Q & A με τον Δρ. Ανδρέα Κόμη | Τα πιο συχνά προβλήματα στην εγκυμοσύνη
H εγκυμοσύνη είναι μια ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή κάθε γυναίκας, η οποία χαρακτηρίζεται από πληθώρα συναισθημάτων αλλά και πολλά ερωτήματα που αναζητούν απαντήσεις. Συγκεντρώσαμε τις πιο συνηθισμένες απορίες των εγκύων για τα μικροπροβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτούς τους 9 μήνες και σας παρουσιάζουμε τις απαντήσεις μας.
Τι μπορώ να κάνω για το πρήξιμο και τα οιδήματα;
Γενικά η εγκυμοσύνη προκαλεί μια φυσιολογική κατακράτηση υγρών που συχνά οδηγεί σε πρήξιμο (οίδημα) των ιστών. Συνήθως το πρήξιμο γίνεται πιο φανερό μετά από ορθοστασία, κούραση και κυρίως προς το τέλος της ημέρας. Παρουσιάζεται κυρίως μετά από τον 5ο μήνα, αλλά και σε κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης. Παρατηρείται συνήθως στα πόδια και τα δάκτυλα των χεριών.
Παρ’ ότι είναι ενοχλητικό, δεν επηρεάζει την εξέλιξη της εγκυμοσύνης εκτός και εάν συνυπάρχει υπέρταση κύησης. ΠΡΟΣΟΧΗ: αν παρατηρήσετε πρησμένο μόνο το ένα σας πόδι, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα μαζί μας.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Αποφύγετε την πολύωρη ορθοστασία και την κούραση (ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες).
- Τοποθετήστε τα πόδια σας ψηλά (με μαξιλάρια), συχνά κατά την διάρκεια της ημέρας.
- Αν τα χέρια σας είναι πρησμένα, κρατήστε τα ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς για λίγη ώρα.
- Φορέστε χαλαρά ρούχα και παπούτσια. Μην φοράτε ψηλά τακούνια.
- Συμβουλευτείτε μας και χρησιμοποιείστε ειδικά ελαστικά καλσόν, αν το πρόβλημα είναι σημαντικό.
- Περιορίστε την κατανάλωση αλατιού, καφεΐνης και αλμυρών τροφών (δεν επιτρέπεται να κόψετε τελείως το αλάτι).
Γιατί εμφανίστηκαν κιρσοί;
Όσο μεγαλώνει η μήτρα και προχωρά η εγκυμοσύνη, πιέζονται οι φλέβες που βρίσκονται μέσα στην λεκάνη δυσκολεύοντας την επιστροφή του αίματος από τα πόδια προς την καρδιά. Το αίμα ¨περνάει¨ πιο δύσκολα από τις φλέβες και έτσι μπορεί να εμφανιστούν διογκωμένα αγγεία κάτω από το δέρμα των ποδιών (κιρσοί), ή και ακόμα στην περιοχή του αιδοίου ή του πρωκτού (αιμορροΐδες). Οι κιρσοί δεν προκαλούν συνήθως συμπτώματα, αλλά οι αιμορροΐδες κάποιες φορές προκαλούν πόνο και δυσφορία. Συνήθως υποχωρούν μετά το τέλος της εγκυμοσύνης.
Οι κιρσοί είναι πιο συχνοί όταν η καθημερινότητα της γυναίκας περιλαμβάνει κούραση και πολλές ώρες ορθοστασίας, ενώ οι αιμορροΐδες είναι συχνότερες όταν υπάρχει δυσκοιλιότητα.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Αποφύγετε την ορθοστασία και ξεκουράζετε τα πόδια σας, τοποθετώντας τα ψηλότερα, όσο πιο συχνά μπορείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Αν χρειάζεται να κάθεστε ακίνητες για πολλή ώρα, καλό είναι να σηκώνεστε και να περπατάτε ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
- Προμηθευτείτε ειδικά καλσόν υποστήριξης για κιρσούς, από κάποιο φαρμακείο.
- Να ασκείστε τακτικά.
- Μην φοράτε στενά ρούχα γύρω από την μέση σας ή στη λεκάνη σας.
Μπορώ να αποφύγω τις κράμπες;
Είναι πιο συχνές κατά την εγκυμοσύνη, ωστόσο η αιτία είναι άγνωστη. Πιθανώς ευθύνονται τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου και ασβεστίου στο αίμα, η κατακράτηση υγρών στην εγκυμοσύνη αλλά και η κακή κυκλοφορία του αίματος. Συχνά επιδεινώνονται όσο προχωρά η εγκυμοσύνη.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Χορήγηση συμπληρωμάτων Μαγνησίου και ασβεστίου.
- Το τέντωμα των ποδιών και των πελμάτων.
- Το μασάζ στα πόδια μπορεί να περιορίσει την ενόχληση.
- Προσπαθήστε να ασκείστε τακτικά.
- Πίνετε πολλά υγρά
- Μην κάθεστε για πολλή ώρα στην ίδια θέση.
Tι πρέπει να κάνω για τη ρινορραγία και το μπούκωμα (ρινική συμφόρηση);
Οι υψηλές συγκεντρώσεις κάποιων ορμονών στο αίμα σας, όπως είναι η προγεστερόνη και τα οιστρογόνα, αυξάνουν τη ροή του αίματος μέσα στο σώμα σας και προκαλούν οίδημα (πρήξιμο) στους βλεννογόνους της μύτης σας. Αυτό έχει ως συνέπεια την συμφόρηση (μπούκωμα) της μύτης και την υπερέκκριση βλέννας. Η ρινική συμφόρηση μετά τη γέννα σταδιακά βελτιώνεται. Όμως και η αυξημένη ροή του αίματος ασκεί μεγαλύτερη πίεση στα ευαίσθητα αγγεία της μύτης σας, κάνοντάς τα περισσότερο επιρρεπή σε αιμορραγίες (ρινορραγίες).
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Πίνετε περισσότερα υγρά.
- Με κάποιον τρόπο αυξήστε την υγρασία της ατμόσφαιρας του σπιτιού σας, ειδικά στην κρεβατοκάμαρά σας τη νύχτα.
- Προσπαθήστε να έχετε το κεφάλι σας ψηλότερα από το σώμα σας, κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Εάν το "μπούκωμα" είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό, κάντε εισπνοές ατμών βραστού νερού ή χρησιμοποιήστε σκευάσματα φυσιολογικού ορού στη μύτη σας.
- Μην χρησιμοποιείτε ρινικά φαρμακευτικά σκευάσματα εκτός εάν έχετε συμβουλευτεί τον γιατρό σας.
- Να φυσάτε με προσοχή τη μύτη σας.
- Εμπλουτίστε την διατροφή σας με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, που βοηθά τα τριχοειδή αγγεία σας να δυναμώσουν.
Σε περίπτωση ρινορραγίας:
- Κρατήστε το κεφάλι σας ψηλά, έτσι ώστε το αίμα να τρέχει από την μύτη σας προς τα έξω.
- Μην καταπίνετε αίμα.
- Πιέστε με τα δάχτυλά σας το ρουθούνι που αιμορραγεί, ή και τα δύο μαζί, για 3-10 λεπτά.
- Αν μετά από 10 λεπτά εξακολουθεί να υπάρχει αιμορραγία, πιέστε για ακόμη 10 λεπτά.
Τι πρέπει να ξέρω για τη δυσπεψία και τις καούρες (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση);
Αποτελεί ένα σύμπτωμα ιδιαίτερα συνηθισμένο στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Εντοπίζεται στο πάνω μέρος της κοιλιάς και πίσω από το στέρνο. Είναι αποτέλεσμα της κακής κινητικότητας του στομάχου, αλλά και των οξέων που παράγονται στο στομάχι της εγκύου και παλινδρομούν προς τα πάνω.
Τα υψηλά επίπεδα της προγεστερόνης που παράγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, προκαλούν χαλάρωση του σφιγκτήρα στο κάτω μέρος του οισοφάγου, που φυσιολογικά εμποδίζει την προς τα άνω κίνηση των όξινων στομαχικών υγρών από το στομάχι στο κάτω μέρος του οισοφάγου.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Τρώτε συχνά και μικρά γεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας.
- Μην τρώτε μεγάλες ποσότητες τροφής.
- Μασάτε καλά τις τροφές και μην τρώτε βιαστικά.
- Προσπαθείτε να μην μιλάτε όταν τρώτε.
- Πίνετε πολλά υγρά.
- Αποφύγετε τα λιπαρά φαγητά, τα τηγανιτά, τα καυτερά και την σοκολάτα.
- Προσπαθήστε το τελευταίο γεύμα σας να είναι 3-4 ώρες πριν να ξαπλώσετε για ύπνο.
- Τρώτε παξιμάδι, φρυγανιά ή κράκερ όταν αισθάνεστε κάψιμο.
- Χρησιμοποιείστε αντιόξινα (Gaviscon) φάρμακα κατόπιν συμβουλής γιατρού.
- Προσπαθήστε να έχετε το κεφάλι σας ψηλότερα από το σώμα σας, κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Πού οφείλεται η ακράτεια ούρων;
Πιο συχνά κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της εγκυμοσύνης, κάποιες γυναίκες μπορεί να παρατηρούν μικρή απώλεια ούρων. Ειδικά όταν βήχουν, γελούν, φτερνίζονται ή μετακινούνται απότομα. H κατάσταση αυτή αναφέρεται ως ¨ακράτεια ούρων από προσπάθεια¨ και είναι συνηθισμένη στην εγκυμοσύνη.
Οφείλεται στην πίεση που ασκεί στην ουρήθρα η διογκωμένη μήτρα.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Μάθετε να κάνετε συχνά τις ασκήσεις για τους μυς του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel). Θα βοηθήσει τους μυς που υποστηρίζουν το σφιγκτήρα της ουρήθρας να δυναμώσουν και να περιορίσουν την ακράτεια (ιδανικά τρία σετ των τριάντα ασκήσεων καθημερινά).
- Να πηγαίνετε για ούρηση προτού νιώσετε την ανάγκη να πάτε.
- Προσπαθήστε να βελτιώσετε την δυσκοιλιότητα αν έχετε.
- Προσπαθήστε να κρατήσετε το βάρος σας σε φυσιολογικά όρια.
- Ενημερώστε τον γιατρό σας. H απώλεια ούρων, μπορεί να είναι σύμπτωμα και κάποιας ουρολοίμωξης, που απαιτεί συγκεκριμένη αγωγή και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη στην εγκυμοσύνη, αφού μπορεί να προκαλέσει μέχρι και πρόωρο τοκετό.
- H συνεχής απώλεια υγρών μπορεί επίσης να είναι ενδεικτική της ρήξης των υμένων (¨σπάσιμο των νερών¨) και χρειάζεται ιατρική εκτίμηση.
Nα ανησυχήσω για τη ζάλη και την τάση λιποθυμίας;
Είναι αρκετά συνηθισμένα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συνήθως στα αρχικά στάδια, οφείλονται στην πίεση του αίματος, που προσπαθεί να ανταποκριθεί στην αυξημένη κυκλοφορία.
Αργότερα στην εγκυμοσύνη η ζάλη οφείλεται στην πίεση που ασκεί η μήτρα σε μεγάλα αιμοφόρα αγγεία μέσα στην κοιλιά, που επιστρέφουν το αίμα στην καρδιά και συμβαίνει συχνά όταν η γυναίκα ξαπλώνει ανάσκελα. Αλλά και τα χαμηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία) και η χαμηλή αρτηριακή πίεση, όπως επίσης και το απότομο σήκωμα στην όρθια στάση ή το πολύ ζεστό περιβάλλον, μπορεί να προκαλέσουν τέτοια συμπτώματα.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Προσπαθήστε να ξαπλώνετε πάντοτε στο πλάι (συχνότερα στην αριστερή πλευρά) και αποφύγετε να ξαπλώνετε ανάσκελα.
- Αποφύγετε να στέκεστε όρθια για πολλή ώρα.
- Αποφύγετε τα πολύ ζεστά μπάνια ή ντους.
- Προσπαθήστε να σηκώνεστε από το κρεβάτι ή την καρέκλα, πάντοτε σιγά-σιγά, ώστε το αίμα σας να προλαβαίνει να αιματώνει τον εγκέφαλο.
- Πίνετε πολλά υγρά, καθώς η ζάλη μπορεί να είναι ένδειξη χαμηλής αρτηριακής πίεσης, αφυδάτωσης και να μην αποφεύγετε τα αλμυρά.
- Η υπογλυκαιμία μπορεί να προκαλέσει ζάλη, γι’ αυτό προτιμήστε τα μικρά και συχνά γεύματα, προκειμένου να διατηρήσετε σε ικανοποιητικά επίπεδα το σάκχαρο στο αίμα σας.
- Όποτε βγαίνετε να έχετε κάποια καραμέλα ή σταφίδες ή κάποιο φρούτο στην τσάντα σας. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσετε να ανεβάσετε γρήγορα τη γλυκόζη στο αίμα σας, αν έχετε κάποιο υπογλυκαιμικό επεισόδιο.
- Αν αισθάνεστε πως θα λιποθυμήσετε, προσπαθήστε να καθίσετε με το κεφάλι σας ανάμεσα στα πόδια σας ή ξαπλώστε, φροντίζοντας τα πόδια σας να βρίσκονται ψηλά.
- Αν έχετε συχνά τέτοια συμπτώματα, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας γιατί μπορεί να χρειαστείτε καρδιολογική εκτίμηση.
Τι γίνεται με τους πόνους στη μέση και την οσφυαλγία;
Περίπου 60-65% των εγκύων παραπονιούνται για πόνους στη μέση σε κάποιο στάδιο της εγκυμοσύνης τους. Αυτό οφείλεται στην χαλάρωση των συνδέσμων των αρθρώσεων που συμβαίνει στην εγκυμοσύνη, σε συνδυασμό με την διαφορετική στάση του σώματος, την επιβάρυνση της πλάτης και την πρόσληψη βάρους αυτή την περίοδο. Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης χαλαρώνουν όλους τους συνδέσμους των αρθρώσεων, περιλαμβανομένων αυτών της πυέλου καθώς προετοιμάζουν το σώμα για τον τοκετό. Η χαλάρωση αυτή μπορεί να επιφέρει πόνο, αφού σε αυτή την περίοδο, οι αρθρώσεις είναι περισσότερο ευάλωτες σε κακώσεις.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Προσπαθήστε να ελέγχετε την στάση του σώματος σας όταν στέκεστε.
- Φροντίστε να κάθεστε σε καρέκλες με καλή στήριξη στη μέση. Καλό είναι όταν κάθεστε, τα γόνατα σας να είναι πιο ψηλά από τη λεκάνη.
- Να κοιμάστε στο πλάι, σε ανατομικό στρώμα. Να έχετε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα γόνατα σας και κάτω από τη κοιλιά σας για να υποστηρίζετε τη μέση σας.
- Μην σηκώνετε απότομα βάρος. Αν χρειαστεί να σηκώσετε βάρος μην σκύβετε. Πιάστε με βαθύ κάθισμα και ίσια την πλάτη σας
- Αν μεταφέρετε τσάντες, βεβαιωθείτε ότι έχετε μοιράσει σωστά το βάρος σε κάθε χέρι.
- Φοράτε χαμηλά τακούνια.
- Βάζετε ζεστά επιθέματα στα σημεία που νιώθετε πόνο.
- Μην ¨βυθίζεστε¨ σε πολυθρόνες και καναπέδες.
- Να ασκήστε τακτικά και καθημερινά.
- Μπορείτε να φορέσετε ειδική υποστηρικτική ζώνη εγκυμοσύνης, χαμηλά στην κοιλιά σας.
Ταλαιπωρούμαι από δυσκοιλιότητα, τι να κάνω;
Συνήθως αρχίζει στο δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης και κάποιες φορές έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση αιμορροΐδων. Οφείλεται στα υψηλά επίπεδα προγεστερόνης που επιβραδύνουν την κινητικότητα του εντέρου αλλά και στην αύξηση του όγκου της μήτρας που πιέζει το έντερο. Πολλές φορές η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου επιδεινώνει το πρόβλημα.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Συμπεριλάβετε στην διατροφή σας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά και χόρτα.
- Πίνετε άφθονα υγρά όπως χυμούς, γάλα, αφεψήματα και σίγουρα πολύ νερό (2,5-3 λίτρα καθημερινά).
- Προσπαθήστε να τρώτε δαμάσκηνα ή χυμό δαμάσκηνου καθημερινά.
- Προσπαθήστε να έχετε σταθερή ώρα για την καθημερινή σας κένωση.
- Εντάξτε την γυμναστική και το περπάτημα στο καθημερινό σας πρόγραμμα.
- Αν χρειαστεί, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας και πάρτε κάποιο φάρμακο για την δυσκοιλιότητα.
- Προτιμήστε σκευάσματα σιδήρου σε υγρή μορφή, που μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης δυσκοιλιότητας.
Γιατί εμφανίστηκαν οι αιμορροΐδες;
Εμφανίζονται αρκετά συχνά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και προκαλούνται από την πίεση που ασκεί η μήτρα σε πολλά μεγάλα αιμοφόρα αγγεία, προκαλώντας έτσι διόγκωση των αγγείων στην περιοχή του πρωκτού και οίδημα. Μερικές φορές μπορεί να μην εμφανιστούν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και να παρουσιαστούν κατά τον τοκετό.
Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι αιμορροΐδες μπορεί καμιά φορά να αιμορραγήσουν. Αυτή η αιμορραγία δεν είναι επικίνδυνη, αν όμως συμβαίνει συχνά, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε γαστρεντερολόγο. Και σίγουρα αν ο πόνος από τις αιμορροΐδες σας γίνει ιδιαίτερα έντονος, θα πρέπει να καταφύγετε σε ειδική αγωγή.
Μέτρα για να βοηθηθείτε:
- Αποφύγετε την έντονη προσπάθεια (σφίξιμο), κατά τη διάρκεια της κένωσης, διότι επιδεινώνει την πίεση στα αιμοφόρα αγγεία.
- Να κάνετε δυο-τρεις φορές την ημέρα ένα ζεστό μπάνιο.
- Ανακουφίστε την περιοχή με ειδικές κρέμες ή με πάγο ή με κρύα επιθέματα.
- Πίνετε χυμό δαμάσκηνου.
- Σε περίπτωση που έχετε πόνο συζητήστε το με το γιατρό σας για να αρχίσετε φαρμακευτική θεραπεία.
- Προσπαθήστε να έχετε σταθερή ώρα για την καθημερινή σας κένωση.
Γιατί νιώθω πόνο στην κοιλιά, σαν τους πόνους περιόδου;
Δείτε ολόκληρο το άρθρο στο επίσημο ενημερωτικό site του μαιευτήρα-γυναικολόγου Δρ. Ανδρέα Κόμη ΕΔΩ!