Στο σύνθημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία», εκτός του τότε βασικού αιτήματος-μηνύματος για ανατροπή της δικτατορίας, συμπυκνώνονται προτάγματα που και σήμερα ακόμη παραμένουν επίκαιρα: η ελευθερία, η εμπέδωση και διεύρυνση της δημοκρατίας, η εξουδετέρωση του φασισμού που και πάλι «σηκώνει κεφάλι» με διάφορες μορφές, η απάλειψη του αυταρχισμού, η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση και υγεία, η οικοδόμηση κοινωνικού κράτους και η ευημερία για όλους.
Στον κόσμο, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα οι αγορές, οι «αριθμοί» επιβάλλονται στην πολιτική, εις βάρος της «πάσχουσας» κοινωνικής πλειοψηφίας. Κυριαρχούν ο τεχνοκρατικός δήθεν μονόδρομος, η νεοφιλελεύθερη αντίληψη, η ακραία συντήρηση, ο αυταρχισμός, ακόμη και φασιστικές πρακτικές. Ολα αυτά έχουν οδηγήσει σε ένα σύστημα με τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες. Η πολλαπλή κρίση που ταλανίζει τη χώρα είναι απότοκος αυτών των κυρίαρχων πολιτικών. Η ακρίβεια καλπάζει, με συνέπεια να πλήττει και να οδηγεί σε ασφυξία τα λαϊκά, μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα, η ασύδοτη αγορά αισχροκερδεί ανεξέλεγκτα, τα δημόσια-κοινωνικά αγαθά καθίστανται εμπόρευμα και αντικείμενο χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας και το κοινωνικό κράτος αποδομείται.
Και σε αυτό το περιβάλλον, επιχειρείται η αλλοίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος, με τη λειτουργία του «επιτελικού παρακράτους», που, με παράνομα μέσα και διασπαθίζοντας δημόσιους πόρους, παρακολουθεί και ελέγχει τα πάντα, εκτός βέβαια από την «απληστία» της αγοράς και ιδίως αυτής των τροφίμων, των ειδών πρώτης ανάγκης, της ενέργειας, της στέγης.
Με όλα αυτά αναδεικνύεται η ανάγκη να ασκηθούν πολιτικές στον αντίποδα της εμπορευματοποίησης και της ανάθεσης λειτουργιών, που ανήκουν στο κράτος, σε μεγάλα και ισχυρά συμφέροντα. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην προάσπιση των δημόσιων αγαθών και στην οικοδόμηση του κοινωνικού κράτους, στην ανάταξη της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης και του δημόσιου συστήματος υγείας για όλους.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαία η συμπαράταξη των λαϊκών, μεσαίων και κατώτερων, κοινωνικών στρωμάτων, του κόσμου της εργασίας, της (μικρομεσαίας) παραγωγικής δημιουργίας, του πολιτισμού και της νεολαίας και η ενωτική στάση όλων των προοδευτικών δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων, προκειμένου να ανασχεθούν ο εκφασισμός και η νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα και εν τέλει να διασφαλιστεί, να εμβαθυνθεί και να επεκταθεί η δημοκρατία, να κατοχυρωθούν η ελευθερία, η αξιοπρέπεια των πολιτών και η κοινωνική ευημερία. Το «σύστημα» και «συστημικοί» παράγοντες επιχειρούν να διαβάλουν το Πολυτεχνείο, να θολώσουν και να απαξιώσουν το μήνυμά του, «να βάλουν στον γύψο» ελευθερίες και δικαιώματα, διαστρεβλώνοντας και φιμώνοντας τη διαφορετική άποψη -τον αντίλογο-, τον δημοκρατικό διάλογο και δημιουργώντας «κλίμα» και το θεσμικό πλαίσιο για τα επερχόμενα. Ομως οι αγώνες της κοινωνικής πλειοψηφίας δεν θα το επιτρέψουν.
Η φετινή επέτειος του Πολυτεχνείου συμπίπτει με την εκ νέου ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τα εγκλήματα πολέμου κατά αμάχων, στην ουσία η επιχείρηση γενοκτονίας των Παλαιστινίων, κυριαρχούν. Η κατοχή της γης της Παλαιστίνης και οι εποικισμοί από το κράτος του Ισραήλ είναι η αιτία. Οι Παλαιστίνιοι προασπίζονται την ίδια τους την υπόσταση αλλά και τη διεθνή νομιμότητα που παραβιάζεται, με την ανοχή ή και τη σύμπραξη της διεθνούς κοινότητας, αφού μάλιστα οι αποφάσεις και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ παραμένουν «στα χαρτιά».
Χρειάζονται διεθνείς συλλογικές πρωτοβουλίες, ώστε η τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών, η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα «να επανακάμψουν» στην πολύπαθη γη της Παλαιστίνης. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να συμβάλει, πολύ περισσότερο μάλιστα που και το Κυπριακό, ως ζήτημα εισβολής και κατοχής, προσομοιάζει πολιτικά προς την κατάσταση στην Παλαιστίνη. Ομως (η χώρα μας) δεν μπορεί να διαδραματίσει τέτοιο ρόλο, αφού σήμερα λειτουργεί ως «δεδομένος και πρόθυμος» υποστηρικτής συγκεκριμένων δυνάμεων και συμφερόντων.
Συμπερασματικά, και υπό τις σημερινές συνθήκες, το μήνυμα του «Πολυτεχνείου» παραμένει ενεργό. Η υλοποίησή του παραμένει ζητούμενο. Το Πολυτεχνείο, εκτός από σύμβολο, συνιστά παρακαταθήκη, επιταγή και πεδίο για νέους δημοκρατικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες! Το μήνυμά του παραμένει επίκαιρο όσο ποτέ, αφού ζει και μέσα από τους αγώνες τού σήμερα
*Δικηγόρος-διδάκτορας Νομικής, βουλευτής Αρκαδίας ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.