Το σύστημα της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας - η αυτονόητη εναλλαγή των κομμάτων στην Κυβέρνηση
Νίκος Δελφάκης, Τρίπολη 21/06/2019
***
Ι. ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Αν, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα ηττηθεί την 7-07-2019, τούτο όχι μόνο δεν είναι παράξενο, αλλά είναι το συνήθως συμβαίνον στη λειτουργία του πολιτεύματός μας. Δεν χρειάζονται, επομένως θυμοί και απόδοση αχαριστίας στους ψηφοφόρους, διότι οι «θυμωμένοι» δείχνουν ότι έχουν άγνοια και της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας και των κανόνων λειτουργίας του πολιτεύματος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
ΙΙ. Πλησιάζοντας προς τις εθνικές εκλογές της 7ης-07-2019, καλό είναι να θυμηθούμε μια θεμελιώδη αρχή του πολιτεύματος της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Είναι η ύπαρξη πολιτικών κομμάτων και η καθολική ψηφοφορία, μέσω της οποίας αποτυπώνεται η δύναμη των κομμάτων στη βουλή και η συγκρότηση των κυβερνήσεων.
Από την επί πολλά χρόνια πρακτική, θα λέγαμε ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας προκύπτει ότι είναι η εναλλαγή των κομμάτων στην Κυβέρνηση.
Ας δούμε τι συνέβη στη χώρα κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης:
Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1974 και του Νοεμβρίου 1977, πρώτευσε η ΝΔ υπό τον Κων/νο Καραμανλή και σχημάτισε κυβερνήσεις. Ακόμα κι αν παρέμενε ως αρχηγός της ο ιδρυτής της, θα έχανε στις εκλογές του 1981. Ετσι ο Κων/νος Καραμανλής έγινε πρωθυπουργός για 6 περίπου χρόνια (αφού για ένα διάστημα αντικαταστάθηκε από τον Γ. Ράλλη).
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1981 και του Ιουνίου 1985, πρώτευσε το ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου και σχημάτισε κυβερνήσεις. Ετσι ο Α. Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός για 7,5 χρόνια.
Στις εκλογές του Ιουνίου 1989 πρώτευσε η ΝΔ υπό τον Κων/νο Μητσοτάκη, αλλά, παρά το ότι έλαβε περί το 44%, δεν κατέκτησε την αυτοδυναμία (λόγω της τάχα άδολης αναλογικής)!!! και σχηματίστηκε η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΣΥΝ με πρωθυπουργό τον Τζ. Τζανετάκη. Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 ξαναπρώτευσε η ΝΔ υπό τον Κων/νο Μητσοτάκη, αλλά πάλι, αν και έλαβε κοντά στο 46%, δεν κατέκτησε την αυτοδυναμία (λόγω της τάχα άδολης αναλογικής)!!! και σχηματίστηκε η «οικουμενική» με πρωθυπουργό τον Ξ. Ζολώτα. Στις εκλογές του Απριλίου 1990 ξαναπρώτευσε η ΝΔ υπό τον Κων/νο Μητσοτάκη, έλαβε κοντά στο 47% και εξέλεξε 150 βουλευτές (λόγω της τάχα άδολης αναλογικής)!!! και έγινε πρωθυπουργός ο Κων/νος Μητσοτάκης. Ετσι ο Κων. Μητσοτάκης έγινε πρωθυπουργός για 3,5 χρόνια.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1993 πρώτευσε το ΠΑΣΟΚ υπό τον Α. Παπανδρέου και σχημάτισε κυβέρνηση, ενώ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1996 και του Απριλίου 2000 πρώτευσε το ΠΑΣΟΚ, υπό τον Κ. Σημίτη πλέον και σχημάτισε κυβέρνηση. Ετσι ο Κ. Σημίτης έγινε πρωθυπουργός για 7,5 χρόνια.
Στις εκλογές του Μαρτίου 2004 και του Σεπτεμβρίου 2007, πρώτευσε η ΝΔ υπό τον Κώστα Καραμανλή και σχημάτισε κυβέρνηση. Ετσι ο Κώστας Καραμανλής έγινε πρωθυπουργός για 5,5 χρόνια.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 2009 πρώτευσε το ΠΑΣΟΚ υπό τον Γεω. Παπανδρέου και σχημάτισε κυβέρνηση, που όμως «έπεσε» και από τον Νοέμβριο 2011 έως τον Απρίλιο 2012 – που προκηρύχτηκαν εκλογές, υπήρξε η κυβέρνηση Παπαδήμου με στήριξη ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ. Ετσι ο Γ. Παπανδρέου ήταν πρωθυπουργός για 2 χρόνια.
Στις εκλογές του Μαΐου 2012 πρώτευσε η ΝΔ υπό τον Αντώνη Σαμαρά δεν σχηματίστηκε όμως κυβέρνηση και στις εκλογές του Ιουνίου 2012 ξαναπρώτευσε η ΝΔ υπό τον Αντώνη Σαμαρά και σχηματίστηκε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Α. Σαμαρά και τη στήριξη ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ (η τελευταία για ένα διάστημα). Ετσι ο Α. Σαμαράς ήταν πρωθυπουργός για 2,5 χρόνια.
Στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 πρώτευσε ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Α. Τσίπρα και σχημάτισε κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ και τον Σεπτέμβριο 2015 ξαναπρώτευσε ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Α. Τσίπρα και σχημάτισε κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ. Ετσι ο Α. Τσίπρας έγινε πρωθυπουργός για 4,5 χρόνια.
ΙΙΙ. Προκύπτει: Κανένας αρχηγός κόμματος και το κόμμα του, εννοείται, δεν κέρδισε πάνω από δύο συνεχόμενες εκλογές. Ο Κων/νος Καραμανλής κέρδισε δύο συνεχόμενες και θα έχανε την 3η ακόμα κι αν παρέμενε. Ο Ανδρέας Παπανδρέου κέρδισε τρεις, αλλά όχι συνεχόμενες, δύο συνεχόμενες κέρδισε και έχασε την 3η συνεχόμενη. Ο Κων/νος Μητσοτάκης κέρδισε τρεις συνεχόμενες αλλά σε μικρό χρονικό διάστημα η μία από την άλλη, ώστε δεν καλύπτει η περίπτωση τα κριτήρια που θέτουμε. Ο Κ. Σημίτης κέρδισε δύο συνεχόμενες και θα έχανε την 3η αν παρέμενε (Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τρεις συνεχόμενες, αλλά καταλυτικά επέδρασε σ’ αυτό το ότι υπήρξε στις δύο τελευταίες ένας νέος αρχηγός του). Ο Κώστας Καραμανλής κέρδισε δύο συνεχόμενες, αλλά η 2η είχε μικρή θητεία. Ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε δύο συνεχόμενες, η 1η είχε μικρή θητεία για λόγους που αφορούσαν αποκλειστικά τον ΣΥΡΙΖΑ (απώλεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από εσωτερική διαφοροποίηση).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Αν, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα ηττηθεί την 7-07-2019, τούτο όχι μόνο δεν είναι παράξενο, αλλά είναι το συνήθως συμβαίνον στη λειτουργία του πολιτεύματός μας. Δεν χρειάζονται, επομένως θυμοί και απόδοση αχαριστίας!!! στους ψηφοφόρους, διότι οι «θυμωμένοι» δείχνουν ότι έχουν άγνοια και της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας και των κανόνων λειτουργίας του πολιτεύματος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Εν τέλει, ο Α. Τσίπρας δεν είναι από τους πιο «άτυχους» Πρωθυπουργούς. Τεσσεράμιση χρόνια σε περίοδο κρίσης δεν είναι λίγα. Οι πλέον «άτυχοι» λόγω της κρίσης ήταν ο Γ. Παπανδρέου που παρά τη νίκη του το 2009 ήταν πρωθυπουργός μόνο για 2 χρόνια και ο Α. Σαμαράς που παρά τις δύο νίκες του 2012 ήταν πρωθυπουργός μόνο για 2,5 χρόνια. Βεβαίως και ο Κων. Μητσοτάκης που παρά τις τρεις συνεχόμενες νίκες έμεινε πρωθυπουργός για 3,5 μόνο χρόνια, αλλά αυτός όχι λόγω της κρίσης, αλλά λόγω της «άδολης».