ΟΗΕ Ή ΝΕΟ ΧΑΟΣ ;;Ένα νέο άρθρο του Παναγιώτη Ι. Καραφωτιά
Με την ευκαιρία της 69ης Επετείου του Οργανισμού
Όπως είναι πολύ γνωστό, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ιδρύθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1945 από τα 50 δημοκρατικά κράτη που αντιμετώπισαν επιτυχώς τους Ναζί, τους Φασίστες και τους Μιλιταριστές {τον περιβόητο «Αξονα»}, θυσιάζοντας περίπου 70 εκατομμύρια ψυχές για τον σπουδαίο σκοπό να σώσουν τη δημοκρατία. Ωστόσο, οι νικητές, οι Μεγάλες Δυνάμεις, παρασυρμένες από την αλαζονεία της νίκης και της ισχύος, και ασεβώντας προς τις θυσίες τόσων εκατομμυρίων ανθρώπων και προς τον Χάρτη του ΟΗΕ, που είχαν υπογράψει και επικυρώσει, επέβαλλαν τη θέλησή τους στον υπόλοιπο κόσμο μονοπωλώντας την εξουσία τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας με το σκανδαλώδες βέτο, και ως νέοι Προκρούστες διαίρεσαν τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής προξενώντας νέες πολεμικές τραγωδίες, τοπικές και περιφερειακές, αλλά, ευτυχώς, όχι έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο λόγω, κυρίως, της «ισορροπίας του τρόμου», της πυρηνικής απειλής. Όμως, ο Χάρτης κουρελιάστηκε, και ο ΟΗΕ παγιδεύτηκε στο στρόβιλο του Ψυχρού Πολέμου ανίσχυρος να εκπληρώσει την ιερή του αποστολή.
Περίπου 300 βέτο προβλήθηκαν από τις Υπερδυνάμεις εμποδίζοντας τον Οργανισμό να προλάβει πολεμικές συγκρούσεις και να εδραιώσει την ειρήνη. Και αναπολεί κανείς τον υπέροχο Αμερικανό Γερουσιαστή Γουίλιαμ Φουλμπραϊτ και την πολύτιμη συμβουλή του στις μικρές και μεσαίες χώρες να μην αντιμετωπίζουν με πνεύμα υποτέλειας τις Μεγάλες Δυνάμεις, αλλά, αντίθετα, να ενωθούν και να επιβάλλουν σ’ αυτές το σεβασμό προς τον ΟΗΕ! Επίσης αναπολούμε με βαθειά συγκίνηση το ανεπανάληπτο και μοναδικό παράδειγμα του ΓΓ Νταγκ Χάμμαρσκτζολντ, ο οποίος, πλήρως και ασυμβίβαστα αφοσιωμένος στο Χάρτη, διαφώνησε με τη στάση των Υπερδυνάμεων στο ζήτημα του Κονγκό, και σκοτώθηκε σε αεροπορικό «ατύχημα» το 1960. Ακόμη, το άριστο ντοκουμέντο, «Ο Οδηγός Ειρήνης» του ΓΓ Μπούτρος Μπούτρος- Γκάλι, το οποίο αν είχε εφαρμοσθεί - και θάπρεπε – πολλές παγκόσμιες τραγωδίες θα είχαν αποτραπεί. Βέβαια, δεν πρέπει να αγνοούμε ή υποτιμάμε τον πολύ θετικό ρόλο του ΟΗΕ στον οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό τομείς, αλλά επίσης στον τομέα της ειρήνης όταν και όπου τα συμφέροντα των Υπερδυνάμεων συνέπιπταν.
Ιδιαίτερα, θα πρέπει να αποτίσουμε φόρο τιμής στους Κυανόκρανους, που χιλιάδες έχουν θυσιάσει τη ζωή τους για χάρη της διεθνούς ειρήνης! Το Βραβείο Νόμπελ για την Ειρήνη ήταν το ελάχιστο που τους άρμοζε! Όμως, 69 χρόνια έχουν περάσει από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και αποτελεί τραγική ειρωνεία το ότι παρά την ανείπωτη αυτή τραγωδία, η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμη διδαχθεί αρκετά, και επιτρέπει σε στυγνά ανταγωνιστικά κυκλώματα να διαιωνίζουν συγκρούσεις, γενοκτονίες και ολοκαυτώματα, αθλιότητα και δυστυχία, και ακόμη την καταστροφή του περιβάλλοντος και του πλανήτη Γη!
Διαπρεπείς επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει τη διεθνή κοινότητα σχετικά με την αδήριτη ανάγκη να αναθεωρηθεί ο Χάρτης του ΟΗΕ και να ενισχυθεί ο Οργανισμός θεσμικά, πολιτικά, οικονομικά ώστε να μπορεί να επιλύει τα καίρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
Ο ΟΗΕ με το Σύστημα των Οργανώσεών του, μπορεί σίγουρα να επιλύσει όλα αυτά τα προβλήματα. Εκείνο που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση των Κρατών-μελών του, ιδιαίτερα των Μεγάλων Δυνάμεων, πριν ο κόσμος αντιμετωπίσει ένα νέο χάος!
Παναγιώτης Ι. Καραφωτιάς
Καθηγητής και Διευθυντής των Διπλωματικών και Διεθνών Σπουδών
Κολλέγιο Νέας Υόρκης στην Αθήνα, τ. Διευθύνων Σύμβουλος του Γραφείου ΟΗΕ για Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ
*Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στα Αγγλικά στο περιοδικό “NewEurope” στις Βρυξέλλες