραγματοποιείται σταδιακά, προκειμένου να επιτυγχάνονται τα εξής :

• Να λαμβάνεται υπόψη η συζήτηση για τη μίξη παραγωγής ενέργειας από διάφορες πηγές ενέργειας.
• Να συνεκτιμώνται διάφοροι τεχνικοί λόγοι που σχετίζονται με την ηλεκτροπαραγωγή και
• Ταυτόχρονα να δίνεται ο χρόνος για την ομαλή προσαρμογή της τοπικής οικονομίας στις νέες συνθήκες.

Η μετάβαση της τοπικής κοινωνίας της Μεγαλόπολης στη μεταλιγνιτική εποχή, οφείλει να ακολουθεί ένα σύγχρονο και εμπεριστατωμένο στρατηγικό σχέδιο. Όπως είναι γνωστό από τεχνοκρατικής πλευράς,  ένα τέτοιο στρατηγικό σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει καταρχήν μια συμφωνημένη κοινή κατεύθυνση ομάδας των εμπλεκόμενων μερών, που περιλαμβάνει μια σχετική τουλάχιστον ομοφωνία σχετικά με το όραμα, την αποστολή, τους σκοπούς και τους στόχους μιας τέτοιας κατεύθυνσης. Επιπλέον, πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής:

• την ανάλυση του εξωτερικού περιβάλλοντος (υφιστάμενες επιχειρησιακές δραστηριότητες στις όμορες περιοχές).
• την ανάλυση του εσωτερικού περιβάλλοντος (επιχειρησιακές δραστηριότητες στη συγκεκριμένη περιοχή).
• Την Εθνική στρατηγική.
• Την επιχειρηματική στρατηγική.
• Τη λειτουργική στρατηγική.
• Τις τεχνικές με τις οποίες θα εφαρμοστεί.
• Τους προϋπολογισμούς με τους οποίους θα εφαρμοστεί.

Στην περίπτωση της μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή για τη Μεγαλόπολη, δεν υπάρχουν ούτε εμπεριστατωμένες συγκεκριμένες κοστολογημένες προτάσεις, ούτε πολύ περισσότερο ομοφωνία επί αυτών.

Η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, με τη διατήρηση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων σε παράλληλη λειτουργία με τις εγκαταστάσεις του ιδιώτη εργολάβου, στην περίπτωση της θέρμανσης των οικιών και των επιχειρήσεων της πόλης, ωφελεί τους κατοίκους της περιοχής. Η διατήρηση της τηλεθέρμανσης, μπορεί να αποτελέσει ένα ωφέλιμο μέτρο για τους κατοίκους της περιοχής, ιδίως με την εφαρμογή τεχνολογικών μεθόδων όπως την ανεξάρτητη θέρμανση με σύγχρονο και αποδοτικό λέβητα, που υφίσταται στην εγκατάσταση.

Σε κάθε περίπτωση, η υπέρμετρη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος της περιοχής της Μεγαλόπολης από τις δραστηριότητες ηλεκτροπαραγωγής, υποχρεώνει τη ΔΕΗ και το Ελληνικό κράτος, στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση πολιτικών που θα εξασφαλίσουν παροχή αντισταθμιστικών ωφελειών και μέτρων. Οι πολιτικές αυτές αποσκοπούν στην  εξασφάλιση της ομαλής οικονομικής μετάβασης και στην εξασφάλισης περεταίρω οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής. Μέτρα τα οποία βοηθούν στην υλοποίηση αυτών των πολιτικών, είναι τα εξής :

• Η εφαρμογή πολυετών σχεδίων με τα οποία θα προχωρήσει η ανάπλαση ορυχείων και σταθμών παραγωγής και με τα οποία θα δοθεί η δυνατότητα να εξασφαλιστούν εκατοντάδες θέσεις εργασίας επί μακρόν, κατά το παράδειγμα άλλων χωρών.
• Η περεταίρω λειτουργία των υφιστάμενων Ενεργειακών Κοινοτήτων μπορεί επίσης να προσφέρει τα μέγιστα στην οικονομία των νοικοκυριών της περιοχής.
• Ένα επιχειρησιακό σχέδιο με την ανάπτυξη ενεργειακών δραστηριοτήτων παραγωγής ενέργειας από ήπιες πηγές, με τη ΔΕΗ στο επίκεντρο μπορεί να αποδειχτεί επωφελής για την περιοχή.
• Τέλος, η προσέλκυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που να ταιριάζουν με τη φυσιογνωμία της περιοχής θα λειτουργήσει επ’ ωφελεία της οικονομικής ανάπτυξης της.

Τρίπολη, 14-11-2020

* Ο Γ. Φαράντος είναι μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Αρκαδίας και υποψήφιος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.