Η συναυλία Ross Daly στο Λεωνίδιο στις 10 Αυγούστου 1988! (vd)
Με αφορμή τη συμπλήρωση 34 χρόνων από τη συναυλία αυτή αλλά και τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την ίδρυση του μουσικού εργαστηρίου “Λαβύρινθος” από τον Daly, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει τη μαγνητοσκοπημένη μετάδοση της συναυλίας, που προβλήθηκε στην ΕΤ-1 στις 23/9/1989.
Ο Ross Daly μεγάλωσε σε πολυταξιδεμένη οικογένεια και είχε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με διαφορετικές μουσικές κουλτούρες από όλον τον κόσμο. Μετακόμισε στην Κρήτη τη δεκαετία του 1970 και μελέτησε την τοπική μουσική παράδοση ενώ έμαθε την λύρα δίπλα στο δεξιοτέχνη Κώστα Μουντάκη. Στη μουσική του, χρησιμοποιεί εκτός απ’ τη λύρα και το αφγανικό ραμπάμπ, έγχορδα όργανα όπως σαράνγκι, ούτι, σάζι, ταμπουρά, λαούτο και πολίτικη λύρα. Έχει δώσει πάμπολλες συναυλίες σε όλο τον κόσμο και έχει συνεργαστεί με πληθώρα μουσικών.
Ο Daly ίδρυσε το 1982 το Μουσικό Εργαστήρι “Λαβύρινθος” με σκοπό τη συλλογή, τη διάσωση και την προβολή παραδοσιακών μουσικών οργάνων από όλο τον κόσμο. Στο μουσείο του “Λαβύρινθου” στην Κρήτη φιλοξενούνται πάνω από 250 όργανα λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής όπου σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από ταξίδια του Daly στην Ανατολή. Στον “Λαβύρινθο”, επίσης, γίνονται διάφορες μουσικές παραστάσεις, εργαστήρια και συζητήσεις με μουσικούς απ’ την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ο Βασίλης Σούκας ήταν περίφημος λαϊκός οργανοπαίκτης (κλαρίνο-σαντούρι) και τραγουδοποιός της οικογένειας των Σουκαίων. Ο πατέρας του και ο προπάππους του έπαιζαν κλαρίνο, και ο παππούς του βιολί. Το ρεπερτόριό του περιλάμβανε κυρίως Ηπειρώτικα και Ρουμελιώτικα. Είχε ηχογρασφήσει περισσότερα από τέσσερις χιλιάδες τραγούδια, εκ των οποίων περίπου διακόσια δικά του. Πέθανε το 1993 ενώ το κλαρίνο του δωρίστηκε από τη σύζυγό του στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγεινάκη .
ΣΥΝΑΥΛΙΑ ROSS DALY, “ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ” & ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΟΥΚΑΣ ΣΤΟ ΛΕΩΝΙΔΙΟ
(video)
Αρχικά ακούγεται το παραδοσιακό τσακώνικο γαμήλιο τραγούδι«Σου πα μάνα μ’ » και προβάλλονται πλάνα του Λεωνιδίου, της παραλίας και του λιμανιού της Πλάκας, ενώ ακούγεται αφήγηση σχετικά με την ιστορία, τη γεωγραφία και της παραδόσεις του Λεωνιδίου. Στη συνέχεια ο Ross Daly παρουσιάζει τα μέλη του συγκροτήματος “Λαβύρινθος” και το Βασίλη Σούκα στο κλαρίνο που θα εμφανιστεί αργότερα και η συναυλία ξεκινά.
Το πρώτο, σουδανέζικο τραγούδι ερμηνεύει ο Αμίν Αλακαμπού και ακολουθεί ταξίμι ραμπάμπα (αραβική λύρα) με κεντρικό λυράρη τoν Daly, ενώ στη συνέχεια το «Θάλασσα μαύρη» σε σύνθεση Daly και στίχους Βασίλη Σταυρακάκη, το οποίο ερμηνεύει η Σπυριδούλα Τουτουδάκη. Έπειτα, ο Κυριάκος Καλαϊτζίδης παίζει ένα ταξίμι με ούτι και συνεχίζει ερμηνεύοντας το «Ξύπνα γλυκό μου ταίρι». Ακολουθεί το τραγούδι «Νενέ μου» σε σύνθεση Νίκου Ξυλούρη και στίχους Γιώργη Κουτσουρέλλη, σε ερμηνεία της Τουτουδάκη η οποία ερμηνεύει και τα επόμενα παραδοσιακά «Μέρα Μέρωσε», «Θα σπάσω κούπες» (παραδοσιακό ερωτικό τραγούδι Μικράς Ασίας), «Εγώ κρασί δεν έπινα» (παραδοσιακό Σκύρου). Η συναυλία συνεχίζεται με κρητικό πεντοζάλη και τον Daly στην κρητική λύρα.
Στο σημείο αυτό λαμβάνει χώρα επί σκηνής η σύμπραξη Ross Daly, Λαβύρινθου και του δεξιοτέχνη κλαρίνου Βασίλη Σούκα που ξεκινά με ηπειρώτικο μοιρολόι ενώ ακολουθούν δύο μαυροθαλασσίτικοι χοροί. Η σύμπραξη συνεχίζεται με τη διασκευή του καυκασιανού «Τζέζεν Κίζι» από τον Τζεμίλ Μπέη (Ταμπουρί Τζεμίλ Μπέης/Tanbûrî Cemil Bey) ενώ στη συνέχεια παρουσιάζεται μια εκδοχή από «Το όνειρο της Ιοκάστης» του Ross Daly, σύνθεση με την οποία κλείνει και η συναυλία.
Παίζουν οι μουσικοί: Ross Daly (ούτι, λαούτο, σιτάρ, κρητική και ποντιακή λύρα, ραμπάμπα,σαράγκι, τοξωτό ταμπουρα) , Κυριάκος Καλαϊτζίδης (ούτι, τραγούδι), Feti (σάζι, τραγούδι), Περικλής Παπαπετρόπουλος (σάζι, ταμπούρ, λαούτο), Tim Powell (κοντραμπάσο), Αμίν Αλακαμπού (νακαρες, μπεντίρ, «τυρί», ντέφι, νταραμπούκα), Κατερίνα Παπαδοπούλου (μπεντίρ, ντέφι, κουντούμ), Βασίλης Σούκας (κλαρίνο), Σπυριδούλα Τουτουδάκη (τραγούδι).
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr/
Σκηνοθεσία: Τάσος Μπιρσίμ
Διεύθυνση παραγωγής: Γιώργος Στεργίου, Μαμίκα Λίβα
Xρονολογία παραγωγής: 1988