Η Γορτύνια Πρόεδρος της Επιτροπής Προμηθειών υγείας μιλά στο kalimera-arkadia.gr – Τι λέει για τα Νοσοκομεία της Τρίπολης
Συνέντευξη με τη Γορτύνια Πρόεδρο της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας Δρ. Αικατερίνη Καστανιώτη εξασφάλισαε το Kalimera-arkadia.gr. H Δρ. Αικατερίνη Καστανιώτη, Επικ. Καθηγήτρια του ΑΤΕΙ Καλαμάτας με γνωστικό αντικείμενο τη Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, είναι Πρόεδρος της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης από το 2010. Έχει πλούσια διδακτική και εργασιακή εμπειρία σε θέματα Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας. Κατάγεται από τη Στεμνίτσα Αρκαδίας.
Οι διαδικασίες προμηθειών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) αποτελούσαν πάντα ένα ακανθώδες πρόβλημα του Σύγχρονου Ελληνικού Κράτους. Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που βιώνει ο τόπος μας επιβάλλουν τη λήψη κατάλληλων μέτρων από τις αρμόδιες υπηρεσίες με στόχο τη συγκράτηση των δαπανών με ταυτόχρονη διασφάλιση υψηλής ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και προμηθειών από τους φορείς υγείας και πρόνοιας.
Στόχοι της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας απετέλεσαν ο έγκαιρος προγραμματισμός, η καταγραφή των αναγκών, η εξασφάλιση αποδεκτών προδιαγραφών των υλικών, η σωστή τήρηση και συνεχής επιτήρηση των διαγωνιστικών διαδικασιών ώστε να υπάρξει ένα υγιές και λειτουργικό σύστημα προμηθειών.
2) Συχνά ακούμε για το Παρατηρητήριο Τιμών Υγειονομικών Υλικών της ΕΠΥ. Μπορείτε να μας περιγράψετε τις βασικές λειτουργίες του καθώς και τα αποτελέσματα που έχει επιφέρει;
Σημαντική επίδραση στον εξορθολογισμό του συστήματος προμηθειών αποτέλεσε η δημιουργία βάσης δεδομένων του Παρατηρητηρίου Τιμών (observe.net), στην οποία έχουν αναρτηθεί περίπου 19.000 ιατροτεχνολογικά προϊόντα και φάρμακα, με σαφείς και ποιοτικές τεχνικές προδιαγραφές.
Το Παρατηρητήριο Τιμών (Π.Τ.) θεσμοθετήθηκε το Μάιο του 2010, οπότε και ξεκίνησε η λειτουργία του σε μορφή web based-Observe.net. Για την ανάρτηση στο Π.Τ της χαμηλότερης τιμής ενός είδους, η πληροφορία καταφθάνει τόσο από την εγχώρια αγορά μέσω των νοσοκομείων αλλά και από κράτη μέλη της ΕΕ. μέσω της συνεργασίας της Επιτροπής με όμορα Υπουργεία. Επιπλέον, αναρτώνται οι τεχνικές προδιαγραφές ανά είδος και διασφαλίζεται ότι καμία περιγραφή δεν παραπέμπει σε συγκεκριμένη προμηθεύτρια εταιρεία. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται η δυνατότητα διάθεσης του είδους σε όλη την επικράτεια, ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα.
Τα αποτελέσματα από τη μέχρι τώρα λειτουργία του Π.Τ., μετά από δύο σχεδόν χρόνια, είναι εντυπωσιακά για το μέγεθος της υπερτιμολόγησης που γινόταν. Η επίδρασή του επέφερε πολύ σημαντικές μειώσεις στη νοσοκομειακή δαπάνη, διασφαλίζοντας παράλληλα την ποιότητα των υλικών. Ενδεικτικά, μπορώ να σας αναφέρω ότι επέφερε μείωση των τιμών κατά μέσο όρο 30% ενώ σε αρκετά είδη ξεπέρασε το 60%. Το γεγονός μάλιστα ότι το ΠT αποτελεί μέσο άντλησης πληροφοριών και για άλλους Δημόσιους Φορείς (πχ Στρατιωτικά Νοσοκομεία, Ασφαλιστικούς Οργανισμούς) πέραν της χρήσης του από τα Νοσοκομεία, εκτιμάται ότι επέφερε πολλαπλάσια οφέλη για το Ελληνικό Δημόσιο.
Επίσης, θα ήθελα να προσθέσω ότι από το Νοέμβριο του 2011 θεσπίστηκε η λειτουργία του «Παρατηρητηρίου Τιμών-Υπηρεσιών ΕΠΥ» για α) Υπηρεσίες Καθαριότητας, β) Υπηρεσίες φύλαξης, γ) Υπηρεσίες εστίασης (διανομή) και δ) Υπηρεσίες συλλογής, διαχείρισης και επεξεργασίας ΕΙΑ που είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα www.epromy.gr για κάθε ενδιαφερόμενο φορέα.
3) κα Καστανιώτη γίνεται συχνά λόγος, ότι τα Νοσοκομεία δεν διενεργούν διαγωνισμούς για την προμήθεια υλικών ή τουλάχιστον αυτή είναι η επικρατούσα αντίληψη. Ισχύει πράγματι αυτό;
Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας από την πρώτη στιγμή που κλήθηκε να αναλάβει την Οργάνωση και το Συντονισμό των Προμηθειών Υγείας, το Μάρτιο του 2010, έθεσε ως άμεσο στόχο την επίσπευση υλοποίησης του Προγράμματος Προμηθειών και Υπηρεσιών Υγείας ώστε οι προμήθειες να γίνονται μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες.
Σήμερα, που μιλάμε έχει ολοκληρωθεί το Π.Π.Υ.Υ 2010 συνολικού ύψους 1,5 δις € που αφορούσε σε προμήθειες ιατροτεχνολογικών υλικών, υπηρεσιών και εξοπλισμού, με επιτευχθείσες τιμές που η μείωσή τους αγγίζει το 22%, ενώ υλοποιείται το Π.Π.Υ.Υ. 2011 στο οποίο εκτός των παραπάνω υλικών περιλαμβάνει στον προγραμματισμό των προμηθειών και τα νοσοκομειακά φάρμακα, συνολικού ύψους 2,3 δις €. Μάλιστα στο αμέσως επόμενο διάστημα θα αρχίσει η υλοποίηση του τρίτου εν σειρά Π.Π.Υ.Υ 2012-2013. Συνεπώς, πλέον διαγωνισμοί γίνονται και θα συνεχίσουν να γίνονται. Πράγματι, προβλήματα ανακύπτουν τα οποία όμως, αντιμετωπίζονται έγκαιρα, σε συνεργασία με τις Υγειονομικές περιφέρειες και τις Διοικήσεις των Νοσοκομείων.
4) Το τελευταίο διάστημα ακούμε συχνά για τους διαγωνισμούς που διενεργεί η ΕΠΥ για την προμήθεια γενοσήμων φαρμάκων. Μπορείτε να μας αναφέρετε τα βασικά σημεία της στρατηγικής αυτής;
Πράγματι, μία από τις καινοτόμες δράσεις της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας αποτέλεσε η διενέργεια διεθνών διαγωνισμών για την προμήθεια Φαρμάκων με βάση τη δραστική ουσία, με τη χρήση ηλεκτρονικής δημοπρασίας. Συγκεκριμένα, η δεύτερη ηλεκτρονική Δημοπρασία (e-Αuction), για την προμήθεια 11 δραστικών ουσιών με προϋπολογισθείσα δαπάνη 86.634.019 €, όπως υπολογίστηκε με βάση τις υφιστάμενες τιμές του Δελτίου Τιμών Φαρμάκων και τις αιτούμενες ανάγκες των Νοσοκομείων οδήγησε τελικώς σε τιμές που είχαν ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση 49.358.890,89 € για το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ η τρίτη ηλεκτρονική Δημοπρασία (η προϋπολογισθείσα δαπάνη του διαγωνισμού ανερχόταν σε 47.940.470,00€ για 35 κατηγορίες φαρμάκων όπως υπολογίστηκε με βάση τις υφιστάμενες τιμές του Δελτίου Τιμών Φαρμάκων και τις αιτούμενες ανάγκες των Νοσοκομείων) κατακυρώθηκε στο ποσό των 29.764.289,32€. Η ετήσια εξοικονόμηση για το Ελληνικό Δημόσιο ανήλθε σε 18.176.180,68 €.
Τα οικονομικά αποτελέσματα ήταν ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά για την εξοικονόμηση πόρων όπως όλοι είδαμε.
Εδώ, θα πρέπει να σημειώσω ότι, τα αποτελέσματα που επετεύχθησαν δεν θα πρέπει να θέτουν διλήμματα για την ποιότητα των «Γενοσήμων Φαρμάκων» τα οποία συνταγογραφούνται ευρέως σε χώρες της Ε.Ε [πχ Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία σε ποσοστό άνω του 40%) και στις ΗΠΑ σε ποσοστό άνω του 80%. Οι τιμές των φαρμάκων μειώθηκαν θεαματικά όχι επειδή τα «Γενόσημα Φάρμακα» είναι χαμηλότερης ποιότητας, όπως εσφαλμένα κάποιοι επικαλούνται, αλλά κυρίως για τους παρακάτω δυο λόγους:
(α) Το υψηλό κόστος ενός πρωτότυπου φαρμάκου συμπεριλαμβάνει το κόστος της εταιρείας για πολυετείς κλινικές έρευνες και μελέτες προκειμένου να «εφεύρει το φάρμακο». Το πραγματικό κόστος παρασκευής του φαρμάκου στις περισσότερες περιπτώσεις είναι υποπολλαπλάσια μικρότερο από τη στιγμή που η δραστική ουσία είναι ήδη γνωστή.
(β) Η χρήση και διάχυση των ηλεκτρονικών δημοπρασιών εξασφαλίζει την ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλαισίου αλλά και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέσα αναπτυξιακής πολιτικής στη σύγχρονη εποχή.
5) Αν δεν κάνω λάθος η ΕΠΥ διενήργησε και κεντρικούς διαγωνισμούς για διάφορα υγειονομικά υλικά για λογαριασμό όλων των Νοσοκομείων της χώρας. Πώς πήγαν οι διαγωνισμοί αυτοί κα Καστανιώτη;
Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας εξουσιοδοτήθηκε να διενεργήσει επτά (7) ενιαίους διαγωνισμούς σε πανελλήνιο επίπεδο, για προϊόντα που τα Νοσοκομεία προμηθεύονταν μέχρι πρότινος χωρίς διαγωνισμούς και στις περισσότερες περιπτώσεις υπερτιμολογημένα από τις προμηθεύτριες εταιρείες. Συγκεκριμένα, διενεργήθηκαν διαγωνισμοί για την προμήθεια ενεργών καρδιολογικών Εμφυτευμάτων [ενδοστεφανιαίες προθέσεις, βηματοδότες, απινιδωτές], Φίλτρων και βελονών τεχνητού Νεφρού, συστημάτων περιτοναϊκής κάθαρσης, ενδοφακών και ορθοπεδικού υλικού, προϋπολογισμού 405.176.014,00€, με στόχο τη σύναψη «Συμφωνιών Πλαίσιο» σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία 2004/18/ΕΚ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Το ετήσιο οικονομικό όφελος του Δημοσίου από τους ενιαίους κεντρικούς διαγωνισμούς (με βάση το κόστος των αναλώσεων της προηγούμενης χρονιάς) ανέρχεται σε 82.863.907€.
Πίνακας : Οικονομικά αποτελέσματα των ενιαίων διαγωνισμών της ΕΠΥ
6) Τα Νοσοκομεία του Ν. Αρκαδίας πως τα αξιολογείτε στα θέματα Προμηθειών;
Το αρμόδιο τμήμα παρακολούθησης και ελέγχου προμηθειών της ΕΠΥ, σε μηνιαία βάση παρακολουθεί τόσο την εξέλιξη των διαγωνιστικών διαδικασιών, την ορθή εκτέλεση των συμβάσεων αλλά και τις αναλώσεις των υγειονομικών υλικών και φαρμάκων ανά κλινική και ιατρό.
Είναι αλήθεια ότι, η 6η Υγειονομική Περιφέρεια στην οποία υπάγονται και τα Νοσοκομεία του Νομού Αρκαδίας παρουσιάζουν στην πλειοψηφία τους μια ιδιαίτερα θετική και ενθαρρυντική εικόνα στο χώρο των προμηθειών.
Ειδικότερα, τόσο το Γ.Ν Τρίπολης όσο και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο (που πλέον διασυνδέονται) ολοκλήρωσαν στο σύνολο του το Π.Π.Υ.Υ 2010, δηλαδή αγοράζουν πλέον τα υλικά τους μέσα από συμβάσεις και ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη το Π.Π.Υ.Υ 2011. Από άποψη παρακολούθησης των αναλώσεων των υγειονομικών υλικών παρατηρείται μία ορθολογική εξέλιξη, για τη χρήση γενοσήμων φαίνεται από τα στοιχεία που επεξεργάζεται το αρμόδιο τμήμα της ΕΠΥ ότι, ικανοποιείται ο στόχος που θέσαμε στο 30%.
Βέβαια, τυχόν προβλήματα που ενδεχομένως να ανακύπτουν, όπως σε κάθε Νοσοκομείο, αντιμετωπίζονται αρμοδίως. Αξίζει, να σημειωθεί ότι υπάρχει αγαστή συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιακών στελεχών της ΕΠΥ και του αντίστοιχου Γραφείου Προμηθειών του ΓΝ Τρίπολης και Ψυχιατρικού Νοσοκομείου.
7) Ποιες είναι οι δράσεις της ΕΠΥ για το 2012;
Οι δράσεις της Επιτροπής Προμηθειών για το 2012 στηρίζονται σε τέσσερις πυλώνες:
(Ι) στη διάχυση της τεχνογνωσίας των ηλεκτρονικών διαγωνισμών στους φορείς υγείας,
(ΙΙ) στην υλοποίηση περαιτέρω ενιαίων διαγωνισμών φαρμάκων με βάση τη δραστική ουσία,
(ΙΙΙ) στη σύσταση Μητρώου Προμηθευτών για τη μείωση της γραφειοκρατίας και
(IV) στην ενίσχυση της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού στις προμήθειες μέσα από την εφαρμογή ηλεκτρονικών μέσων παρακολούθησης.
Θεωρώ ότι, έγιναν αρκετά, προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά χρειάζεται να γίνουν πολλά περισσότερα και πρέπει να συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς για να ολοκληρωθούν.