Η Εκκλησία για την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας | Γράφει ο π. Ιωάννης Σουρλίγγας
Στή Ἐκκλησία μας γνωρίζουμε ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων τίς ἑορτές πού εἶναι ἀφιερωμένες πρός τόν Πανάγαθο Θεό, τόν Μεσσία μας Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ἀλλά καί τούς ἁγίους Μάρτυρες καί Ὁσίους, ξεχωριστή δέ καί ἡ εὐλάβεια τῶν χριστιανῶν μας πρός τό πρόσωπο τῆς μίας, ξεχωριστῆς γυναικός καί Μητέρας, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας.
Ἑορτές πέραν αὐτῶν τῶν ξεχωριστῶν ἐκκλησιαστικῶν διά τούς Ὀρθοδόξους χριστιανούς, ἔχουν ὁριστεῖἀπό τίς κοινωνίες καί τούς συνανθρώπους μας, μέ σκοπό νά τιμηθοῦν ἡρωικά πρόσωπα ἤ νά φέρνουμε κάθε τόσο στήν θύμησή μας, σημαντικά γεγονότα, καθοριστικές ἡρωικές μορφές καί πράξεις ἀδελφῶν μας ὑπέρ τῶν συνανθρώπων τους.
Ἡ πρώτη σημαντική καί ξεχωριστή ἑορτή γυναικός στήν οἰκουμένη εἶναι αὐτή τῆς Παναγίας Μητέρας μας.
Ἡ Παναγία, ἡὁποία ἀναφέρεται μέ τό πραγματικό της ὄνομα Μαρία ἤ Μαριάμ ἤὡς Παρθένος Μαρία καί Θεοτόκος, καταγόταν ἀπό τή Ναζαρέτ καί ἦταν ἡ Μητέρα τοῦἸησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ Παναγία κατεῖχε καί κατέχει ἰδιαίτερη θέση στήν χριστιανική διδασκαλία καί πίστη, ἐνῶἀποτελεῖ τό πιό σεβάσμιο γυναικεῖο πρόσωπο στόν κόσμο.
Οἱἀναφορές στό πρόσωπο τῆς «μίας τῶν γυναικῶν, τῆς Παναγίας μας» ξεκινοῦν ἀπό τήν Καινή Διαθήκη μέ τόν Εὐαγγελισμό της, δηλαδή τήν ἐμφάνιση στή Μαρία τοῦἈρχαγγέλου Γαβριήλ καί τή μεταφορά τῆς χαρμόσυνης εἴδησης, ὅτι εἶναι ἡἐκλεκτή γυναῖκα γιά νά φέρει στόν κόσμο τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, τόν Ἰησοῦ Χριστό.
Οἱἀναφορές πρός τήν Παναγία μας συνεχίζονται καθ’ ὅλη τή διάρκεια τῆς περιγραφῆς τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, ἀπό τή Γέννηση μέχρι τή Σταύρωσή Του.
Σύμφωνα μέ τήν χριστιανική παράδοση, ἡ Παναγία γεννήθηκε στήν Ἱερουσαλήμ. Ἦταν κόρη τοῦἸωακείμ καί τῆς Ἄννας, πού καταγόταν ἀπό τό βασιλικό γένος τοῦ Δαυίδ.
ἩἌννα ἦταν στεῖρα, ὅμως λύνεται ἡ στειρότητά της καί γεννᾶται ἡ Παναγία.
ἩὈρθόδοξη Ἐκκλησία ἑορτάζει τό γεγονός αὐτό τῆς Συλλήψεως στίς 9 Δεκεμβρίου. Ὅλες οἱἑορτές πρός τιμή τῆς Παναγίας χαρακτηρίζονται ὡς «Θεομητορικές ἑορτές».
Κυριότερη θέση στίς ἑορτές κατέχει ἡ Κοίμησή της, τήν 15η Αὐγούστου. Ἄλλη ἑορτή εἶναι τα Εἰσόδιά της, τήν 21η Νοεμβρίου, ἡὁποία λέγεται καί «ἡμέρα τῆς Παναγίας τῆς Ἀρχισπορίτισσας» ἤ «Παναγίας τῆς Μεσοσπορίτισσας», ταυτιζόμενη μέ τίς γεωργικές ἐργασίες.
Ἐπίσης, ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου στίς 25 Μαρτίου, πού συνδυάστηκε μέ τόν Εὐαγγελισμό τῆς Ἑλληνικῆς Ἐθνικῆς παλιγγενεσίας καί πού καθιερώθηκε πρώτη ἐθνική ἑορτή ἀπό τόν Βασιλέα Ὄθωνα.
Ἀκόμη, τήν 8η Σεπτεμβρίου ἑορτάζεται τό Γενέθλιον τῆς Θεοτόκου. Τέλος, ἰδιαίτερη θέση κατέχουν οἱ λεγόμενοι «Χαιρετισμοί τῆς Θεοτόκου» πρός τήν Παναγία, πού προηγοῦνται τῆς ἑορτῆς τοῦ «θείου Πάθους», καθώς ὑπάρχουν καί πολλές ἄλλες ἐκκλησιαστικές ἑορτές ὁλοχρονίς πρός τήν Παναγία Μητέρα μας.
ἩἉγία Γραφή τίμησε τήν πρώτη γυναῖκα μέ τό ὄνομα Εὔα. Τό ὄνομά της σημαίνει «χορηγός ζωῆς» ἤ «ζωή», γιά νά δείξει ὅτι εἶναι «μητέρα τῆς ζωῆς».
Στίς μητέρες ἐμπιστεύθηκε τήν ὑψηλότερη καί ἁγία ἀποστολή ὁ Δημιουργός. Ἡ Εὔα εἶναι τό πρόσωπο ὅπου ἀναφέρεται στήν Παλαιά Διαθήκη ὡς ἡ πρώτη γυναῖκα καί ὁ δεύτερος ἄνθρωπος, πού δημιουργήθηκε ἀπό τόν Θεό, μετά τόν πρωτόπλαστο Ἀδάμ.
Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στήν γυναῖκα στήν ἀρχαία Ἑλλάδα, καί ὄχι μόνο, στήν ἀθηναϊκή δημοκρατία ἡ πρώτη κύρια δυσκολία πού ἀντιμετώπιζε ἕνα νεογέννητο κορίτσι ἦταν νά τοῦἐπιτραπεῖ νά ζήσει.
Ἐξαρτᾶτο ἄμεσα ἀπό τήν ἀπόφαση τοῦ πατέρα ἡἔκθεση τοῦ νεογνοῦ σέ μιά ἐρημική περιοχή, καθώς ἡ γέννηση ἑνός θηλυκοῦ μέλους θεωρεῖτο ἀνώφελο ἐπιπρόσθετο ἔξοδο γιά τόν οἶκο, ἐφ’ ὅσον μάλιστα σέ ἕνα κατ’ ἐξοχήν πατριαρχικό σύστημα κληρονομιᾶς δέν εἶχε τή δυνατότητα νά διατηρήσει τό οἰκογενειακό ὄνομα καί, συνεπῶς, τά οἰκογενειακά περιουσιακά στοιχεῖα.
Ἀργότερα ἡ θέση τῆς γυναίκας στίς μικρές καί μεγάλες κοινωνίες, καθώς καί τίς διάφορες χῶρες καί τούς διαφορετικούς πολιτισμούς περνᾶ πολλές διακυμάνσεις καί πολλές διαφοροποιήσεις, συχνά μέ ἀρνητικό πρόσημο γιά τήν γυναῖκα.
Τό ἐνδιαφέρον γιά τή θέση τῶν γυναικῶν στήν κοινωνία ξυπνᾶ κατά τό 19ο αἰῶνα μέ τό γνωστό ἔργο τοῦ J. Bachofen Mutter Recht, ὅταν ἡ «γυναῖκα», ὡς διακριτή κατηγορία ἱστορικῆς καί ἀνθρωπολογικῆς ἀνάλυσης, γίνεται ἀντικείμενο σοβαρῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας.
Οἱ μελετητές, καί ὄχι μόνον, ἐξέτασαν τήν εἰκόνα τῆς γυναίκας καί μελέτησαν τήν κοινωνική της θέση στίς διαφορετικές ἱστορικές περιόδους τῆς ἀρχαιότητας.
Ἡ πρώτη μορφή τιμῆς τῆς γυναίκας, ὡς μητέρας ὅμως, ἦταν στήν ἀρχαία Ἑλλάδα. Μία γιορτή ἀνοιξιάτικη ἦταν ἀφιερωμένη στή θεά Γαῖα «Μητέρα Γῆ», μητέρα τῶν θεῶν καί τῶν ἀνθρώπων.
Τή γιορτή αὐτή διαδέχθηκε ἡ γιορτή πού ἦταν ἀφιερωμένη στήν «κόρη τῆς Γαίας», τή Ρέα.
Ἡ Ρέα ἦταν ἡ σύζυγος τοῦ Κρόνου καί ἡ μητέρα τοῦ Δία καί ὅλων τῶν θεῶν τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδας.
Στή Ρωμαϊκή αὐτοκρατορία, συναντᾶμε τή γιορτή τῆς γυναίκας, σάν μητέρα ὅμως, ὡς γιορτή ἀφιερωμένη στή θεά Κυβέλη, πού γινόταν κάθε Μάρτιο.
Στή συνέχεια, φτάνουμε στήν Ἀγγλία τοῦ 15ου-16ου αἰ. μ.Χ., ὅπου γιορταζόταν ἡ «Mothering Sunday», δηλ. ἡ «Κυριακή της γυναίκας μητέρας», ὅπου οἱἐργαζόμενες ἔπαιρναν μιά μέρα ἄδεια, γιά νά ἐπισκεφτοῦν τα σπίτια τους καί νά περάσουν τήν μέρα τους μαζί μέ τίς μητέρες τους καί τούς δικούς τους.
Ἡ παγκόσμια ἡμέρα τῆς γυναίκας, ἡὁποία ὁρίστηκε ὡς διεθνής ἡμέρα τῶν δικαιωμάτων τῶν γυναικῶν, ἑορτάζεται κάθε χρόνο τήν 8η Μαρτίου. Θεσμοθετήθηκε τό 1977 ἀπό τόν ΟΗΕ, ὁὁποῖος κάλεσε ὅλες τίς χῶρες τοῦ κόσμου νά γιορτάσουν τήν ἡμέρα γιά τά δικαιώματα τῶν γυναικῶν.
Εἶναι μιά μέρα ξεχωριστή σέ ὅλο τόν κόσμο γιά τήν ὑποστήριξη τῆς ἰσότητας καί τήν ἀξιολόγηση τῆς θέσης τῶν γυναικῶν στήν κοινωνία.
Ἡ παγκόσμια ἡμέρα τῶν γυναικῶν ξεκίνησε ὡς ἕνας ἑορτασμός στίς χῶρες τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης καί τῆς Ρωσίας.
Σήμερα, σέ πολλές χῶρες ἡἡμέρα αὐτή ἔχει χάσει τό νόημά της περί τῶν δικαιωμάτων τῆς γυναίκας καί ἔχει γίνει ἁπλῶς μιά εὐκαιρία γιά τούς ἄνδρες, καί ὄχι μόνο, νά ἐκφράσουν τήν ἀγάπη τους γιά τίς γυναῖκες, ὅπως συμβαίνει καί μέ τή γιορτή τῆς μητέρας ἤ καί σέ ἄλλες σχετικές ἑορτές τοῦ θηλυκοῦ γένους.
Σέ ἄλλες περιπτώσεις παραμένει ἰσχυρή ἡἀρχική σημασία τῆς ἡμέρας αὐτῆς γιά τήν ὑποστήριξη τῆς ἐνδυνάμωσης καί τῆς ἰσότητας καί τῶν δικαιωμάτων τῶν γυναικῶν.
Ὁἑορτασμός αὐτός καθιερώθηκε τό 1910 μέ πρόταση τῆς Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin, ἐνῶἑορτάσθηκε γιά πρώτη φορᾶ τό 1911.
Διαπιστώνουμε, λοιπόν, πώς ἡ γυναῖκα ἑορτάζεται μέ κάθε τιμή γιά τήν καθοριστική καί μοναδική της παρουσία παγκοσμίως, ὡς ὁ μοναδικός φορέας ζωῆς καί διαιωνίσεως τοῦἀνθρωπίνου εἴδους, σέ ἀντίθεση μέ τίς σχέσεις ἀνάμεσα σέ ἄτομα τοῦἴδιου φίλου καί σέ πλήρη ἀντίθεση τῆς φύσεώς των καί τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ρόλου τοῦἀνδρός ἤ τῆς γυναικός σέ μιά στεῖρα σχέση, πού ἀρκεῖται μόνο στίς πρόσκαιρες σαρκικές ἀπολαύσεις καί ὄχι στή δημιουργία ἀπογόνων, ρόλο πού διαδραματίζει μοναδικά ἡ γυναῖκα.
Τί καί ἄν οἱἄνθρωποι σέ διάφορους θώκους παγκοσμίως στό ὄνομα τῶν ἐλευθεριῶν καί τῶν δῆθεν ἀναγκῶν τῶν ἀνθρώπων, νομοθετοῦν ἐνάντια στή φύση τῶν ἀνθρώπων καί τήν χριστιανική πίστη; Ἡ ΓΥΝΑΙΚΑ γεννιέται δέν γίνεται καί ὁ ΡΟΛΟΣ τῆς ΜΗΤΕΡΑΣ δέν νομοθετεῖται, ἀλλά εὐλογεῖται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας καί οἰκονομεῖται ἀπό τόν Πανάγαθο καί παντεπόπτη Χριστό καί Κύριό μας.
Ἀγαπητοί μου,
Κατανοοῦμε πλέον πώς τα μόνα σωστά πρότυπα προβάλλονται διαχρονικά στούς συνανθρώπους μας μόνο ἀπό τήν Ἐκκλησία.
Πρότυπα γυναικῶν ἄριστα, καταξιωμένα θεϊκά, πρότυπα ἁγιοσύνης, πρότυπα ξεχωριστά, ὄχι πρότυπα θεωρίας, ἀλλά πρότυπα πράξεως.
Τέτοια πρότυπα βρίσκει κανείς ἑκατομμύρια μέσα στόν χῶρο τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας, μέ πρῶτο μεταξύ τῶν Ἁγίων, αὐτό τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί Μητέρας ὅλων μας.
Στήν ἐποχή τῆς πνευματικῆς κρίσης, τῆς κρίσεως ἀξιῶν καί προσώπων, τῆς συγχύσεως τοῦ νοός, τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, τῆς ἀναμείξεως πληθυσμῶν μέ πρόσφυγες, μετανάστες, ἀλλά καί λαθρομετανάστες, τῆς παγκοσμιοποιήσεως, ἀλλά καί τῆς ἀναποτελεσματικῆς προσπάθειας μερικῶν περί τῆς ἀποβολῆς καί τῆς ἀποκοπῆς τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπό τό ποίμνιό της καί τούς συνανθρώπους μας, μικρούς καί μεγάλους τῇἡλικίᾳ, οἱἐλπίδες μας στηρίζονται στή γυναῖκα – στή μητέρα – στόν βασικό συνεργό τῆς δημιουργίας καί τῆς διαιωνίσεως τοῦἀνθρωπίνου γένους.
Μοναδικό τέτοιο παράδειγμα εἶναι ἡ παρουσία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Μητέρας πάντων, ὅταν ἦρθε στή γῆ καί ἔφερε τήν ἀλλαγή καί τήν ἀναγέννηση.
«Δῶστε μου, μητέρες χριστιανές καί μπορῶ νά ἀναμορφώσω τόν κόσμο».
Αὐτά τά σοφά καί θεοφώτιστα λόγια λέγει πρός ὅλους μας ἡἘκκλησία μας καί εἶχε ἀπόλυτο δίκιο.
Αὐτό κηρύσσει ἀδιαλείπτως καί ἡἘκκλησία, αὐτό τό μήνυμα μεταφέρει ἡἘκκλησία μας, στίς ἑλληνίδες χριστιανές γυναῖκες, καί ὄχι μόνο.
Ἡ θεία Χάρη καί ἡ εὐλογία τῆς Παναγίας μας, εἶναι πρότυπο γυναίκας πρός μίμηση, ἔτσι ὥστε αὐτός ὁ τόπος, ἡἙλλάδα μας, ἡ Πατρίδα μας, ἡ χώρα μας νά δεῖ καλύτερες ἡμέρες.
Ὅποιος σέβεται τήν γυναῖκα, σέβεται τή μητέρα του, τιμᾶ τήν Παναγία μας, ὅποιος φέρεται ἄσχημα στή γυναῖκα, ὑβρίζει καί ἀδικεῖ τήν Παναγία καί τήν μητέρα πού τόν γέννησε.
Ἡ γυναῖκα δέν εἶναι δούλα, οὔτε παιχνίδι στά χέρια κανενός, εἶναι πάντα ἡ μητέρα, εἶναι – δέν εἶναι παντρεμένη, ἔχει – δέν ἔχει παιδιά.
Εἶναι ἡ πάνχρυσος στάμνα, εἶναι ἕνα σκεῦος ἐκλογῆς.
Ἡἱστορία τῆς Ἑλλάδας μας, γράφει μέ χρυσά γράμματα γιά τήν ἡρωίδα μητέρα καί γυναῖκα, πού βρέθηκε μπροστά στό μέτωπο τοῦ πολέμου γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδας.
Ἀναγνωρίζουμε, λοιπόν, ὅτι ἡ γυναῖκα κατέχει μιά ξεχωριστή θέση στόν κόσμο, ἔτσι ὅπως ξεχωριστή εἶναι ἡ θέση τῆς Παναγίας μας στήν Ἐκκλησία μας.
Χρόνια πολλά καί εὐλογημένα σέ ὅλες τίς γυναῖκες τοῦ κόσμου. Καλή καί εὐλογημένη Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
+ π. Ι.Σ.