Τα προβλήματα που θα δημιουργήσει το νομοσχέδιο της ΝΔ για την "κυβερνησιμότητα" στους Δήμους | Γράφει ο Μαρίνος Ρουσιάς
Διαχρονικά οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας έχουν σχεδόν μηδαμινή παραγωγή νομοσχεδίων που να αφορούν την αυτοδιοίκηση. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει περίτρανα την απαξίωση του θεσμού αλλά και την αδιαφορία της να δώσει λύσεις στα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες και ειδικά αυτές των περιφερειακών Δήμων.
Η τωρινή απόπειρα νομοθέτησης από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για την εξασφάλιση της «κυβερνησιμότητας», όπως οι ίδιοι λένε, στους Δήμους, φαίνεται ότι θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που στοχεύει να «λύσει». Συγκεκριμένα, τα περισσότερα από τα 17 άρθρα του νομοσχεδίου που αφορούν την αυτοδιοίκηση, δε διασφαλίζουν τη λειτουργία και λήψη αποφάσεων στους ΟΤΑ. Επιπλέον, πολλά από αυτά είναι νομοτεχνικά προβληματικά και αυτό αποδεικνύεται ότι την πρώτη κιόλας ημέρα συζήτησης του νομοσχεδίου στη βουλή, ο εισηγητής έφερε, μετά από υποδείξεις από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης, πάνω από 80 νομοτεχνικές βελτιώσεις(!!!).
Ενδεικτικά αναφέρω τα εξής:
- Η λεγόμενη «σύμπραξη» που εισαγάγει ο νομοθέτης είναι ένα ευχολόγιο που σε καμία περίπτωση δε επιλύει το πρόβλημα για το οποίο συντάχθηκε. Ο λόγος είναι γιατί η προαναφερόμενη «σύμπραξη» είναι προαιρετική και μη δεσμευτική για τις παρατάξεις. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τους δημοτικούς συμβούλους, οι οποίοι ως μέλη της «σύμπραξης» των παρατάξεων, έχουν κάθε δικαίωμα να διαφωνήσουν, ανεξαρτητοποιηθούν ή και να ενταχθούν σε κάποια άλλη παράταξη του Δ.Σ. Συμπερασματικά, το πρακτικό της «σύμπραξης» των παρατάξεων δε δημιουργεί απολύτως καμία δέσμευση στους δημοτικούς συμβούλους.
- Η θεωρητική ενίσχυση με αρμοδιότητες των επιτροπών ποιότητας ζωής και οικονομικών δεν αναιρούν τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα των δημοτικών συμβουλίων να εγκρίνουν τα κορυφαία θέματα λειτουργίας ενός Δήμου που είναι ο προϋπολογισμός και το τεχνικό πρόγραμμα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η φιλοσοφία του Κλεισθένη για προγραμματική σύγκλιση των παρατάξεων δεν επηρεάζεται.
Μάλιστα στην πρόταση νόμου σημειώνετε ότι «Αν καμία πρόταση δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων και θεωρείται εγκεκριμένη η πρόταση που λάβει τις περισσότερες ψήφους επί των παρόντων.» Δηλαδή, σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει ότι η πρόταση που εν τέλει θα ψηφιστεί θα είναι του Δημάρχου.
- Επίσης, το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΣ προχωρά σε μια ακατανόητη κίνηση. Αφαιρεί αρμοδιότητες, που αφορούν τους διαγωνισμούς που διενεργούν οι ΟΤΑ, από την οικονομική επιτροπή και τις μεταβιβάζει στο δημοτικό συμβούλιο. Δηλαδή, το όργανο που θα αποφασίζει την κατάρτιση των όρων, τη σύνταξη των διακηρύξεων, τη διεξαγωγή και κατακύρωση κάθε μορφής δημοπρασιών και διαγωνισμών, για έργα, μελέτες, προμήθειες και υπηρεσίες προϋπολογισμού άνω των 60.000 ευρώ θα είναι πλέον το Δημοτικό Συμβούλιο(;).
- Το άρθρο 11 του σχεδίου νόμου έχει τίτλο «Ορισμός φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών». Γνωρίζουν άραγε οι άριστοι ότι η αυτοδιοίκηση δεν εισπράττει φόρους γιατί είναι συνταγματική υποχρέωση του κράτους; Πρέπει σύντομα να καταλάβουν ότι πρέπει να αφήσουν πίσω την εμμονή της μεταφοράς του ΕΝΦΙΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση και να κάνουν σαφές το πλαίσιο χρηματοδότησης της.
Πέρα αυτών, ακατανόητη είναι και η βούληση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΣ να αποδυναμώσει τις κοινότητες. Ο «Κλεισθένης» εισήγαγε τον αποφασιστικό ρόλο των αποφάσεων των Κοινοτικών Συμβουλίων στην κατανομή του ποσοστού των κεντρικών αυτοτελών πόρων που προορίζονται για έργα της κοινότητας. Με αυτόν τον τρόπο, ενεργοποιούσε τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες έδινε το δικαίωμα να σχεδιάσουν, να προγραμματίσουν και εν τέλει μέσω των Δημοτικών υπηρεσιών να υλοποιήσουν έργα στον τόπο τους για τους πολίτες.
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 5 του σχεδίου νόμου καταργείται ο αποφασιστικός χαρακτήρας των Συμβουλίων και ορίζεται ότι οι αποφάσεις θα έχουν «εισηγητικό» χαρακτήρα.
«δ. Η περίπτωση β’ της παραγράφου 2 του άρθρου 82 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«β) εισηγείται για την κατανομή του αναλογούντος στην κοινότητα ποσοστού των κεντρικών αυτοτελών πόρων που προορίζονται για επενδυτικές ανάγκες του δήμου, σύμφωνα με την παράγραφο 4Α του άρθρου 259,»
ε. Η περίπτωση β’ της παραγράφου 2 του άρθρου 83 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«β) εισηγείται ποια έργα και δράσεις θα εκτελεστούν στην κοινότητα, από το ποσοστό των κεντρικών αυτοτελών πόρων που προορίζονται για επενδυτικές ανάγκες του δήμου, που της αναλογούν, σύμφωνα με την παράγραφο 4Α του άρθρου 259,».
Με λίγα λόγια οι Κοινότητες από την πιο μικρή ως την πιο μεγάλη μετατρέπονται ουσιαστικά σε διακοσμητικά όργανα των Δήμων, οι οποίοι έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για το ποια έργα, αλλά και το αν τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν σε αυτές.