Πάσχα στο χωριό | Γράφει η Γεωργία Π. Κακαρίκου
Έχουμε Άνοιξη. Σε λίγο καλωσορίζουμε τον Απρίλη που φέρνει άλλο ένα Πάσχα... Ο αέρας φέρνει μυρωμένες ανάσες και τη γαλήνη του Απρίλη, αυτή τη γλυκιά εποχή που θα είναι πάντα μια αστείρευτη πηγή ονείρων και έμπνευσης και θα ξυπνάει όμορφες αναμνήσεις! Στη ζωή υπάρχουν πολλά «τότε» που λησμονούμε, θυμόμαστε, χαμογελάμε και βουρκώνουμε. Μια χίμαιρα συναισθημάτων και ένα σεντούκι με αναμνήσεις, ήταν η ζωή μας στο χωριό και η αξία της είναι ανεκτίμητη. Η επαφή με τη φύση εκεί έχει διάρκεια και είναι έντονη. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από το να μεγαλώνεις δίπλα σε γιαγιά και παππού. Με τη γιαγιά θα θυμηθείς τι θα πει νηστεία χωρίς λάδι, και τι θα πει ψυχοσάββατο! Όλοι όσοι ζήσαμε σε χωριό θυμόμαστε το Πάσχα να κρατά δύο εβδομάδες, (όλη τη Μ. εβδομάδα και την επομένη). Ξενυχτούσαμε, κάθε βράδυ στις ολονυκτίες, κρατώντας τα φαναράκια μας στο χέρι. Ο πένθιμος ήχος της καμπάνας μας συντρόφευε όλες τις Άγιες μέρες του μαρτυρίου. Τη Μ. Τετάρτη τρέχαμε όλα τα παιδιά του σχολείου στο ευχέλαιο. Το πρωί της Μ. Πέμπτης σύμφωνα με τα πασχαλινά έθιμα φτιάχναμε τα λαμπροκούλουρια, τα τσουρέκια, τα κόκκινα αυγά και τις μεγάλες λαμπριάτικες κουλούρες (ψωμιά). Αυτές τις κουλούρες τις στολίζαμε με τέχνη και τις γαρνίραμε με κεντίδια από ζυμάρι, ένα σταυρό στη μέση και ένα κόκκινο αυγό πάνω στο κέντρο του σταυρού. Τα κόκκινα αυγά, τα κουλούρια και οι κουλούρες είναι τα ιερότερα δώρα που συνηθίζουμε τη λαμπρή να χαρίζουμε ο ένας στον άλλο. Τέτοια δώρα μαζί με την λαμπάδα του μικρού χαρίζει η νονά στον αναδεξιμιό της. Τέτοια δώρα πηγαίνουν και οι βαφτιστικοί στο νουνό τους. Τέτοια χαρίζουμε συμβολικά και εμείς στους επισκέπτες του σπιτιού μας, φίλους και συγγενείς. Το βράδυ της Μ. Πέμπτης, στα δώδεκα Ευαγγέλια, που όλο τα μετρούσαμε και δεν τέλειωναν και τα μικρά μας ποδαράκια έτρεμαν από την κούραση (γιατί στα ευαγγέλια δεν πρέπει να καθόμαστε). Τη Μ. Παρασκευή το πρωί, τρέχαμε στις αυλές και ζητούσαμε λουλούδια για να στολίσουμε τον επιτάφιο. Το έργο του στολισμού το είχαν αναλάβει οι μεγαλύτερες κοπέλες. Μέχρι και στο νεκροταφείο πηγαίναμε για να κόψουμε κρίνα και βιολέτες. Και το βράδυ, στον γύρο του επιταφίου στις γειτονιές του χωριού με μοναδικό φως τα φαναράκια μας (δεν είχαμε ακόμα ηλεκτρικό ), όλα τα παιδιά του σχολείου ψάλλαμε το «η ζωή εν τάφω».
Το Μ. Σάββατο στις αυλές των σπιτιών, παρουσία μας, έσφαζαν τα αρνιά. Η γιαγιά έλεγε «πρώτη Ανάσταση το απόγευμα του Σαββάτου» και έπλενε μια «κοτσίδα αντεράκια» και την τηγάνιζε για τα παιδιά. Τη νύχτα στην Ανάσταση καμαρώναμε με τις χρωματιστές μας λαμπάδες και τα καινούργια μας ανοιξιάτικα ρούχα, αλλά πιο πολύ χαιρόμασταν για τα καινούργια και κατάλευκα παπούτσια μας. Οι δρόμοι του γυρισμού γίνονταν ρυάκια φωτός με τα αναμμένα κεριά, γιατί έπρεπε όλοι να φέρουμε την Ανάσταση στο σπίτι. Μπαίνοντας με το φως στο σπίτι φέρνουμε την ευτυχία της Ανάστασης. Περνώντας την εξώπορτα δεν ξεχνούσαμε να φτιάξουμε πάνω από το ανώφλι της πόρτας του σπιτιού έναν σταυρό με τη μουτζούρα που βγάζει ο καπνός της αναστάσιμης λαμπάδας. Αυτός ο σταυρός, ας είναι ακαλαίσθητος, έτσι σε τέτοια σπουδαία νύχτα που έγινε και μάλιστα με ένα τέτοιο ιερό φως, θα συνεχίσει όλο το χρόνο σαν πιστός φύλακας του σπιτιού και της εισόδου να προστατεύει την είσοδο. Και όταν ξημέρωνε το Πάσχα, τα μεζεδάκια πήγαιναν και έρχονταν από τα χαράματα. Στη θράκα που ψηνόταν το αρνί μοσχομύριζαν τα σουβλάκια για τα παιδιά και για την παρέα. Θυμάμαι τα αφράτα λαμπροκούλουρα της γιαγιάς και το θυμό μας όταν τηρώντας το έθιμο, τσουγκρίζαμε το αυγό μας και μας έσπαγε. Επίσης την επιμονή μας να καθίσουμε στο ξύλινο σκαμνάκι για να γυρίσουμε τη σούβλα. Τότε οι πόρτες ήταν πάντα ανοιχτές και μπαινόβγαιναν οι φίλοι, οι γειτόνοι και οι περαστικοί, για να πουν το «Χριστός Ανέστη» και να πιουν ένα ποτήρι κρασί για την παρέα. Και όταν ήταν έτοιμο το αρνί το μεσημέρι καθόμασταν όλοι γύρω – γύρω, χορτάτοι και το κοιτάζαμε. Το απόγευμα της Κυριακής είναι η δεύτερη Ανάσταση. Λέγεται και «α γ ά π η», γιατί δίνει την ευκαιρία συμφιλίωσης. Η Εκκλησία διαβάζει τον εσπερινό της αγάπης. Είναι κάτι που μας συγκινεί πολύ. Θυμάμαι, όλα τα παιδιά του χωριού μικρά και μεγάλα (κυρίως όμως τα μικρά που δεν είχαν ξυπνήσει τη νύχτα στην πρώτη Ανάσταση και τα μωρά της αγκαλιάς) παίρναμε τις λαμπάδες μας, με τις χρωματιστές κορδέλες και πηγαίναμε στην εκκλησία. Την άλλη μέρα όλοι μαζί βγαίναμε στο ξωκλήσι του Αϊ Γιώργη, του ελευθερωτή και υπερασπιστή των πτωχών και των αιχμαλώτων. Του άγιου καβαλάρη που τρέχει για να μας απαλλάξει από κάθε δράκοντα, που τον τραγούδησαν σαν ιππότη, σαν παλικάρι που παρουσιάζεται στο πράσινο και στα λουλούδια και ξαναδίνει τη χαρά και το νερό στις πολιτείες που τα στερήθηκαν. Οι άνθρωποι τον λατρεύουν στην ελεύθερη φύση, σε ξωκλήσια, με όλους του ανοιξιάτικους συμβολισμούς που του αρμόζουν. Ο θρύλος για τη σωτηρία της βασιλοπούλας από το θεριό τον έκανε ρομαντικό και αγαπητό.
Κοιτάζοντας τις πασχαλινές φωτογραφίες από προηγούμενες χρονιές, έρχονται στο νου μου στιγμές χαρούμενες, αστείες, θλιβερές, χαρμόσυνες και γιορτινές. Από τότε μέχρι σήμερα ήρθαν και καινούργιοι άνθρωποι στη ζωή μας και άλλαξε και θα αλλάζει η σύνθεση της παρέας του Πάσχα πολλές φορές. Κάθε Πάσχα που περνάει νιώθω και μια μικρή θλίψη, γιατί ξέρω ότι από δω και πέρα η σύνθεση θα συνεχίσει να αλλάζει με μεγαλύτερες ταχύτητες. Οι παππούδες λιγόστεψαν, τα παιδιά μεγάλωσαν, έκαναν δικές τους οικογένειες και η σκυτάλη αλλάζει διαρκώς χέρια γιατί έτσι είναι η ζωή, προχωράει μπροστά και θριαμβεύει σαν τα λουλούδια που μέσα σε ένα βράδυ γεμίζουν τις αυλές μας, χρώματα και αρώματα.!