Καταρροϊκός πυρετός και παραγωγικό μοντέλο

 Η αναζήτηση εκείνου του παραγωγικού μοντέλου που πρέπει ως Χώρα να έχουμε είναι αναμφισβήτητα κομβικό σημείο στην προσπάθεια που καταβάλλεται, ώστε το μεγάλο στοίχημα της αξιοποίησης των 32 δις ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

 Την περίοδο αυτή η κυβέρνηση συντάσσει το σχέδιο που θα καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στους πόρους του. Σίγουρα οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως, από την επέλαση του COVID-19 ,δημιουργούν την ανάγκη ταχείας προσαρμογής της οικονομικής της πολιτικής και στήριξης κλάδων που μπορούν να δίνουν αγώνα επιβίωσης και να έχουν εξωστρέφεια. Ο κλάδος της κτηνοτροφίας, με έμφαση  την αιγοπροβατοτροφία και   όχι μόνο ,είναι ένας από αυτούς και άμεσα επιβάλλεται  να σχεδιαστεί το αύριό του ,υπό τους νέους όρους και συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί παγκοσμίως και να χρηματοδοτηθεί άμεσα.

 Αυτόν τον καιρό ο Καταρροϊκός Πυρετός δοκιμάζει επιπρόσθετα τις αντοχές του  κλάδου αυτού, μιας και απλώνεται σχεδόν σε όλη την επικράτεια. Τα αντανακλαστικά των εμπλεκομένων φορέων πρέπει να είναι ανάλογα της σοβαρότητας, αλλά και η ετοιμότητα των κτηνοτρόφων σε υψηλό βαθμό για τον εντοπισμό κρούσματος στο κοπάδι τους και λήψη μέτρων κάτω από τις οδηγίες και την καθοδήγηση των κατά τόπους αρμοδίων Κτηνιατρικών Υπηρεσιών για την αντιμετώπισή του.

 Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί 216 εστίες σε 22 Περιφερειακές Ενότητες (13 Μακεδονία, 3 Θεσσαλία , 3 Στερεά Ελλάδα, 1 Πελοπόννησος, 1 Ήπειρος και 1 Ιόνια νησιά).

  Εκτιμάται ότι η σοβαρότητα αυτής της ζωονόσου τώρα,  σε σχέση με την αντίστοιχη που ενέσκηψε το 2014,φαίνεται να είναι ελαφρύτερη. Μόνο στη Λακωνία τότε, που πρωτοεμφανίσθηκε , υπήρξαν πάνω από 200 εστίες. Όμως αυτό δεν αποτελεί αιτία εφησυχασμού, αλλά να επαγρυπνούμε γνωρίζοντας ότι ο Καταρροϊκός Πυρετός:

• Είναι ιογενής και μεταδίδεται με αρθρόποδα αιματοφάγα δίπτερα του γένους Culicoides, μικροσκοπικά και λεπτά έντομα 1-3 mm, που τα θηλυκά τρεφόμενα με μολυσμένο αίμα ζώου, προσλαμβάνουν τον ιό και πολλαπλασιάζεται μέσα τους. Την επόμενη φορά  που θα απομυζήσουν αίμα , μετά από 3-5 μέρες, μεταδίδουν τον ιό σε άλλα ευαίσθητα ζώα.
• Συμπτώματα δίνουν μόνο τα πρόβατα, αλλά ευαίσθητα στη μόλυνση είναι αίγες, σπάνια με συμπτώματα και βοοειδή(δεξαμενές μόλυνσης).
• Δεν προσβάλλεται ο άνθρωπος
• Τα συμπτώματα είναι πυρετός υψηλός πάνω από 40.5℃, ανορεξία, αδυναμία, οίδημα χειλιών, στόματος, αυτιών, οφθαλμών, γλώσσας που μπορεί να γίνει μπλε. Έλκη και νεκρώσεις στόματος, με έντονη σιελόρροια. Βλεννοπυώδες ρινικό έκκριμα, που φράσσει τα ρουθούνια. Χωλότητα, ποδοδερμίτιδα, ερυθρότητα έντονη και πετέχειες στη στεφάνη της χηλής. Αποβολές ή γέννηση θνησιγενών αμνών.
• Προκαλεί μεγάλες απώλειες και μείωση της παραγωγής. Το κρέας και το γάλα από υγιή ζώα μπορούν να καταναλωθούν.
• Η θνησιμότητα ποικίλλει από 2-30% για τα πρόβατα
• Θεραπεία δεν υπάρχει για τα άρρωστα ζώα, μόνο υποστηρικτική-συμπωματική για τις επιπλοκές.
• Για τον έλεγχο και την αναχαίτιση του Καταρροϊκού Πυρετού βασικό είναι οι μεθοδικοί ψεκασμοί κατά τακτά χρονικά διαστήματα με εγκεκριμένα εντομοκτόνα (συνθετικά πυρεθροειδή) στους χώρους ενσταυλισμού επί των επιφανειών, στις κοπροσωρούς και όπου υπάρχει λάσπη. Απαραίτητη είναι η χρησιμοποίηση  εντομοαπωθητικών επί των ζώων, τηρώντας  τους χρόνους αναμονής, που αναγράφονται επί των σκευασμάτων. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις των ζώων και οι εμβολιασμοί είναι συμπληρωματικά μέτρα που βοηθούν στην αντιμετώπιση  του κινδύνου εξάπλωσης της ζωονόσου.
• Έξαρση μεγάλη εμφανίζεται σε αυξημένη υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος ,γιατί τα έντομα πολλαπλασιάζονται πιο έντονα.
• Να αποφεύγεται η βόσκηση και μεταφορά των ζώων κατά τη δύση (λυκόφως) και όλη τη νύκτα αν επικρατεί άπνοια με υψηλές θερμοκρασίες, μέχρι το λυκαυγές. Τότε δραστηριοποιούνται  τα έντομα-φορείς. Αντίθετα  κατά τη διάρκεια της ημέρας κρύβονται σε υγρές και σκοτεινές γωνιές. Ο δυνατός  ήλιος του θέρους, το ζεστό και ξηρό περιβάλλον τα απενεργοποιεί και τα εξουδετερώνει και τέλος
• Άμεση αναφορά στην πλησιέστερη Κτηνιατρική Υπηρεσία, όταν υπάρχει υποψία.

 Επανερχόμενος στην αρχή του σημειώματός μας θα ήταν παράληψη να μην υπογραμμίσω τη σημαντική έλλειψη σε ανθρώπινο δυναμικό των αρμοδίων Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ιδιαίτερα στην περιφέρεια ,αλλά και στα εργαστήρια, που για τον κλάδο της κτηνοτροφίας, αλλά και την Δημόσια Υγεία (έλεγχοι ζωικών τροφίμων, ζωοανθρωπονόσοι, κλπ) συσσωρεύει  επιπρόσθετους οικονομικούς κινδύνους που με τα συνήθη εργαλεία της τρέχουσας οικονομικής πολιτικής δεν αντιμετωπίζονται.

  Από αρχές  του 2021 μέχρι τέλη Απριλίου τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα αναμένεται να ολοκληρώσουν τη συζήτηση για την πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Μαζί με τα προβλεπόμενα ποσά του ΕΣΠΑ έχουμε ένα συνολικό κεφάλαιο για την έξοδο από την κρίση 72 δις ευρώ.

 Ας αξιοποιηθεί κατάλληλα, λαμβανομένου υπόψη και της αυξανόμενης σημασίας της διατροφικής ασφάλειας. Να μην έχουμε φαινόμενα ανάλογα όπως η έλλειψη μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Στελεχωμένος κρατικός μηχανισμός σημαίνει Ανταγωνιστικό κράτος-Ανταγωνιστική Χώρα. Η παραγωγικότητα, η εξωστρέφεια, η ενσωμάτωση της καινοτομίας και της γνώσης γενικά οι πολυπόθητες μεταρρυθμίσεις δεν επιτυγχάνονται, όταν δεν διαθέτεις το ικανό και αναγκαίο στελεχιακό δυναμικό.   

ΗΛΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΟΣ

τέως Πρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου

πρώην Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα

Κτηνίατρος