Μαχάτμα Γκαντι: Ο «Άγιος» της Ειρήνης - Γράφει ο Π. Καραφωτιάς
Χαιρετισμός του Παναγιώτη Ι. Καραφωτιά, Καθηγητή και Διευθυντή Διπλωματικών και Διεθνών Σπουδών στο Κολλέγιο της Νέας Υόρκης, στην εκδήλωση της Ελληνο-Ινδικής Εταιρίας Πολιτισμού και Ανάπτυξης με την ευκαιρία της επετείου της γέννησης του μεγάλου Ινδού Ηγέτη και φιλόσοφου Μαχάτμα Γκάντι, 2 Οκτωβρίου.
Σαν εισαγωγή θέλω να σας πω ότι ήρθα σε επαφή με τη φιλοσοφία του Μαχάτμα Γκάντι την εποχή των σπουδών μου στα Πανεπιστήμια της Αμερικής και εντυπωσιάστηκα από την προσωπικότητα και τους αγώνες του για την ειρήνη και την ελευθερία, και θαύμαζα και τον Ινδικό λαό για τις πολλές αρετές του! Και αργότερα στον ΟΗΕ αλλά και στο Πανεπιστήμιο που δίδαξα Πολιτικές Επιστήμες και Διεθνείς Σχέσεις για 13 χρόνια, ασχολήθηκα με τους αναρχικούς και ιδιαίτερα με τον Γκάντι.
Ο ΜΑΧΑΤΜΑ ΓΚΑΝΤΙ αποτελεί ένα μοναδικό αιώνιο παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης και αδερφοσύνης των λαών. Η μοναδικότητά του έγκειται στο γεγονός ότι αυτός ο μικρόσωμος, ισχνός, ασκητικός και ταπεινός Άνθρωπος, αλλά με αστείρευτη και αδάμαστη δύναμη ψυχής και πνεύματος, κατόρθωσε, χρησιμοποιώντας μόνο ειρηνικά μέσα, χωρίς καμιά βία, με το σπουδαίο έμβλημα ΣΑΤΥΑΓΚΡΑΧΑ (που σημαίνει να στέκεσαι και να αγωνίζεσαι με την ειρήνη, για την ειρήνη) και που το εμπνεύστηκε όταν ζούσε στη Νότια Αφρική, να πραγματοποιήσει μια μοναδική ειρηνική επανάσταση! Η ΣΑΤΥΑΓΚΡΑΧΑ διαφέρει από την ονομαζόμενη «παθητική αντίσταση», γιατί, κατά το Γκάντι, η τελευταία σημαίνει όπλο των αδύναμων και δεν αποκλείει τη χρήση σωματικής κ.λπ. βίας για την επίτευξη κάποιου σκοπού, ενώ, αντίθετα, η ΣΑΤΥΑΓΚΡΑΧΑ σημαίνει το όπλο των πιο δυνατών και αποκλείει τη χρήση βίας σε κάθε μορφή! Επίσης, ο Γκάντι πίστευε στην περίφημη αρχή-αρετή της Ινδικής θρησκείας ΑΧΙΜΣΑ (όχι κακό, μη βλάβη).
Και είναι παγκοσμίως πρωτοφανές ότι με αυτές τις ριζοσπαστικές και σπουδαίες αρχές-σύμβολα, ο Γκάντι κατόρθωσε να εμπνεύσει τον ωραίο και χαρισματικό λαό του και να νικήσει μια παντοδύναμη τότε αυτοκρατορία, χαρίζοντας την ανεξαρτησία και ελευθερία στην πατρίδα του, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, και συνάμα αναδείχθηκε ως παγκόσμιο σύμβολο μη βίας και ειρήνης! Και η φιλοσοφία του Γκάντι, ιδιαίτερα σήμερα, που ο ανθρωπογενής («τερατογενής» θα άρμοζε) τεχνητός «κατακλυσμός» βίας-κάθε μορφής, συμπεριλαμβανομένης της βίας εναντίον της φύσης- απειλεί την ίδια την υπόσταση του ανθρώπου, αποτελεί ανάχωμα, εστία αντίστασης. Και θα ήταν ευχής έργο αν έβρισκε μιμητές σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Σε τελική ανάλυση, ο Γκάντι αποτελεί μια ισχυρή δύναμη ελπίδας ακόμη και για την αντιμετώπιση της τρύπας του όζοντος αλλά και της «τρύπας» στην ανθρώπινη συνείδηση ιδιαίτερα των ισχυρών, που παρασυρμένοι από την αλαζονεία της εξουσίας και την υλιστική παραφροσύνη, έχουν καταργήσει αξίες και ιδανικά όπως η ειρήνη, και τείνουν να θεοποιήσουν τον πόλεμο.
Θα ήθελα επίσης να σας πληροφορήσω-γιατί είναι άγνωστο στους πολλούς, ότι ο Γκάντι είχε μελετήσει αρχαίους Ελληνες φιλόσοφους και είχε επηρεασθεί από αυτούς, ιδιαίτερα από το Σωκράτη. Επίσης από αναρχικούς όπως το μεγάλο Ρώσο φιλόσοφο και συγγραφέα Τολστόϊ, τον Αμερικανό Θορώ, κ.ά. Με τον Τολστόϊ διατηρούσε και αλληλογραφία και επηρεάστηκε από τη φιλοσοφία του της «παθητικής αντίστασης» και την εφάρμοσαν-ο καθένας με το δικό του τρόπο στην πατρίδα τους- και που αργότερα βρήκε μιμητές σε διάφορες χώρες, αλλά στην πορεία, με την επικράτηση της βίας, της κάθε μορφής βίας, ιδιαίτερα πολεμικών συγκρούσεων, και της υπονόμευσης του παγκόσμιου Οργανισμού για την ειρήνη, του ΟΗΕ, οι ειρηνιστικές φιλοσοφίες και τα ειρηνιστικά κινήματα αντιμετωπίζουν κρίση, ενώ, αντίθετα, η βία, οι πόλεμοι θριαμβεύουν. Γι'αυτό χρειάζεται η αναβίωση και ενδυνάμωση φιλοσοφιών όπως του Γκάντι. Και είναι, πρωταρχικά, θέμα παιδείας. Δεν είναι τυχαίο ότι το προοίμιο της Διακήρυξης της ΟΥΝΕΣΚΟ αναφέρει: "Εφόσον οι πόλεμοι γεννιούνται στη σκέψη των ανθρώπων, εκεί πρέπει να οικοδομήσουμε τις άμυνες της ειρήνης». Κι αυτό αναδεικνύει τη σημασία και αξία της παιδείας!
Θα ήθελα, τέλος, ν' αναφερθώ σε μια θλιβερή ιστορία, που αποπνέει δυσωδία φτηνής προβοκατόρικης προπαγάνδας, απλά για αποκατάσταση της αλήθειας. Δυστυχώς, κάποιος εντελώς άγνωστος στρατιωτικός, που μάλλον βρήκε αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο να προβληθεί, λασπολόγησε σε βάρος του μεγάλου Γκάντι ισχυριζόμενος ότι είχε αλληλογραφήσει με το σατανικό Χίτλερ. Και είναι λυπηρό γιατί αν μελετήσει κάποιος προσεκτικά την επιστολή που είχε στείλει στο Χίτλερ, θα διαπιστώσει ότι τον απέτρεπε από του να προχωρήσει στον πόλεμο. Και οπωσδήποτε ο Γκάντι δεν θα συμφωνούσε ποτέ με τα τερατουργήματα της χιτλερικής, ναζιστικής νοοτροπίας. Εξάλλου, πολλοί ηγέτες πριν το 40 είχαν επαινέσει το Χίτλερ για τις ηγετικές του ικανότητες και μεταξύ αυτών ο Τσόρτσιλ, ο οποίος είπε ότι σε περίπτωση που έχανε τον πόλεμο η ΜΒ, θα χρειαζόταν έναν Χίτλερ για να την αποκαταστήσει στην κοινωνία των εθνών! Ο Γκάντι υπήρξε αγνός, αμόλυντος και υποδειγματικός δημοκράτης και ασυμβίβαστος αγωνιστής της ειρήνης! Και το απέδειξε με την αυτοθυσία του! Καμιά λάσπη δεν μπορεί να τον αγγίξει! Καμιά λάσπη δεν αγγίζει τον ήλιο!
Με δέος, συγκίνηση και περίσκεψη στοχαζόμαστε την ηρωική και αθάνατη μορφή του Γκάντι, τη «μεγάλη ψυχή», όπως τον αποκαλούσαν, που ναι, μεν, τον δολοφόνησαν οι εχθροί της ειρήνης και της ελευθερίας, όμως, η προσωπικότητά του, το έργο του, οι θυσίες του, παραμένουν αιώνιες αξίες, σύμβολα και ισχυρός φάρος-οδηγητής για τους αγώνες για την ειρήνη και την ελευθερία!
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο Πρέσβης της Ινδίας κ. Τ. Τόπντεν κ.ά. επίσημοι, καθηγητές και στελέχη του Κολλεγίου και πολλές δεκάδες μέλη της Ελληνο-Ινδικής Εταιρίας. Η εκδήλωση έγινε στο Κολλέγιο τη Νέας Υόρκης, Αμαλίας 38 Αθήνα. Τελετάρχης ήταν ο Γεν. Διευθυντής του Κολλεγίου κ. Γιάννης Φήκας.