Τρόποι Διάθεσης Γεωργικών Προϊόντων: Δημο-πρατήρια ή Γιορτές Τοπικών προϊόντων
Η διαπίστωση της προβληματικής διάθεσης της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής στον τελευταίο αποδέκτη -που είναι ο καταναλωτής -είναι εμφανέστατη και γίνεται όλο και πιο δύσκολη την τελευταία 15ετια. Τα αίτια της συνεχώς αυξανόμενης προβληματικής διάθεσης των γεωργικών αγαθών είναι πολλά . Παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο, σε πολύ συχνά χρονικά διαστήματα ,το αντικείμενο της προβληματικής διάθεσης ,είναι πλήρως καταγεγραμμένο στο μυαλό και την συνείδηση των εμπλεκομένων ,όμως η θεραπεία της δεν έρχεται. Έτσι οι γενιές αποχωρούν από τον παραγωγικό ιστό απογοητευμένοι , είτε γιατί έφτασε το πλήρωμα του χρόνου, είτε (και το βασικότερο) ότι οι ίδιοι έχουν υποστεί συνεχείς απογοητεύσεις και έτσι δεν προτείνουν στους νεώτερους την συνέχιση της δικής τους δραστηριότητας, αλλά τους προτρέπουν σε άλλες δραστηριότητες που φαίνεται ότι είναι ευκολότερες και επικερδέστερες, χωρίς τις περισσότερες φορές αυτό να συμβαίνει πραγματικά .
Σαν αποτέλεσμα είναι η εγκατάλειψη της πρωτογενούς παραγωγής να γίνεται εμφανέστερη μέρα με την μέρα και το κυριότερο να μην φαίνεται ότι υπάρχει προς το παρόν προοπτική ανάκαμψης , για τους πιο κάτω απλούς αλλά βασικούς λόγους :
- Δεν υπάρχουν ισχυρά κίνητρα για την διαδοχή και συνέχιση της γεωργίας με βάσει τα νέα πρότυπα, όπως γενναίες ενισχύσεις και ακόμη φορολογικά και επενδυτικά κίνητρα , με άμεση καταβολή τους ,αλλά και προτεραιότητα
- Δεν αλλάζει ούτε φαίνεται η προοπτική αλλαγής του κληρονομικού νόμου στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις όπου αυτές συνεχώς καταμερίζονται κληρονομούμενες σε πολλά μερίδια όπου και καταλήγουν σε ιδιοκτησίες ασύμφορες (μικροτεμαχισμος) για την όποια προσοδοφόρα προοπτική.
- Το κληρονομικό δίκαιο σε όλη την Ευρώπη δεν προβλέπει κατατμήσεις της υφιστάμενης μικρομέγαλης γεωργικής έκτασης Το στοιχείο αυτό είναι επιτακτικό για τώρα , διότι το αύριο θα σημάνει την πλήρη εγκατάλειψη.
- Το υπερβολικό τίμημα μεταβίβασης των γεωργικών ιδιοκτησιών για απόκτηση τίτλων κυριότητας, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να πολλαπλασιάζονται σε πολύ ψηλά ποσοστά οι πράξεις μη αποδοχής κληρονομιών.
- Ακόμη οι απαράδεκτα υψηλές τιμές ενέργειας, λιπασμάτων, σπόρων ,φυτοφαρμάκων, πετρελαίου κίνησης σε σύγκριση πάντα με άλλες χώρες που παράγουν ομοειδή προϊόντα και είναι οι ανταγωνιστικοί στις παγκόσμιες και ντόπιες αγορές .
Για την αντιστροφή του θολού αυτού τοπίου και την ανάκαμψη της φθίνουσας γεωργικής πορείας παραθέτουμε μια σειρά από προτάσεις όπως:
- Έμπρακτη στήριξη των Συνεργασιών με απλά και πλήρως κατανοητά οφέλη στους συνεργαζόμενους, προκειμένου να εμπεδωθεί το κλίμα του Συνεργάζεσθε όπως και το κλίμα και στις Ομάδες Παραγωγών ομοειδών προϊόντων , που στόχο θα έχουν την άριστη παραγωγή , αλλά και το κυριότερο την διάθεση τους ,σε τιμές η οποία και που θα αντικρίζει άμεσα το επιδιωκόμενο θετικό οικονομικό αποτέλεσμα στην εκμετάλλευση .
- Ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής των παραγομένων αγαθών με από κοινού Συνέργειες ,όπου η φυτοπροστασία και οι λοιπές φροντίδες θα παρέχονται ορθώς, καθολικως και επικαιρως με αποτέλεσμα την προστασία του περιβάλλοντος από την αλόγιστη και υπερβολική χρήση των φυτοφαρμάκων -λιπασμάτων. Επίσης επιτυγχάνεται και η βελτίωση του εδάφους , έχοντας κυρίαρχο στόχο ,πλέον την απονιτροποιηση του, αλλά και των εμπλουτισμό του με βελτιωτικά μέσα χαμηλού κόστους . Τα οφέλη στα κόστη των εργατικών χεριών ,από την χρήση των μηχανημάτων για κατεργασία , συγκομιδή ,τυποποίηση κ.λ.π. για όλη την Ομάδα η Συνέργεια με τελικό στόχο σε κάθε Ομάδα να υπάρχουν μόνο τα απολύτως αναγκαία και απαραίτητα μηχανήματα χωρίς την υπερπληθώρα που σήμερα υπάρχει και πλήρως υποαπασχολείται.
- Με συνεχείς ενημερώσεις των Νέων Παραγωγών-Αγροτών στα νέα δεδομένα όπως ακόμη οι σύγχρονες μέθοδοι που εφαρμόζονται και συμπιέζουν στα πλαίσια του εφικτού τα κόστη παραγωγής . Ενημέρωση για τις σύγχρονες μεθόδους άρδευσης με καταιονισμό ,σταγδην κ α .Βάζοντας βέβαια πρώτη προτεραιότητα την εξασφάλιση επάρκειας αρδευτικού νερού . Σε ψεκασμούς με καταιονισμούς υπερμικρου όγκου και αλλά συναφή (δολωματικοί ψεκασμοί) . Επιτόπιες μεταβάσεις σε κλιματολογικά ίδιες περιοχές για περισσότερη και άμεση ενημέρωση, για ανταλλαγή γνώσεων και απόψεων μεταξύ τους.
Έτσι το πρόσφατο σύνθημα «Μένουμε στο χωράφι» γίνεται πολύ επίκαιρο, αλλά πρέπει να συνοδεύεται από πολύ γενναία και πειστικά μέτρα [υπάρχουν τέτοια στην Ευρωπαϊκή ατζέντα] που να προσελκύουν τους νεοεισερχόμενους στην πρωτογενή παραγωγή χωρίς γραφειοκρατία ,αφορισμούς και κακές παραλλαγές . Κυρίαρχο μέλημα πρέπει να είναι η συνέπεια των φορέων εφαρμογής, η διαχρονικότητα των ενισχύσεων σε βάθος τουλάχιστον δεκαετίας, όπως ακόμη και η άμεση εκταμίευση των πόρων στους δικαιούχους .
- Ενεργό και προωθητικό ρόλο για αρκετές και ακόμη περισσότερες ενέργειες και πρωτοβουλίες μπορεί να δώσει και ριζικά να βοηθήσει ένα Αυτοδιοικητικο σχήμα [Δημοτικό ή Περιφερειακό ], στελεχωμένο με Ειδικούς (όχι μόνο στη Έδρα). Στόχος θα είναι όχι μόνο η επί τόπου ενημέρωση των απασχολούμενων στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών τους, με οδηγίες για τις νέες καινοτομίες, αλλά και η διασύνδεση των ενδιαφερομένων με συναδέλφους άλλων περιοχών εντός και εκτός χώρας, για να υπάρχει ανταλλαγή απόψεων/γνώσεων στο αντικείμενό τους. Μέσω σύγχρονων μέσων [ΗΥ] κλπ και αυτό να γίνει καθημερινή επιδίωξη .
Ένα ατράνταχτο στοιχείο αναφοράς είναι η πρόσφατη πανδημία του Κορωνoιού ,που προβλέπεται να αλλάξει, όλους τους μέχρι σήμερα προγραμματισμούς ,τόσο στην παραγωγική διαδικασία ,όσο και στην διάθεση των παραγόμενων αγαθών. Σήμερα ,στην παγκοσμιοποιημενη κοινωνία που ζούμε και βλέπουμε τις υποχωρήσεις των γεωργικών εισοδημάτων, την απαξίωση της καλλιεργούμενης γης, γίνεται πια πιο πιστευτό πόσο κοντά είναι και πόσο γρήγορα φτάνουν στην χώρα μας οι βλαπτικές της συνέπειες [μειώσεις εισοδημάτων ,ανεργία κ.λ.π]. Γι΄αυτο πρέπει να βρεθεί άλλη ρότα στήριξης της Οικονομίας μας και κύρια μέσω της πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής με πολύ γενναία και άμεσα μέτρα . Ενώ διαπιστώνεται για μια ακόμη φορά πως η Ναυαρχίδα της Οικονομίας , ο Τουρισμός ,έχει άμεση εξάρτηση από τα παγκοσμίως τεκταινόμενα ,που είναι τόσο μακριά μας όσο και πάρα πολύ κοντά μας με τις όποιες δυσμενείς οικονομικές συνέπειες .
- Διαπιστώνεται και γίνεται εμφανές πλέον η πρόσκαιρη λύση πουλώ τα προϊόντα μου , (και όχι μόνο τα δικά μου) στις μεγάλες λαϊκές αγορές των Αθηνών -Πειραιώς ,πηγαίνει ασμένως προς το τέλος της, μετά από τα τεράστια κόστη μεταφοράς και λοιπών εξόδων που διαμορφώνονται με αποτέλεσμα στον καταναλωτή η λαϊκή αγορά της γειτονιάς να γίνεται πια η «Ακριβή αγορά» σε σύγκριση με πολλά Μεγαλοκαταστηματα. Σημαντικό πεδίο για την ομαλή διάθεση των προϊόντων και τον άμεσο εκχρηματισμο τους είναι οι Τοπικές Αγορές των παραγόμενων προϊόντων, μαζί με την από κοινού σχεδόν διάθεση τους, πολύ κοντά στους τόπους παραγωγής τους. Έτσι θα μειωθούν σημαντικά τα κόστη (μεταφοράς ,διανυκτερεύσεων, ημερήσια έξοδα, πρόσθετα, εργατικά, φθορές και άλλες απρόβλεπτες δαπάνες), θα περισσέψουν πολλές εργατοώρες και έτσι οι τελικές τιμές θα διαμορφώνονται, όλο και πιο προσιτές για τον μέσο καταναλωτή.
- Ένας επιτυχημένος θεσμός -και όχι καινούργιος σε άλλα μέρη της Χώρας μας- που όμως στην περιοχή μας δεν έχει ακόμα τολμηθεί είναι τα Δημο-πρατήρια Τοπικών Προϊόντων μαζί με τα Εκθετήρια ποιότητος των υπό διάθεση αγαθών σε συγκεκριμένες περιοχές ή Τοπικά Διαμερίσματα, π.χ. Μήλα στην παρόχθια περιοχή της λίμνης Τάκας ,πατάτες στην Αρχαία Μαντινεία ,Καρύδια- Μέλι στην περιοχή του Φαλάνθου κα. Σε περισσότερες βέβαια περιοχές από μια -γατί όχι και σε μεγάλους χώρους της Πόλης- όπου βέβαια βασική προϋπόθεση είναι η εμπέδωση της από κοινού διάθεσης των περισσότερων παραγόμενων προϊόντων, με τα προκύπτοντα σημαντικά οφέλη που παραπάνω αναλυτικά αναγράφονται. Αυτό για να επιτευχτεί άμεσα χρειάζεται ξεκίνημα με έμπρακτη Αυτοδιοικητικη στήριξη όλων των εμπλεκομένων, με συνεχή ενημερωση και ενθάρρυνση στα αρχικό στάδιο από Ειδικούς (που αυτό είναι και το πιο δύσκολο), που όμως πρέπει να είναι καλά οργανωμένο .
Οι χώροι των Δημοπρατηρίων για να είναι θελκτικοί και προσβάσιμοι σε όλους . Θα χρειαστεί αρχιτεκτονική διάταξη και μέριμνα. Στον χώρο λειτουργίας των Δημοπρατηρίων θα γίνονται και τοπικές γιορτές προϊόντων-κρασιού, κερασιού , κάστανου, σκόρδου, ντομάτας κ.α-, ενημερωτικά σεμινάρια, συνέδρια ,προβολές, συναυλίες και τοπικά δρώμενα που είναι ότι καλύτερο για την συγκέντρωση του κοινού που η εκδήλωση στοχεύει.
Εν κατακλείδι προτάσεις υπάρχουν και θα υπάρχουν πολλές ,όμως κάποιες από αυτές πρέπει να γίνουν μπούσουλας, για να ξεκινήσει το τόλμημα αυτό . Το να περιμένουμε να λυθούν τα πιο πάνω από άλλους θα αργήσει πολύ ή περισσότερο δεν θα έλθει ποτέ .
Είναι καιρός το τόλμημα αυτό να αξιολογηθεί θετικά, από τους εμπλεκομένους (Δήμος ,Περιφέρεια ,Ένωση Συνετ/σμων ,Ομάδες Παραγωγών ,Επιμελητήριο κ.λ.π), να δρομολογηθεί και στην πορεία του ας διορθωθεί προς το καλύτερο, επιτυχέστερο και ορθότερο διότι μόνο οφέλη για όλους είναι σίγουρο ότι θα προκύψουν. Έχοντας βέβαια κατά νου την ρήση του Ισοκράτη «Δει καρτερείν επί τοις παρούσι και θαρρείν περί των μελλόντων».
Τρίπολη 13/ 04/ 2020
Μάκης Δημιζας
Συν/χος Γεωτεχνικός