Ένας βαρύς χειμώνας μπροστά μας

*Πρόεδρος του ΚΕΠΕ, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 

Έρχεται ένας δύσκολος χειμώνας. Όχι ότι δεν έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια στις δυσκολίες, αλλά όταν είμαστε ήδη εξουθενωμένοι εξαιτίας της 10ετους οικονομικής κρίσης, αρκεί μια κακή χρονιά να μας οδηγήσει σε νέες περιπέτειες. Ας δούμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Από τη μια έχουμε θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε την διπλή υγειονομική κρίση, δηλαδή το δεύτερο κύμα πανδημίας κορονοϊού και την γρίπη και από την άλλη θα πρέπει να επουλώνουμε πληγές που αφήνουν τα τοπικά lockdown. Θα έχουν προηγηθεί οι φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων απέναντι στο κράτος που σε συνδυασμό με τα παραπάνω δημιουργούν ένα επικίνδυνο οικονομικό και κοινωνικό κοκτέιλ.

Οι εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού και σε συναφή αυτού επαγγέλματα, καθώς και όσοι απασχολούνται στη μαύρη εργασία, θα δουν τα εισοδήματά τους να πέφτουν, καθώς δεν υπάρχει κατανάλωση. Οι επενδυτές θα είναι επιφυλακτικοί λόγω της αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί διεθνώς. Η πολιτεία θα παίρνει μέτρα που θα βοηθάνε, αλλά ό,τι και να κάνουμε, το μέγεθος της ζημιάς θα είναι μεγάλο. Στο βαθμό μάλιστα που θα αυξηθεί (αναγκαστικά) το δημόσιο χρέος, θα μετακυλήσει τη ζημιά στις επόμενες γενιές. Την ίδια ώρα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας. Που δεν είναι λίγες και που ευθύνονται για τις χαμηλές επιδόσεις στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της χώρας μας. Τέλος, οι κοινωνικές συνθήκες και οι εργασιακές σχέσεις θα εξακολουθήσουν να επηρεάζονται. Η εργασία από το σπίτι, η εξ ’αποστάσεως εκπαίδευση και τηλε-συναντήσεις θα πάρουν μόνιμη μορφή.

Τα ερωτήματα είναι εύλογα: Πώς θα αντιμετωπίσουμε όλη αυτήν την κατάσταση; Υπάρχει κάποιο ξέφωτο στο σκοτεινό αυτό μονοπάτι; Ναι, υπάρχει. Χρειάζεται όμως ψυχραιμία και υπομονή. Κυρίως χρειάζεται τήρηση των υγειονομικών μέτρων προκειμένου να υπάρξουν όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και στην οικονομία. Εάν τηρούμε όλα τα υγειονομικά μέτρα στην καθημερινότητά μας, θα αποφύγουμε τοπικά lockdowns και κλείσιμο δραστηριοτήτων και θα κερδίσουμε χρόνο μέχρι την έλευση του εμβολίου. Το τελευταίο θα βοηθήσει ώστε να αλλάξει η ψυχολογία όλων, όχι μόνο των καταναλωτών αλλά και των επιχειρηματιών, των επενδυτών κ.α.

Καθώς θα γίνονται όλα αυτά  η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκρίνει, τον Απρίλιο, το μεγάλο πακέτο χρηματοδότησης της χώρας μας για την περίοδο 2021-2023 που μαζί με τα ήδη εγκεκριμένα ποσά θα φτάσει στο ύψος των €72 δισ. Ήδη υπάρχει μια μεγάλη κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού ώστε να είμαστε από τις πρώτες χώρες που θα υποβάλουν σχέδιο για την χρήση αυτών των χρημάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι μέχρι τότε η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να κάνει μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν το εργαλείο για τη λύση των προβλημάτων και όχι το αντίστροφο.

Για να το πω διαφορετικά, όσο περισσότερο αναβάλλουμε τις μεταρρυθμίσεις, τόσο περισσότερο συσσωρεύουμε προβλήματα. Η ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, τα κίνητρα προς τις επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν, η μείωση της γραφειοκρατίας, οι μεταρρυθμίσεις στην ανώτατη εκπαίδευση και στη δικαιοσύνη, η ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού και η υιοθέτηση ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου πρέπει να γίνουν άμεσα, όσο και αν συγκρούονται με κάστες και συμφέροντα. Στις άμεσες προτεραιότητες πρέπει επίσης να είναι η μείωση του μεγέθους του κράτους μέσω των ιδιωτικοποιήσεων δημοσίων επιχειρήσεων αλλά και της συγχώνευσης οργανισμών που κάνουν παρόμοια πράγματα. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αποδείξει ότι μπορεί να σπάει αυγά όταν θέλει, ενώ με το πολιτικό κεφάλαιο που διαθέτει είναι η χρυσή ευκαιρία να αλλάξει την χώρα και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανοιξιάτικη φυγή προς τα εμπρός.

https://www.real.gr