Θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου 2023)
Στις 21 Iουνίου , ημέρα Τετάρτη και ώρα 17:57 θα συμβεί το θερινό ηλιοστάσιο με τη μεγαλύτερη μέρα του έτους (μεγαλύτερο φωτεινό τμήμα του 24ώρου) για το βόρειο ημισφαίριο. Από την ημερομηνία αυτή αρχίζει το θέρος (καλοκαίρι) που διαρκεί έως τη φθινοπωρινή ισημερία στις 23 Σεπτεμβρίου και ώρα 9:49.
Τα ηλιοστάσια και οι ισημερίες, ορίζουν αστρονομικά τη διάρκεια των εποχών του έτους και συμβαίνουν επειδή οι μέρες του έτους δεν έχουν ίση διάρκεια μεταξύ τους. Η αιτία είναι ότι η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο και ο άξονας περιστροφής της παρουσιάζει κλίση περίπου 23,5 μοιρών.
Καλείται θερινό ηλιοστάσιο γιατί ο Ήλιος φαίνεται σαν να «στέκεται» για κάποιες ημέρες τη χρονική αυτή περίοδο, με την έννοια ότι αυτές τις ημέρες διατηρεί το ύψος (υ) σταθερό ‒ τη μία από τις δύο Οριζόντιες Συντεταγμένες του Σ (Α, υ).
Το θερινό ηλιοστάσιο καλείται και θερινή τροπή του Ήλιου, καθώς το άστρο της
μέρας τρέπεται από το ένα ημισφαίριο στο άλλο (από το βόρειο στο νότιο).
Γι’ αυτό η λαϊκή του ονομασία είναι και «λιοτρόπι», με τη μεγαλύτερη μέρα του έτους, που γιορτάζεται παράλληλα με τις φωτιές του Aϊ-Γιάννη του Πρόδρομου: «T’ Aϊ Γιαννιού του Λαμπαδάρη», επειδή ανάβουν μεγάλες φωτιές (κατάλοιπο της αρχαίας λατρείας του θεού Ήλιου) που καίγονται σαν λαμπάδες.. Εξ αυτού του γεγονότος ο Ιούνιος αναφέρεται και ως Λιοτρόπης, Λαμπαδάρης, αλλά και ως ως Aϊ-γιαννίτης.
Βιβλιογραφία : Θεοδοσίου Στράτος και Δανέζης Μάνος, Ο κύκλος του χρόνου-Αστρονομία και μυστηριακές λατρείες. Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 2004.
Ζαχαρίας Ζαχαρόπουλος
