Τα πραγματικά προβλήματα του πρωτογενούς τομέα
Γράφει ο Νταλιάνης Λεωνίδας, MSc Γεωπόνος
Η αγροτική παραγωγή αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της ελληνικής οικονομίας. Στο 4% είναι η συμβολή του αγροτικού τομέα στο εθνικό ΑΕΠ. Είναι επιτακτική ανάγκη να διαμορφωθεί ένα νέο βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο. Η μεγάλη αστάθεια των γεωργικών εισοδημάτων, είναι ένα θέμα που ταλανίζει τον αγροτικό τομέα εδώ και δεκαετίες.
Σε μία κατάσταση όπου το τελευταίο διάστημα είναι έντονα καταστρεπτική για τον πρωτογενή τομέα, έχοντας αναλυτικά:
- Δυσβάσταχτο κόστος παραγωγής με τα αγροτικά εφόδια να έχουν τρομερές αυξήσεις. Τη στιγμή που η αντιπροσωπεία της Πολωνίας μίλησε για «κρίση» στα λιπάσματα, με τις τιμές στα ανόργανα να είναι κατά 80% αυξημένες σε σχέση με πέρσι και την τιμή στην ουρία να έχει σχεδόν διπλασιαστεί (+94.7%), ο κ. Βοϊτσεχόφσκι απάντησε ότι η Κομισιόν γνωρίζει τον αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης στις τιμές των λιπασμάτων (σ.σ. λόγω κυρίως της αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου στην ΕΕ) και παραδέχθηκε ότι θα επηρεαστούν και άλλα γεωργικά εφόδια, με αποτέλεσμα να είναι πιθανό να αυξηθούν οι τιμές στα τρόφιμα.
- Υψηλός κόστος ζωοτροφών, τo κριθάρι για ζωοτροφή έχουν τιμή από 22 έως 23 λεπτά το κιλό (πέρσι ήταν στα 12 - 13 λεπτά) όπως το καλαμπόκι και το τριφύλι έχει σημειώσει σημαντικές αυξήσεις τιμών. Συνολικά οι ζωοτροφές έχουν μια αύξηση κατά 30% σε σχέση με πέρσι.
- Την ώρα που εισάγουμε 2 δις ευρώ το χρόνο ζωοκομικά προϊόντα, που θα μπορούσαμε να παράγουμε, η κτηνοτροφική παραγωγή αντί να αναπτύσσεται καταρρέει.
- Σημαντικές επιβαρύνσεις στο κόστος λειτουργίας των θερμοκηπίων και των σταβλικών εγκαταστάσεων,
- Προβλήματα στην αγροτική παραγωγή της Νάξου από την ανομβρία
- Την αδιαφορία του ΥπΑΑΤ για την σταφίδα, και τους σταφιδοπαραγωγούς, βλέποντας το προϊόν τους να καταρρέει.
- Το κράτος, που αφήνει στο απυρόβλητο τους μεγαλοκαταπατητές, φορτώνει στους φτωχούς αγρότες με μεγάλα έξοδα για να αποδείξουν ότι τα κτήματά τους δεν είναι κρατικά.
- Με την πληρωμή των επιδοτήσεων να είναι "πετσοκομμένη" με συνέπεια να δημιουργείται αναστάτωση στον αγροτικό κόσμο.
- Καμία στήριξη στους αγρότες από τους κρατικούς μηχανισμούς. Ένας κρατικός μηχανισμός που ωθεί την αποδυνάμωση της αγροτικής παραγωγής, μείωση καλλιεργητικών εκτάσεων, δασικοί χάρτες, καταστροφή των αγροτικών συνεταιρισμών, ουδεμία στήριξη πληγέντων παραγωγών, με συνέπεια την καταστροφή της παραγωγής σε όλα τα παραγώμενα προιόντα μας.
Όπως είχε αναφέρει ο Χάρι Τρούμαν : «Όταν οι αγρότες ευημερούν, ευημερεί και η χώρα. Όταν οι αγρότες έχουν προβλήματα, έχει προβλήματα και η χώρα».
Εκτός από όλα τα παραπάνω προβλήματα, παραμένουν εξίσου σημαντικά και προβλήματα όπου αφορούν το περιβάλλον, τν υποβάθμιση των εδαφικών πόρων,με εντεινόμενα φαινόμενα ερημοποίησης, τον περιορισμό της διαθεσιμότητας και τη ρύπανση υδατικών πόρων καθώς και υποβάθμιση παραγωγικών εκτάσεων λόγω φυσικών καταστροφών, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες κλπ.
Δεν πουλά το προϊόν, το «παραδίδει»: Σημαντικό πρόβλημα είναι το υψηλό κόστος ενέργειας (32%) ως μερίδιο του συνολικού κόστους παραγωγής, καθώς και το ύψος ΦΠΑ. Η ευάλωτη φύση των προϊόντων και ο ρόλος των μεσαζόντων επιδεινώνουν το πρόβλημα. Το άνοιγμα της ψαλίδας (τιμή καταναλωτή προς τιμή παραγωγού) κυμαίνεται από 5 έως 8 φορές, ενώ στην Ευρώπη είναι μόνο 2,25 φορές.
«Ελληνοποιήσεις» προϊόντων: Σοβαρό πρόβλημα δημιουργεί το φαινόμενο των «ελληνοποιήσεων» σε προϊόντα όπως το γάλα, η φέτα, τα αιγοπρόβατα, οι πατάτες, τα οπωροκηπευτικά, η ντομάτα, τα μήλα. Συνέπεια η εξαπάτηση των καταναλωτών και κίνδυνος δημόσιας υγείας από προϊόντα χωρών με χρήση.
Είναι επιτακτική ανάγκη να μεριμνήσουν ορισμένοι για τα παρακάτω:
- Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ. Αύξηση των εξευτελιστικών αγροτικών συντάξεων.
- Κατασκευή μονάδων αξιοποίησης παραπροϊόντων από τα εργοστάσια ελαιουργίας, τα σφαγεία και τα εργοστάσια παραγωγής φυσικών χυμών και τροφίμων. Στη χώρα μας, τα παραπροϊόντα αυτά κατά κανόνα καταλήγουν ως βιολογικοί ρύποι.
- Κατώτατες εγγυημένες τιμές στα κτηνοτροφικά προϊόντα που θα ανταποκρίνονται στο κόστος παραγωγής και θα διασφαλίζουν εισόδημα επιβίωσης στους παραγωγούς.
Η βιώσιμη Γεωργία στην Ευρώπη.
Έχοντας αναπτύξει το μοντέλο Farm to Fork είναι αναμενόμενο οι τιμές να αυξηθούν και η παραγωγή κρέατος θα μειωθεί κατά 10% έως 15% και η καλλιέργεια κατά 10% έως 20%. Δημοσίευση στο CropLife από Copa-Cogeca.