1) Δεν είναι δυνατόν να "ξεχνιέται" ότι τον πόλεμο τον προκάλεσε ο φασισμός και ο ναζισμός, τα δικτατορικά εκείνα καθεστώτα που βρίσκεται στο dna τους, η επέκταση, η επίθεση, ο πόλεμος, η εισβολή και κατοχή άλλων κρατών, κατά παράβαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου και συμβάσεων.
2) Η επίθεση της φασιστικής Ιταλίας ήταν αναμενόμενη από πολύν καιρό, είχε καταλάβει την Αλβανία από την άνοιξη του 1939 και συνεχώς συγκέντρωνε δυνάμεις για την επόμενη κίνησή της. Δεν αιφνιδιάστηκε, επομένως, κανείς για να ζητήσει χρόνο να σκεφτεί, ούτε ηγεσία, ούτε λαός. Μετά δε τον τορπιλισμό της ΕΛΛΗΣ δεν υπήρχε αμφιβολία.
3) Ο Μεταξάς είχε προσπαθήσει μέσω της διπλωματικής οδού και προς τον Χίτλερ, να αποφευχθεί η επίθεση.
4) Οι όποιες αμυντικές προετοιμασίες της Ελλάδας στην περιοχή της Ηπείρου, λειψές μεν αλλά καθοριστικές τελικά, είχαν αρχίσει από πολύ νωρίτερα από το επιτελείο της 8ης Μεραρχίας και με την προσωπική εργασία απλών πολιτών και εκεί αρχίζει ο ρόλος και του λαού, αλλά και ανώτατων ή ανώτερων ή μεσαίων αξιωματικών και τα πράγματα αποκτούν μια διάσταση που ξεφεύγει, πια, από τις κορυφές.
5) Ο Μεταξάς, τί σημασία έχει τώρα να ψάξει κανείς τις αιτίες - όπως κατά κόρον γίνεται, απάντησε "έχουμε λοιπόν πόλεμο". Ε ναι λοιπόν δεν συναίνεσε στο τελεσίγραφο να μπουν οι Ιταλοί στην Ελλάδα, αυτή είναι η αλήθεια, χωρίς αυτό να εξωραϊζει το καθεστώς του, όπως έγινε προσπάθεια να εμφανιστεί τα επόμενα χρόνια, για τον φωτισμένο ηγέτη που προέταξε τα στήθη του!!
6) ΄Ενας λαός σύσσωμος σε ένα πρωτόγνωρο κλίμα ενθουσιασμού και έξαρσης έχει αποφασίσει να αντισταθεί, το επίτευγμα του πολέμου τής Αλβανίας, είναι τεράστιο, σκηνές ηρωϊσμού απίστευτες. Και όχι μόνο από τους απλούς φαντάρους, όπως είναι μια λαϊκίστικη αφήγηση, αλλά και από στρατηγούς, συνταγματάρχες, ταγματάρχες, λοχαγούς κλπ.
7) Η αποφαστικότητα αυτή, δεν είναι κακό τούτο, ανέτρεψε εκ των πραγμάτων πιο ρεαλιστικές ή ηττοπαθείς εκτιμήσεις για το τί μπορούσε να πετύχει η άμυνα.
8) Ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι με το play station, κανείς δεν μπορεί να τον θέλει, η ειρήνη είναι που πρέπει να επικρατεί, ας ακούσουμε τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, για την πείνα, τα κρυοπαγήματα, τη γάγγραινα, το κόψιμο των άκρων, την ψείρα, την εξαθλίωση, τη δυστυχία. Η ταινία ΟΥΡΑΝΟΣ του Τάκη Κανελλόπουλου είναι αυτή που τον δείχνει, επακριβώς όμως, οι άλλες είναι για εισιτήρια.
9) Το ανιστόρητο ερώτημα αν "έπρεπε" η Ελλάδα να αντισταθεί ή να αφήσει να κυλίσει το πράγμα και να πει στους Ιταλούς «παρακαλώ περάστε», είναι άλλοι αρμοδιότεροι εμού να το απαντήσουν. Απλώς, λέω, είναι ανιστόρητο, γιατί έτσι έκρινε ο λαός στο σύνολό του και η ηγεσία ότι έπρεπε να γίνει και έτσι έγινε. Η τριχοτόμηση όμως της χώρας, αν δεν αντιστεκόταν, ήταν βέβαιη (Ιταλία στη δυτική Ελλάδα, Βουλγαρία στη Θράκη - Μακεδονία, Αγγλία σε Κρήτη και νησιά).
10) Τούτων δοθέντων, είναι αστείο, μα τόσο αστείο η μονοπώληση του πατριωτισμού απ΄ όπου κι αν προέρχεται. ΄Αντε και του χρόνου!!
Νίκος Δελφάκης
