Η χαμένη ταξική συνείδηση των δικηγόρων
Με αφορμή το γνωστό reality big brother, έγινε αναφορά από μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, την οποία ο πρόεδρος διαβίβασε στο αρμόδιο Πειθαρχικό Όργανο, προκειμένου να ασκηθεί πειθαρχική δίωξη στη συμμετέχουσα δικηγόρο ,λόγω απρεπούς συμπεριφοράς και προσβολής του δικηγορικού λειτουργήματος.
Σε αυτή, επισημαίνεται ,ότι η συμμετοχή της δικηγόρου στο συγκεκριμένου reality είναι αντίθετη με τον κώδικα δεοντολογίας, ενώ τονίζεται πως ,ως δημόσιος λειτουργός , οφείλει να έχει αξιοπρεπή συμπεριφορά στον ιδιωτικό της βίο και να μην εκτελεί πράξεις που προσβάλλουν το κύρος του δικηγορικού επαγγέλματος.
Εν συνεχεία, ακούστηκαν φωνές άλλων συναδέλφων που διαφώνησαν (η πλειοψηφία ευτυχώς) και άλλων που συμφώνησαν με το επιχείρημα: « ...Η συμμετοχή σε reality και το να συναγελάζεσαι με όλους αυτούς που θα γελούσες μαζί τους σε ένα ακροατήριο, σαφώς και προσβάλλει το δικηγορικό σώμα...οι δικηγόροι έχασαν την αίγλη τους από την στιγμή που κατεβάσαμε οι ίδιοι το επίπεδο μας και επιτρέψαμε με "αναξιοπρεπείς" συμπεριφορές, εξισώσεις με ανόμοιες κοινωνικά (και ταξικά θα έλεγε κάνεις πιο ακραίος) ομάδες της κοινωνίας μας».
Στο πιο πάνω επιχείρημα είναι πρόδηλη η αυταπάτη στην οποία πέφτουν πολλοί δικηγόροι ,που μου θυμίζει αυτό που λέγεται για την Αμερική, ότι δηλαδή εκεί δεν μπόρεσε να βάλει πόδι ο σοσιαλισμός, γιατί το προλεταριάτο θεωρούσε ότι ήταν εκατομμυριούχοι με προσωρινή ταμειακή δυσχέρεια... Βέβαια ,ποιος θα το φανταζόταν σήμερα, με τις μεγαλειώδεις εξεγέρσεις, ότι η ελπίδα θα ερχόταν από εκεί!
Τώρα, για τους εγχώριους και συναδελφικούς Αντουανετισμούς ,θα ήταν ανάξιοι λόγου, αν δεν πρόδιδαν μια ελιτίστικη τάση ταύτισης των αναγκών τους με των ισχυρών, ώστε να «παραπονούνται» ανέξοδα για έλλειψη παιδείας, παραβλέποντας εσκεμμένα ότι η παιδεία δεν είναι ένα αυτονόητο δικαίωμα για όλους, αλλά κάτι απόλυτα ταξικό και πολιτικό κατά βάση.
Η πειθαρχική δίωξη της συναδέλφου που συμμετέχει σε reality ήταν, άραγε, η σωστή αφορμή να αναρωτηθεί ο κλάδος μας γιατί οι δικηγόροι σήμερα απαξιώνονται από την κοινωνία και τις εκάστοτε κυβερνήσεις;
Λες και χρειάζεται ειδική αφορμή, ειδικά για εμάς,να μας απαξιώσει η κυβέρνηση, όταν για την υπόλοιπη κοινωνία:
- Ιδιωτικοποιούνται τα δημόσια αγαθά και υπηρεσίες
- Χτυπούν τον αδύναμο, τον ανήμπορο, τον πρόσφυγα, τις μειονότητες
- Γίνεται ακόμα πιο γρήγορα ο μετασχηματισμός του κράτους πρόνοιας σε κράτος ασφάλειας και ανεξέλεγκτης καταστολής
- Τα κρούσματα της ενδοοικογενειακής βίας και των γυναικοκτονιών έχουν εκτοξευθεί και έχουν γίνει ανεξέλεγκτα και σε απάντηση σε αυτά, μας φέρνουν τη συνεπιμέλεια, ένα θεσμό πρόχειρο, ανεπεξέργαστο, χωρίς διάλογο με τις κοινωνικές ομάδες στις οποίες αφορά , που θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα από όσα προσπαθεί δήθεν να επιλύσει, με τον οποίο θα ασχοληθούμε αναλυτικά σε μελλοντική αρθρογραφία.
- Η μείωση ή εκμηδένιση των κερδών και η συσσώρευση χρεών για μια σειρά κεντρικών κλάδων της οικονομίας (τουρισμός, ενέργεια, εμπόριο), θα δημιουργήσει μια σαρωτική αναδιάταξη της αγοράς με κλείσιμο επιχειρήσεων και μαζικές απολύσεις. Και αυτό θα επηρεάσει, κυρίως, τα πιο αδύναμα τμήματα του κεφαλαίου που θα σταθούν ανίκανα να ανταπεξέλθουν στην υπερχρέωση, και αντίστοιχα θα ενισχύσει τα μεγάλα μονοπώλια που θα απορροφήσουν τις ζημιές κυρίως μέσω του δανεισμού από τις κεντρικές τράπεζες.
- Τους λένε ότι για την κρίση φταίνε αυτοί που γέμισαν τα πάρκα και τις παραλίες, πιστοί στο δόγμα «όλοι μαζί τα φάγαμε», που είχε εγκαινιάσει την περίοδο των μνημονίων και τα έριχναν στον μικροπωλητή που δεν έκοβε απόδειξη.
- Οι φυλακισμένοι, οι μετανάστες και οι άστεγοι αφήνονται στην τύχη τους, σαν τους αξίζει να τιμωρηθούν δευτερογενώς.
- Ο πολίτης δεν ξέρει αν θα χάσει την πρώτη κατοικία του και, μετά την κρίση, θα βρεθεί εξαθλιωμένος κι άστεγος
- Νομοθετούνται «fast track» διαδικασίες στη δικαιοσύνη για να διευκολυνθούν οι επενδυτές (!), δεκάδες αντεργατικά μέτρα που ήρθαν για να μείνουν, ο σκοταδιστικός νόμος του υπουργείου Παιδείας, ο περιβαλλοντοκτόνος νόμος για την «απολιγνιτοποίηση», που πλήττει εργαζόμενους και λαϊκά στρώματα.
Σε ένα κόσμο συγκλονιστικών αντιθέσεων, εκείνο που σε εξανθρωπίζει είναι με ποια μεριά συντάσσεσαι. Και όποιος δεν είναι με τη μία, τότε αναγκαστικά είναι με την άλλη! Κι σε αυτήν την πάλη το απολίτικο και η ουδετερότητα, με όσους ιντελεκτυέλ μανδύες κι αν ενδύονται, ισοδυναμεί με οπισθοπορεία και συντήρηση, με παθητικότητα κι άκαπνη μάχη, ώστε να συνεχιστεί ο παραλογισμός να εμφανίζεται σαν «κανονικότητα» η δυστοπία ενός κόσμου, όπου τα θησαυροφυλάκια 8 Κροίσων ξεπερνούν τα υπάρχοντα του μισού πληθυσμού της Γης.
Ειδικώς, η αποστροφή «με αυτούς που θα γελούσες» δείχνει ,όχι μόνο ότι είμαστε απέναντι και μάλιστα κοροϊδευτικά στη κοινωνία, αλλά και μια άγνοια της ιστορικής συνέχειας, όταν φαντάζεσαι τη σημερινή εργατική τάξη σαν τον μεταλλωρύχο με την αξίνα του και δεν συμπεριλαμβάνεις σε αυτήν τις στρατιές από καλοντυμένους επιστήμονες μπροστά στον υπολογιστή τους ή τους μαέστρους πολύπλοκων γραμμών βιομηχανικής παραγωγής υψηλής τεχνολογίας.
Στο εμβληματικό βιβλίο του «Η ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών», ο Χάουαρντ Ζιν αναφέρει μια φράση που θα έλεγε κανείς πως μπορεί άψογα να συνοψίσει τον συνδυασμό της αντικειμενικής ματιάς που οφείλει να έχει ένας ιστορικός απέναντι στα πράγματα και της πολιτικής οπτικής που μετουσιώνει την Ιστορία σε έναν καμβά συγκεκριμένων συμπερασμάτων: «Η κραυγή των φτωχών δεν είναι πάντα δίκαιη αλλά αν δεν την έχεις ακούσει, δεν θα καταλάβεις ποτέ τι σημαίνει Δικαιοσύνη». Μέσα από αυτό το απόφθεγμα, ο μεγάλος ιστορικός κάνει μια διπλή και εξόχως εύστοχη παρατήρηση. Αφενός, λέει πως η έννοια της Δικαιοσύνης δεν μπορεί να καθοριστεί έξω από την ταξική διαστρωμάτωση της κοινωνίας, λες και το δίκαιο είναι ένας αντικειμενικός «διαιτητής» ενός αγώνα που παίζεται σε ένα ουδέτερο γήπεδο: το γήπεδο του καπιταλισμού δεν είναι ουδέτερο και ως εκ τούτου, το δίκαιο οφείλει να οριστεί με γνώμονα τους ριγμένους της κατάστασης. Αφετέρου, ο Ζιν επισημαίνει κάτι που πολλές φορές, εξαιτίας ενός φανατισμού που τείνουμε να αποκτούμε σε συζητήσεις που έχουν να κάνουν με το σύστημα και τις αδίκιες του, τείνουμε και να ξεχνάμε: η συνειδητοποίηση της καταπίεσής μας και η «γέννηση» της ανάγκης να αντισταθούμε σε αυτή, δεν συνεπάγεται αυτόματα και μια αυταπόδεικτη αλήθεια.
Η πιο πάνω αναφορά κατά της συμμετέχουσας δικηγόρου και οι υποστηρικτικές φωνές είναι υποκριτικές και βαθιά αντιδραστικές. Γιατί ,στην ουσία, αναπαράγεται μια ολόκληρη, εντελώς συντεχνιακή και άσφαιρη συζήτηση για τα φαινόμενα «αντιδεοντολογικής» συμπεριφοράς των δικηγόρων. Σαν η δικηγορική ιδιότητα να είναι ένας αυθύπαρκτος θεσμός, που δεν συγχωρεί «αντιδεοντολογικές» παραβιάσεις! Ομως, ο χώρος των δικηγόρων δεν είναι ένας «όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος»... Η οσμή της σαπίλας αναδίδεται και εδώ. Στο φως της δημοσιότητας έχουν έρθει πάμπολλες περιπτώσεις δικηγόρων, που είναι μπλεγμένοι σε κυκλώματα μαφίας, δωροδοκούν, εκβιάζουν. Κι ας κάνουν ορισμένοι τους ανήξερους...
Επομένως, μια πραγματικά ουσιαστική συζήτηση για το ρόλο των δικηγόρων δεν μπορεί να γίνεται στο κενό, χωρίς να εξετάζεται πρώτα και κύρια το περιεχόμενο της δραστηριότητάς τους. Και σίγουρα, δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος των αδυνάτων, για θέματα που αφορούν την προσωπική τους ζωή, όταν αφενός αφήνεις στο απυρόβλητο συμπεριφορές που είναι πασπαλισμένης με την χρυσόσκονη της ταξικής «υπεροχής» και του Κωστοπουλικού lifestyle και αφετέρου αφήνεις ατιμώρητες σοβαρές υποθέσεις που άπτονται της επαγγελματικής δραστηριότητας.
Φυσικά, έχει προηγηθεί ο εξευτελισμός των θεσμών, για να πίνεται ξεροσφύρι η φαιδρότητα ορισμένων «συλλειτουργών».
Δικαστές που αποκαλούνται από δικηγόρους σε απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες με παρατσούκλια – ο Ψηλός, ο γυαλάκιας, ο Παναθηναϊκάκιας, λες και είναι μέλη συμμορίας κλεπταποδόχων - πολιτικοί που πλασάρουν σε νυχτερινές εκπομπές telemarketing προϊόντα για αφελείς ή θρησκόληπτους, δημοσιογράφοι που βάζουν ερωτήσεις από σκονάκια που τους δίνει υποψήφιος Πρωθυπουργός, είναι βούτυρο στο ψωμί της φαιδροποίησης κάθε κοινωνικού θεσμού.
Τα έχουμε ξαναπεί και στην υπόθεση Τοπαλούδη. Γι αυτό κι αυτή η αναφορά για αντιδεοντολογική συμπεριφορά μιας συμμετέχουσας συναδέλφου σε reality, προβάλλει τόσο ντροπιαστική και υποτιμητική για τη νοημοσύνη μας , από τη στιγμή που τα συνδικαλιστικά μας όργανα δεν έχουν αρθρώσει ένα λόγο για πιεστικά κοινωνικά ζητήματα όπως η γυναικοκτονία, ο βιασμός, η κακοποίηση.
Πότε παρενέβη ο δικηγορικός σύλλογος, όταν συνάδελφοί μας «ξέσκιζαν» και στοχοποιούσαν θύματα βιασμών, βεβήλωναν τη μνήμη τους και ενίσχυαν, αδιάντροπα, την κουλτούρα βιασμού; Όταν θεωρούσαν ότι είναι επιτρεπτό και δεοντολογικό να απευθύνουν στα θύματα ερωτήσεις του στυλ τι εσώρουχα φορούσε, πόσους σεξουαλικούς συντρόφους είχε, αν είχε πιει, αν είπε αρκετά δυνατά το όχι ή απλά έκανε τη δύσκολη, γιατί κυκλοφορούσε τη νύχτα, γιατί είχε πιει, γιατί φορούσε προκλητικά ρούχα, γιατί βγήκε μόνη της και άλλες ων ουκ έστι αριθμός.
Πιστός στον «νομικό μας πολιτισμό» και στην «δικηγορική δεοντολογία» και σαν «συλλειτουργός της Δικαιοσύνης», ο συνήγορος υπεράσπισης στην πιο πάνω δίκη αναφωνούσε «βιασμό με στηθόδεσμο δεν μπορώ να φανταστώ»...
Οι δικηγόροι αυτοί έκαναν απλώς τη δουλειά τους κι ο ΔΣΑ αισθάνεται υπερήφανος για τα μέλη αυτά που αποτελούν την πλειοψηφία;
Πολλώ δε μάλλον, όταν και οι γυναίκες, μαχόμενες δικηγόροι αντιμετωπίζουμε πλείστα όσα περιστατικά σεξισμού, έμφυλης ανισότητας και ,πολλές φορές, πλήρους αορατότητας, μέσα στον επαγγελματικό μας χώρο και όχι σε ένα τηλεπαιχνίδι.
Γράφει η δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και Συμβουλίω της Επικρατείας Ασημίνα Καούνη
Αυτή τη κατάσταση θέλουμε να διαιωνίσουμε και μας πείραξε η συνάδελφος που συμμετέχει στο big brother;
Αν έχουμε σαλπάρει προς αυτήν την κατεύθυνση τον 21ο αιώνα ,τότε αποδεικνύεται ολόσωστος ο David Graeber, καθηγητής ανθρωπολογίας στο LSE, ακτιβιστής και συγγραφέας, όταν έλεγε: «Όλοι μας γνωρίζουμε το είδος εκείνο των εργασιών οι οποίες δεν μοιάζουν, στους τρίτους, να προσφέρουν επί της ουσίας το παραμικρό: σύμβουλοι ανθρώπινου δυναμικού, υπεύθυνοι επικοινωνίας, υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων, οικονομικοί σύμβουλοι, εταιρικοί δικηγόροι ή το είδος εκείνο των (εξαιρετικά γνώριμων στο ακαδημαϊκό περιβάλλον) ανθρώπων που περνούν τον χρόνο τους στελεχώνοντας επιτροπές που διαβουλεύονται πάνω στο πρόβλημα της ύπαρξης περιττών επιτροπών. Η λίστα φαινόταν ατελείωτη. Κι αν -αναρωτήθηκα- αυτές οι δουλειές είναι πράγματι άχρηστες, και εκείνοι που τις ασκούν έχουν επίγνωση αυτού του πράγματος;» σε άρθρο του με τίτλο: «Γιατί ο καπιταλισμός παράγει άχρηστες δουλειές».
Στην αντίπερα όχθη, ευτυχώς, η Ιστορία του τόπου μας έχει να επιδείξει πολλά φωτεινά παραδείγματα! Τίμιους δικαστές και δικάστριες που δεν στέκονται ενάντια στο εργατικό και λαϊκό κίνημα, δεν ποινικοποιούν τους αγώνες και δεν καταδικάζουν αγωνιστές, δεν αθωώνουν τους ναζί, δεν κηρύσσουν σωρηδόν όλες τις απεργίες παράνομες ή/και καταχρηστικές. Προοδευτικές/ούς δικηγόρους που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις λαϊκές ελευθερίες. Δηλαδή, προσφέροντας ανεκτίμητες υπηρεσίες απέναντι σε ένα σύστημα, που μια γλώσσα έχει -τη βία- γιατί κανείς δεν πλουτίζει σε περιβάλλον κοινωνικού διαλόγου.
Κάποιοι μάλιστα δολοφονήθηκαν για τη στάση τους αυτή , όπως ο Ν. Γκότσης, Γ. Πουλίδης, Κ. Αναστασόπουλος, Ν. Μανδηλαράς κ.ά., και το όνομά τους δεν κοσμεί κάποια από τις αίθουσες του ΔΣΑ «τιμής ένεκεν».
Οπότε το ερώτημα τίθεται συνεχώς και θα το θέτουμε συνεχώς:
Με ποια πλευρά είμαστε, πού τοποθετούμαστε, ποιον υπερασπιζόμαστε;
Επιλέγουμε να είμαστε οι φυσικοί υπερασπιστές της δικαστικής ανεξαρτησίας και οι κυματοθραύστες απέναντι στην κρατική αυθαιρεσία ή διαχωρίζουμε τη θέση μας από την υπόλοιπη κοινωνία, ώσπου να μας απορρίψει κι αυτή με τη σειρά της, ως ξεπερασμένους και μη χρήσιμους κατά Graeber.