ΟΧΙ στο φόβο, το μίσος και το ρατσισμό
Του Παναγιώτη Βέμμου
Ποτέ οι κοινωνίες δεν ήταν κλειστές κάστες, πάντα υπήρχε η επικοινωνία, οι εμπορικές ανταλλαγές και οι πολιτιστικές επιδράσεις ακόμη και σε δύσκολες εμπόλεμες καταστάσεις. Ο διαχωρισμός ντόπιος ή ξένος μπορεί να έπαιρνε κάποιες ακραίες μορφές, όμως αργά ή γρήγορα ξεπερνιόταν και συνεχιζόταν μια ομαλή συμβίωση.
Όπως μαρτυρεί ο ρήτορας Ισοκράτης, οι Έλληνες εκείνης της εποχής, προχώρησαν ένα ακόμη βήμα μπροστά, ξεπέρασαν την καταγωγή και θεώρησαν Έλληνες όσους είχαν ελληνική παιδεία. Αυτή την αρχή ο ελληνισμός τήρησε και επιβιώνει εξελίσσοντας διαχρονικά τη γλώσσα, τις παραδόσεις του αρκετές φορές μέσα σε πολυεθνικούς κρατικούς σχηματισμούς. Η αλλαγή θρησκείας από το δωδεκάθεο στο μονοθεισμό μπορεί να επηρέασε αλλά δεν άλλαξε την αντίληψη αυτή.
Μια κοινωνία με ισχυρή πολιτιστική παράδοση δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από τους ξένους, αντίθετα μπολιάζεται από θετικά στοιχεία που φέρουν και προχωρά μπροστά. Αυτή την πραγματικότητα επιβεβαιώνουν μια σειρά ιστορικά στοιχεία από την αρχαία, την μεσαιωνική και τη νεότερη ιστορία μας. Ο οικουμενικός ελληνισμός δεν ήταν εθνικιστικός και σοβινιστικός. Επηρέασε και επηρεάστηκε από τους Ανατολικούς λαούς τους Ρωμαίους, το Ισλάμ και το δυτικό ρεύμα της Αναγέννησης. Η νεότερη ιστορία του έχει αρκετά τέτοια στοιχεία.
Να θυμίσουμε τον Ρήγα τον Βελεστινλή, έτσι υπέγραφε ο ίδιος, γνωστός ως Φερραίο, προσωνύμιο που του πρόσαψαν αργότερα μεγαλοιδεάτες κοντυλοφόροι. Ο Ρήγας καλεί όλους τους βαλκανικούς λαούς σε εθνικό, απελευθερωτικό αγώνα για να αποτινάξουν τον ζυγό της οθωμανικής κυριαρχίας. Συντάσσει σύνταγμα με βασική αρχή την ισότητα ατομική και φυλετική. Αυτή την αρχή τίμησε και η Φιλική Εταιρεία, που ιδρύθηκε από Έλληνες αλλά δεν περιορίστηκε σε αυτούς. Μαρτυρείται πως μέλη της έγιναν Σέρβοι και Βούλγαροι, Ρουμάνοι και Αρβανίτες. Ποιος θεωρεί τους Σουλιώτες με αρβανίτικη καταγωγή ότι δεν είναι Έλληνες ; Άλλωστε και στην Επανάσταση έχουμε τέτοια παραδείγματα. Ο Καραγεώργης, ο ιστορικός αρχηγός της Σερβικής Επανάστασης υπήρξε Φιλικός, βρέθηκε το ’21 στα Τρίκορφα και πολέμησε στη μάχη της Γράνας. Ο Χατζημιχάλης, που ίδρυσε το 1825 την πρώτη ίλη του ελληνικού ιππικού ήταν Βούλγαρος. Η τούρκικη οικογένεια Αρναούτογλου της οθωμανικής Τριπολιτσάς, που ήταν όπως δείχνει το όνομα αρβανίτικης καταγωγής προχώρησε στην Επανάσταση και παρέμεινε στην απελευθερωμένη Ελλάδα.
Αυτοί που πρόσφατα φώναζαν στους δρόμους «Αλβανέ, Αλβανέ δεν θα γίνεις Έλληνας ποτέ » δε γνωρίζουν την ιστορία ή κυριευμένοι από το φόβο, που διοχετεύουν φασιστικές οργανώσεις, σπέρνουν το μίσος ανάμεσα στους λαούς.
Πατριωτισμός είναι η αγάπη για την πατρίδα και όχι το μίσος για την πατρίδα των άλλων. Όταν κυριαρχεί το μίσος για την πατρίδα των άλλων τότε γίνεται εθνικισμός , σοβινισμός και δυστυχώς αυτό ως έθνος το έχουμε πληρώσει ακριβά. Η μικρασιατική καταστροφή αποτελεί το τρανότερο παράδειγμα, όπου η εθνικιστική έξαρση της Μεγάλης Ιδέας έγινε η μεγαλύτερη τραγωδία του νεότερου ελληνισμού.
Στο όνομα του εθνικισμού οι φασιστικές δυνάμεις του τόπου οδηγήθηκαν στη συνεργασία με τα φασιστικά ναζιστικά στρατεύματα στην Κατοχή και οδήγησαν χιλιάδες πατριώτες στα εκτελεστικά αποσπάσματα και στην αποδοχή της επέκτασης της Βουλγαρικής ζώνης Κατοχής στη Μακεδονία. Οι ίδιες δυνάμεις στη Κύπρο οδήγησαν τον « Αττίλας » και κατέλαβε το 40% του νησιού αλλά και σε χιλιάδες αγνοούμενους και πρόσφυγες.
Αυτά τα λόγια ειπώθηκαν για να κατανοήσουμε πού οδηγούμαστε όταν μας κυριεύει ο εθνικισμός και σπέρνουμε αφειδώς το μίσος ανάμεσα στους λαούς. Μπορεί πρόσκαιρα κάποιες διεφθαρμένες κυβερνήσεις και πολιτικές δυνάμεις να επιβιώνουν στηριζόμενες στις μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες αύριο όμως θα ξεχάσουν εξυπηρετώντας τα δικά τους συμφέροντα.
Είναι επικίνδυνο να προωθούνται οι ιδέες αυτές στη νέα γενιά, ενώ η πολιτική και πνευματική ηγεσία του τόπου υποβαθμίζει το φασιστικό κίνδυνο και δεν τον αντιμετωπίζει άμεσα ιδεολογικά και πολιτικά, υποκινούμενη από άγνοια κινδύνου ή καιροσκοπισμό.
Τρίπολη, Δεκέμβρης 2018.