Αυτί και θάλασσα
Ο κνησμός (η φαγούρα) στον έξω ακουστικό πόρο (του καναλιού που οδηγεί στην εσωτερικό του αυτιού και την τυμπανική μεμβράνη) είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω των δραστηριοτήτων στις παραλίες και την θάλασσα.
p>Η επιδερμίδα εκεί είναι πάρα πολύ λεπτή και άρα πολύ ευαίσθητη σε τραυματισμούς που συνήθως προκαλούνται από εμάς τους ίδιους. Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούν να έρθουν σε επαφή και να
ερεθίσουν το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου όπως το θαλασσινό νερό, η σκόνη, η άμμος. Ένα πολύ συχνό λάθος που κάνουμε σχεδόν όλοι είναι να προσπαθούμε μετά το μπάνιο και τις βουτιές να καθαρίσουμε
και να στεγνώσουμε τα αυτιά μας χρησιμοποιώντας βαμβακοφόρους στιλεούς (μπατονέτες, Q-tips). Στην ουσία το μόνο που καταφέρνουμε είναι με τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις να ξύνουμε και να
καταστρέφουμε εκείνο το κομμάτι της επιδερμίδας προκαλώντας εξωτερική ωτίτιδα και χρόνια δερματίτιδα, να σπρώχνουμε ακόμα πιο βαθιά το κερί που ίσως υπάρχει προκαλώντας από μικρού μέχρι και μετρίου
βαθμού βαρηκοΐα (βουλώνουμε το αυτί μας) και να κινδυνεύουμε από τραυματισμό-διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, (να σπάσουμε το τύμπανο).
Κανονικά κανένα αντικείμενο δεν πρέπει να τοποθετείται εντός του αυτιού και καμία προσπάθεια καθαρισμού και χειρισμών στο αυτί δεν πρέπει να γίνεται από μη εξειδικευμένο προσωπικό, δηλαδή κάποιο ιατρό και κατά προτίμηση Ωτορινολαρυγγολόγο. Πρακτικά το αυτί είναι αυτό-καθαριζόμενο, καθώς η επιδερμίδα του ανανεώνεται και τα νεκρά κύτταρα απομακρύνονται προς τα έξω, στις πλάγιες κινήσεις του κεφαλιού (για παράδειγμα κατά την διάρκεια του ύπνου), οπότε δεν χρειάζεται τη δική μας παρέμβαση (προς την αντίθετη κατεύθυνση) για να είναι λειτουργικό. Παρά την κοινή πεποίθηση, το κερί ΔΕΝ είναι «βρωμιά», καθώς παράγεται από σμηγματογόνους αδένες και δρα προστατευτικά στην επιδερμίδα του έξω ακουστικού πόρου, αποτρέποντας ξένα σώματα να προχωρήσουν προς τα μέσα (σκόνη, άμμος θαλάσσης, έντομα κ.τ.λ.)
Αν λοιπόν μετά το μπάνιο νιώθουμε ότι έχει μείνει νερό μέσα στο αυτί μπορούμε με μια πλάγια κίνηση της κεφαλής και μια απαλή έλξη (τράβηγμα) του πτερυγίου να το απομακρύνουμε. Είναι προτιμότερο να προσπαθήσουμε να το στεγνώσουμε χρησιμοποιώντας από σχετικά μακρινή απόσταση (περίπου 20 εκατοστά) και σε χαμηλή ένταση το πιστολάκι για τα μαλλιά (για 2-3’) παρά να βάλουμε μέσα οτιδήποτε. Αν χρησιμοποιήσουμε τις μπατονέτες, αυτές πρέπει να τις περιορίσουμε αυστηρά στο εξωτερικό τμήμα του αυτιού (πτερύγιο), πράγμα που φυσικά γίνεται πολύ πιο εύκολα και απλά με μια χαρτοπετσέτα ή την πετσέτα του μπάνιου. Αν προσέξετε τις περισσότερες φορές και η ίδια η συσκευασία τους αναφέρει πως πρέπει να περιορίζονται σε «Εξωτερική χρήση μόνο», πράγμα βέβαια δύσκολο με το σχήμα που έχουν…
Με απλά λόγια, πετάξτε τις μπατονέτες, γιατί στην ουσία δεν τις χρειάζεστε…
Τέλος, ο καθαρισμός με βαμβάκι που έχει εμποτισθεί με οινόπνευμα ή λάδι όπως επίσης με οποιοδήποτε άλλο τρόπο (κλειδιά, καπάκι στυλό, σπίρτα κ.τ.λ.), είναι επιβλαβής τακτική, καθώς τελικά τραυματίζει τον έξω ακουστικό πόρο οδηγώντας σε αίσθημα καύσου και κνησμού (κάψιμο και φαγούρα), ανατροφοδοτώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο χρόνιας φλεγμονής (χρόνια δερματίτιδα του έξω ακουστικού πόρου).
Ειδικά στα παιδιά πρέπει να αποφεύγετε κάθε προσπάθεια καθαρισμού-στεγνώματος του αυτιού, καθώς ο έξω ακουστικός πόρος είναι πολύ μικρός και ακόμα πιο ευάλωτος.
Κανονικά κανένα αντικείμενο δεν πρέπει να τοποθετείται εντός του αυτιού και καμία προσπάθεια καθαρισμού και χειρισμών στο αυτί δεν πρέπει να γίνεται από μη εξειδικευμένο προσωπικό, δηλαδή κάποιο ιατρό και κατά προτίμηση Ωτορινολαρυγγολόγο. Πρακτικά το αυτί είναι αυτό-καθαριζόμενο, καθώς η επιδερμίδα του ανανεώνεται και τα νεκρά κύτταρα απομακρύνονται προς τα έξω, στις πλάγιες κινήσεις του κεφαλιού (για παράδειγμα κατά την διάρκεια του ύπνου), οπότε δεν χρειάζεται τη δική μας παρέμβαση (προς την αντίθετη κατεύθυνση) για να είναι λειτουργικό. Παρά την κοινή πεποίθηση, το κερί ΔΕΝ είναι «βρωμιά», καθώς παράγεται από σμηγματογόνους αδένες και δρα προστατευτικά στην επιδερμίδα του έξω ακουστικού πόρου, αποτρέποντας ξένα σώματα να προχωρήσουν προς τα μέσα (σκόνη, άμμος θαλάσσης, έντομα κ.τ.λ.)
Αν λοιπόν μετά το μπάνιο νιώθουμε ότι έχει μείνει νερό μέσα στο αυτί μπορούμε με μια πλάγια κίνηση της κεφαλής και μια απαλή έλξη (τράβηγμα) του πτερυγίου να το απομακρύνουμε. Είναι προτιμότερο να προσπαθήσουμε να το στεγνώσουμε χρησιμοποιώντας από σχετικά μακρινή απόσταση (περίπου 20 εκατοστά) και σε χαμηλή ένταση το πιστολάκι για τα μαλλιά (για 2-3’) παρά να βάλουμε μέσα οτιδήποτε. Αν χρησιμοποιήσουμε τις μπατονέτες, αυτές πρέπει να τις περιορίσουμε αυστηρά στο εξωτερικό τμήμα του αυτιού (πτερύγιο), πράγμα που φυσικά γίνεται πολύ πιο εύκολα και απλά με μια χαρτοπετσέτα ή την πετσέτα του μπάνιου. Αν προσέξετε τις περισσότερες φορές και η ίδια η συσκευασία τους αναφέρει πως πρέπει να περιορίζονται σε «Εξωτερική χρήση μόνο», πράγμα βέβαια δύσκολο με το σχήμα που έχουν…
Με απλά λόγια, πετάξτε τις μπατονέτες, γιατί στην ουσία δεν τις χρειάζεστε…
Τέλος, ο καθαρισμός με βαμβάκι που έχει εμποτισθεί με οινόπνευμα ή λάδι όπως επίσης με οποιοδήποτε άλλο τρόπο (κλειδιά, καπάκι στυλό, σπίρτα κ.τ.λ.), είναι επιβλαβής τακτική, καθώς τελικά τραυματίζει τον έξω ακουστικό πόρο οδηγώντας σε αίσθημα καύσου και κνησμού (κάψιμο και φαγούρα), ανατροφοδοτώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο χρόνιας φλεγμονής (χρόνια δερματίτιδα του έξω ακουστικού πόρου).
Ειδικά στα παιδιά πρέπει να αποφεύγετε κάθε προσπάθεια καθαρισμού-στεγνώματος του αυτιού, καθώς ο έξω ακουστικός πόρος είναι πολύ μικρός και ακόμα πιο ευάλωτος.
Αλέξιος Σ. Βαρδουνιώτης,
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος